Diederik Johannes Opperman (1914–1985) was 'n professor in Afrikaanse letterkunde aan die Universiteit van Stellenbosch. As Afrikaanse digter en dramaturg verower hy die Hertzogprys vir beide poësie en drama.
Reeds op laerskool skryf Dirk gedigte in Engels en van sy gedigte verskyn later in die skooljaarblaaie. Nog voor die einde van sy matriekjaar stel hy ’n manuskrip saam van gedigte wat hy tot in daardie stadium geskryf het. Hy neem dit vroeg in 1935 na G.S. Nienaber vir kommentaar, wat die gedigte vriendelik bespreek en hom aanmoedig om voort te gaan.
Op 7 September 1934 verskyn sy eerste gepubliseerde stuk in Die Huisgenoot. Dit is ’n kortverhaal wat teen ’n Zoeloe-agtergrond afspeel, getiteld Die reënoffer, wat hy skryf in sy skooljare te Vryheid. Sy eerste gepubliseerde gedig, Seepbelle blaas, verskyn in 1935 in die Natal University College Magazine en hy verower hiermee die prys as beste bydrae van ’n eerstejaar.
Ander verse soos My boeke, Daeraad, Die sweet des aanskyns, Stadsaand, Die vallei, Eros, Somerreëns, Bacchanalieë, Drif en In die tuin verskyn ook in hierdie tydskrif, asook ’n opstel oor Die broers Karamazov: Dostojevski. Verder publiseer hy bydraes in The Natal Witness en Die Saamwerk (onder redaksie van G.S. Nienaber) en die prysbekroonde gedig Soekend verskyn in Junie 1936 onder die skuilnaam Soeker in laasgenoemde publikasie. Ander gedigte in Die Saamwerk sluit in Op die rivier en Gemis, terwyl hy ook boekresensies en artikels soos Letterkundige kritiek hierin publiseer.
Later werk hy ook mee aan Die Natalse Afrikaner en lewer vir hierdie publikasie gedigte soos Plantasie-lied, Die maan oor die see en Na-doodse gebed, die kortverhaal Die maalklip en die transkripsie van ’n aantal minnebriewe van Zoeloes. Reeds in 1937 voltooi hy onder aanmoediging van G.S. Nienaber sy eerste bundel gedigte, Opwaartse drif, maar dit word deur die Volksblad-boekhandel vir publikasie afgekeur. Nog ’n manuskrip gedigte word deur J.L. van Schaik afgekeur. In hierdie jare word sy gedigte toenemend ook in Die Huisgenoot geplaas, terwyl hy ook publiseer in die Jaarboek van die Afrikaanse Skrywerskring.
- ...lees verder
|
Titaan (Grieks: Τῑτάν; ook Saturnus VI) is die grootste natuurlike satelliet van Saturnus en die tweede grootste in die Sonnestelsel. Dit is groter as enige van die dwergplanete. Dit is die enigste maan met 'n digte atmosfeer en die enigste liggaam in die ruimte buiten die Aarde waarop duidelike bewyse van stabiele oppervlakvloeistof gevind is.
Titaan is een van sewe mane van Saturnus wat in hidrostatiese ewewig is en dus rond gedruk is deur sy swaartekrag. Van dié sewe is hy die tweede verste van die planeet af. Titaan word dikwels beskryf as 'n planeetagtige maan; sy deursnee is 50% groter as dié van die Aarde se Maan en sy massa is 80% groter. Dit is die grootste maan in die Sonnestelsel naas Jupiter se Ganumedes en is groter as die planeet Mercurius, maar sy massa is net 40% van Mercurius s'n.
Titaan is in 1655 deur die Nederlandse sterrekundige Christiaan Huygens ontdek. Dit is Saturnus se eerste bekende maan en die sesde bekende maan in die Sonnestelsel, naas die Aarde se Maan en Jupiter se mane van Galilei. Titaan wentel 20 Saturnusradiusse van sy planeet af.
Titaan bestaan hoofsaaklik uit ys en rotsagtige materiaal, en het waarskynlik 'n rotskern, omring deur verskeie lae ys, insluitende 'n kors van ys en 'n laag ammoniakryke vloeibare water onder die oppervlak. Nes met Venus voor die ruimtetydperk het Titaan se digte atmosfeer enige kennis van sy oppervlak verhoed, totdat die Cassini-Huygens-sending in 2004 nuwe inligting versamel het, insluitende die ontdekking van koolwaterstofmere in Titaan se poolstreke en van sy atmosferiese superrotasie, wanneer 'n liggaam se atmosfeer vinniger roteer as die liggaam self. Die geologies jong atmosfeer is oor die algemeen glad, met min impakkraters, hoewel berge en moontlik 'n paar kriovulkane waargeneem is.
Titaan se atmosfeer bestaan hoofsaaklik uit stikstof; kleiner dele lei tot die vorming van metaan- en etaanwolke en 'n digte mis. Die klimaat – insluitende wind en reën – veroorsaak oppervlakverskynsels soortgelyk aan dié op die Aarde, soos duine, riviere, mere, seë (moontlik van metaan en etaan) en deltas. Dit word ook oorheers deur seisoenale weerpatrone soos op die Aarde. Met sy vloeistowwe (beide bo en onder die oppervlak) en digte stikstofatmosfeer lyk Titaan se metaansiklus treffend baie soos die aarde se watersiklus, hoewel teen 'n laer temperatuur van sowat 94 K (-179 °C). As gevolg hiervan is Titaan al beskryf as die aardagtigste hemelliggaam in die Sonnestelsel.
- ...lees verder
|