Portaal:Sport
Wikipedia-portale: Musiek · Letterkunde · Sport · Geografie · Geologie · Geskiedenis · Fisika · Chemie · Biologie · Sterrekunde · Krieket · Rugby · Vlae en wapens
 Welkom by Wikipedia se portaal vir sport. Sport is 'n fisieke- (byvoorbeeld rugby) of denkspel (byvoorbeeld skaak) wat in kompetisieverband gespeel kan word. Sport kan ook vir ontspanning beoefen word. Alle sporte het reëls wat nagekom moet word. Die beoefening van sport kan mens aktief en gesond hou, vandaar die slagspreuk: ‘n gesonde liggaam huisves ‘n gesonde gees. |
Uitgeligte artikel
Die Uruguaanse nasionale rugbyspan (Spaans: Selección de rugby de Uruguay) is die nasionale rugbyspan wat Uruguay tydens internasionale wedstryde (toetswedstryde) verteenwoordig. Dié span se bynaam Los Teros (Spaans vir: “die Teros”) is ontleen aan die bronskiewiet (Vanellus chilensis), die nasionale voël van die land. Rugby word in Uruguay geadministreer deur die Uruguaanse Rugbyunie (Unión de Rugby del Uruguay, URU) wat in 1951 gestig is. Uruguay word as die vierde beste rugbyspan in die Amerikas beskou (ná Argentinië, die Verenigde State en Kanada) en deur Wêreldrugby as ’n vlak twee-span erken. Die Uruguaanse rugbyspan is tans (Mei 2023) 17de op Wêreldrugby se wêreldranglys gelys. Een voormalige Uruguaanse rugbyspeler is in Wêreldrugby se Heldesaal opgeneem.
Uruguay het in 1948 sy eerste internasionale wedstryd teen Chili gespeel. Uruguay het tot dusver vir vier van die nege rugbywêreldbekertoernooie gekwalifiseer, maar hulle het nie die uitklopfase gehaal nie. Uruguay het al vier keer die Suid-Amerikaanse Rugbykampioenskap gewen, mees onlangs in 2017. Sedert 2016 neem Uruguay ook aan die jaarlikse Amerikaanse Rugbykampioenskap deel, saam met die tweede Argentynse span, Brasilië, Chili, Kanada en die Verenigde State.
Voorbladartikels
Voorbladartikels in Sport
Afghaanse nasionale krieketspan - All Blacks - Fernando Alonso - Argentynse nasionale rugbyspan - Australiese nasionale krieketspan - Bengaalse nasionale krieketspan - Engelse nasionale krieketspan - Engelse nasionale rugbyspan - Roger Federer - Fidjiaanse nasionale rugbyspan - Franse nasionale rugbyspan - Georgiese nasionale rugbyspan - Ierse nasionale krieketspan - Ierse nasionale rugbyspan - Indiese nasionale krieketspan - Italiaanse nasionale rugbyspan - Japannese nasionale rugbyspan - Kanadese nasionale krieketspan - Kanadese nasionale rugbyspan - Keniaanse nasionale krieketspan - Krieketwêreldbeker 2003 - Krieketwêreldbeker 2007 - Krieketwêreldbeker 2015 - Krieketwêreldbeker 2019 - Niki Lauda - Namibiese nasionale krieketspan - Nederlandse nasionale krieketspan - Nepalese nasionale krieketspan - Nieu-Seelandse nasionale krieketspan - Olimpiese Somerspele 2008 - Olimpiese Somerspele 2012 - Pakistanse nasionale krieketspan - Paralimpiese Somerspele 2008 - Proteas - Roemeense nasionale rugbyspan - Rugby - Rugbywêreldbeker 2007 - Rugbywêreldbeker 2011 - Rugbywêreldbeker 2015 - Rugbywêreldbeker 2019 - Samoaanse nasionale rugbyspan - Skaak - Skotse nasionale krieketspan - Skotse nasionale rugbyspan - Springbokke - Sri Lankaanse nasionale krieketspan - Tafeltennis - Tongaanse nasionale rugbyspan - Uruguaanse nasionale rugbyspan - Verenigde State se nasionale krieketspan - Verenigde State se nasionale rugbyspan - Wallabies - Walliese nasionale rugbyspan - Wes-Indiese nasionale krieketspan - Zimbabwiese nasionale krieketspan
Algemeen
Vir elke sportsoort is daar 'n beheerliggaam (op nasionale vlak). Die plaaslike, nasionale en internasionale beheerliggame is verantwoordelik vir al die tegniese vrae en beheer die toernooistelsel. Langs die professionele bestuur is die sportklubs ook streeksgebonde in die plaaslike beheerliggame. Die Suid-Afrikaanse Sportkonfederasie en Olimpiese Komitee (SASKOK) is die beheerliggaam van alle sportsoorte van Suid-Afrika en koördineer die verhouding met verskeie internasionale sportfederasies.
Aanhalings
|
Sport has the power to change the world. It has the power to inspire. It has the power to unite people in a way that little else does. It speaks to youth in a language they understand. Sport can create hope, where once there was only despair. — Nelson Mandela
|
|
Uitgeligte span
Die Proteas is die nasionale krieketspan wat Suid-Afrika in toets- en kitskrieket verteenwoordig. Dit word beheer en geadministreer deur Krieket Suid-Afrika (KSA) en is ’n volle lid van die Internasionale Krieketraad (IKR) met toets-, EDI- en T20I-status. Die Proteas is na die koningsprotea, die nasionale blom van Suid-Afrika, genoem. Krieket is een van Suid-Afrika se nasionale sportsoorte en die Proteas behoort tot dié land se vernaamste nasionale spanne. Die Proteas is tans (Januarie 2023) vierde op die IKR-toetsranglys, sesde op die eendagranglys en vierde op die Twintig20-wêreldranglys.
Suid-Afrika is die derde oudste nasionale span in toetskrieket en het tydens die 1888/89-seisoen sy eersterangse en internasionale krieketdebuut gemaak, toe Suid-Afrika ’n toerende Engelse nasionale krieketspan gehuisves het. Aan die begin kon die span nóg teen Australië nóg teen Engeland meeding, maar nadat hulle beide ervaring en kundigheid verkry het, kon die Proteas aan die begin van die 20ste eeu ’n mededingende span op die veld stuur. Die span het tot in die 1960’s gereeld teen Australië, Engeland en Nieu-Seeland gespeel, maar nadat ’n onverbiddelike weerstand teen Suid-Afrika se apartheidsbeleid ontstaan het, is ’n internasionale verbanning deur die IKR aangekondig, nadat ander internasionale beheerliggame Suid-Afrika ook uitgesluit het. Vervolgens het Suid-Afrika nie aan die eerste vier krieketwêreldbekertoernooie (in 1975, 1979, 1983 en 1987) deelgeneem nie. Toe die verbanning ingestel is, het Suid-Afrika oor ’n span met spelers soos Eddie Barlow, Graeme Pollock en Mike Procter beskik wat destyds as die beste span ter wêreld beskou is.
Die uitsluiting uit internasionale krieket was tot in 1991 in werking en ná hul hertoelating kon Suid-Afrika teen ander toetslande soos Indië, Pakistan, Sri Lanka en Wes-Indië speel. Die span vertoon sterk sedert hul hertoelating en het by tye die eerste plek op die onderskeidelike internasionale ranglyste beklee, maar het tot dusver min sukses tydens internasionale toernooie behaal. Al is Suid-Afrika telkens een van die gunstelingspanne om die krieketwêreldbeker te verower, het dié eer hulle nog nie te beurt geval nie. Hul beste prestasie tot dusver is die halfeindstryd, wat die Proteas vier keer gehaal het (in 1992, 1999, 2007 en 2015). Die Proteas het die IKR se Kampioentrofee tydens hul debuut en die goue medalje tydens die Statebondspele ingepalm (albei in 1998). Van die noemenswaardige spelers sedert hertoelating is Allan Donald, Makhaya Ntini, Shaun Pollock, Jacques Kallis, Graeme Smith, Kagiso Rabada, AB de Villiers, Dale Steyn, Herschelle Gibbs, Faf du Plessis, Morné Morkel, Imran Tahir, David Miller en Hashim Amla. Ses voormalige Suid-Afrikaanse spelers is in die Internasionale Krieketraad se Heldesaal opgeneem.
Uitgeligte sportsoort
Skaak (Persies: šāh, van Schah, d.i. ‚Koning‘ – dus die naam „die koninklike spel“) is 'n strategiese bordspel vir twee spelers. Die huidige vorm van die spel het in suidelike Europa ontstaan tydens die tweede helfte van die 15de eeu nadat dit ontwikkel het uit soortgelyke en baie ouer spelle met Indiese en Persiese oorsprong. Vandag is skaak een van die gewildste bordspele ter wêreld en word dit deur miljoene mense tuis, in klubs, aanlyn, per pos, en in toernooie gespeel.
Skaak word gespeel op 'n vierkantige bord wat verdeel is in agt rye en agt kolomme, met 64 indiwiduele blokkies wat tradisioneel lig en donker gekleur is. Elke speler het 16 stukke, wat bestaan uit agt pionne, twee torings, twee lopers, twee ruiters, een dame en een koning. Elke stuk skuif op sy eie manier. Die twee kante word onderskei deur kontrasterende kleure. Die doel van die spel is om die koning van die opponent in skaakmat te plaas.
Georganiseerde skaakkompetisies het in die 16de eeu begin en het sedertdien aansienlik ontwikkel. Alhoewel dit nie 'n Olimpiese sport is nie, word skaak wel deur die Internasionale Olimpiese Komitee as 'n sport erken. Die eerste amptelike Wêreldskaakkampioen, Wilhelm Steinitz, het sy titel in 1886 verwerf. Die huidige wêreldkampioen is Magnus Carlsen van Noorweë. Teoretici het sedert die spel se ontstaan uitgebreide skaakstrategieë en taktiek ontwikkel.
Een van die doelstellings van vroeë rekenaarwetenskaplikes was om 'n skaakprogram te ontwikkel. Hedendaagse skaak word sterk beïnvloed deur die vermoëns van skaakprogramme en die vermoë om aanlyn teen ander spelers te speel. In 1997 het Deep Blue die eerste rekenaar geword om 'n heersende skaakkampioen te verslaan in 'n wedstryd waarin dit teen Garri Kasparof gewen het.
Die woord skaak kom van die Persiese woord sjah, wat koning beteken. Ook die woord mat is Persies en beteken hulpeloos.
Sportnuus
- In Kaapstad klop Munster in die eindstryd van die Verenigde Rugbykampioenskap die verdedigende kampioen Stormers met 19–14 en palm sodoende sy vierde titel in.
- Ná afsluiting van die Krieketwêreldbeker Superliga 2020–2023 het Afghanistan, Australië, Bangladesj, Engeland, Indië (ook die gasheer), Nieu-Seeland, Pakistan en Suid-Afrika vir die Krieketwêreldbeker 2023 gekwalifiseer. Tydens die Krieketwêreldbekerkwalifisering 2023 sal nog twee spanne volg.
- Ierland wen tydens die Sesnasies-toernooi 2023 sy 24ste titel en vierde Grand Slam, terwyl Georgië tydens die Europese Rugbykampioenskap sy 15de titel inpalm.
- In die eindstryd van die T20I-vrouewêreldbeker 2023 op die Nuweland-krieketveld in Kaapstad verslaan Australië Suid-Afrika met 19 lopies en palm sodoende sy sesde T20I-vrouewêreldbekertitel in.
- Tydens die Australiese Ope het die Belarussiese tennisspeler Aryna Sabalenka haar eerste Grand Slam-toernooi gewen, terwyl die Serwiese tennisspeler Novak Djokovic sy 22ste toernooi ingepalm het.
Uitgeligte biografie
.jpg)
Andreas Nikolaus "Niki" Lauda (22 Februarie 1949 in Wene, Oostenryk – 20 Mei 2019 in Zürich, Switserland) was 'n Oostenrykse Formule Eenrenjaer en 'n driemalige Formule Een Wêreldjaerskampioen, in 1975, 1977 en 1984, en is die enigste jaer in Formule Een-geskiedenis wat 'n kampioen was by beide Ferrari en McLaren, twee van die sport se suksesvolste vervaardigers. Hy was aktief betrokke in die F1-rensport, as nie-uitvoerende voorsitter van die Mercedes AMG-span tot en met sy afsterwe.
Hy was 'n lugvaart-entrepreneur wat drie lugdienste gestig en bestuur het: Lauda Air, Niki en Lauda. Hy was ook vir twee jaar 'n konsultant vir Scuderia Ferrari en spanbestuurder van die Jaguar Formule Een-renspan. Daarna het hy tydens Grand Prix-naweke as 'n kenner vir Duitse TV gewerk en was die nie-uitvoerende voorsitter van Mercedes-AMG Petronas Motorsport, waarin Lauda 10% besit het.
Lauda het na vore getree as Formule Een se sterjaer met 'n 1975-kampioenskapoorwinning en was die voorloper in die 1976-titelstryd. Lauda is ernstig beseer in 'n ongeluk tydens die Duitse Grand Prix van 1976 terwyl hy by die Nürburgring gejaag het; tydens 'n ongeluk het sy Ferrari 312T2 in vlamme uitgebars wat byna tot sy dood gelei het nadat hy warm giftige dampe ingeasem het en ernstige brandwonde opgedoen het. Hy het oorleef en genoegsaam herstel om net ses weke later weer by die Italiaanse Grand Prix te jaag. Alhoewel hy daardie jaar se titel met net een punt aan James Hunt afgestaan het, het hy sy tweede kampioenskap die jaar daarna gewen, tydens sy laaste seisoen by Ferrari. Na 'n paar jaar by Brabham en twee jaar se onderbreking het Lauda teruggekeer en vier seisoene vir McLaren tussen 1982 en 1985 gejaag, waartydens hy die 1984-titel met 'n halwe punt teen sy spanmaat Alain Prost gewen het.
Het u geweet...
...dat die vyf gewildste televisie-uitsendings almal sportprogramme is? Die Olimpiese Somerspele, Sokker-Wêreldbekertoernooie, Krieketwêreldbekertoernooie, Rugbywêreldbekertoernooie en Formule Een is die vyf programme wat die grootste kykertalle lok.
...dat ’n groot aantal immigrante uit Cornwall in myne in Suid-Afrika kom werk het? Die tinmyners het op die goudmyne in die ZAR gewerk en onder andere 'n rol gespeel in die vestiging van rugby as ’n sport in Suid-Afrika.
...dat die Namibiëer Rudie van Vuuren die eerste (en enigste) man is wat in dieselfde jaar in twee sportsoorte, krieket en rugby, aan ’n wêreldbekertoernooi deelgeneem het? Hy het sy land tydens beide die Krieketwêreldbeker 2003 en die Rugbywêreldbeker 2003 verteenwoordig.
...dat die doelhok in sokker 2,44 meter hoog en 7,32 meter wyd is?
...dat daar in toetskrieket sedert 1877 slegs twee gelykopuitslae was en die Australiese nasionale span in albei gespeel het?
Uitgeligte beeld
Sport in hierdie jaar
Sport in 2023:
- Ierland wen tydens die Sesnasies-toernooi 2023 sy 24ste titel en vierde Grand Slam, terwyl Georgië tydens die Europese Rugbykampioenskap sy 15de titel inpalm.
- 8 – 29 Julie – 2023-Rugbykampioenskapreeks
- 8 September–28 Oktober – Die 10de Rugbywêreldbeker word in Frankryk aangebied.
- 5 Oktober–19 November – Die 13de Krieketwêreldbeker word in Indië aangebied.
Sport volgens jaar
2000 •
2001 •
2002 •
2003 •
2004
2005 •
2006 •
2007 •
2008 •
2009
2010 •
2011 •
2012 •
2013 •
2014
2015 •
2016 •
2017 •
2018 •
2019
2020 •
2021 •
2022 •
2023 •
2024
2025 •
2026 •
2027 •
2028 •
2029
Verwante portale
Kategorieë
Ontdek...
Armdruk •
Atletiek •
Padwedloop •
Basketbal •
Bofbal •
Boks •
Ysskaats •
Boogskiet •
Driekamp •
Duik •
Fietsry •
Ballet •
Gewigoptel •
Gesinchroniseerde swem •
Gholf •
Gimnastiek •
Handbal •
Hokkie •
Jag •
Judo •
Kanovaart •
Karate •
Kegelbal •
Krieket •
Motorsport •
Muurbal •
Netbal •
Pluimbal •
Roei •
Rolbal •
Rolstoelrugby •
Rugby •
Ruitersport •
Sagtebal •
Seil •
Skaak •
Skerm •
Ski •
Skyfskiet •
Sneeuplankry •
Sokker •
Stoei •
Swem •
Tafeltennis •
Taekwondo •
Tennis •
Vlugbal •
Waterpolo