Wikipedia

Operasie Entebbe

Operasie Entebbe is 'n militêre maneuver wat deur die Israeli-weermag in 1976 uitgevoer is om 103 gekaapte vliegtuigpassasiers in Uganda van hul kapers te bevry. Die operasie het gedurende die nag van 3 Julie en die vroeë oggendure van 4 Julie 1976 plaasgevind. Oorspronklik is dit "Operasie Donderslag" deur die Israeli-beplanners gedoop, maar later amptelik herbenoem as "Operasie Jonatan", ter ere van die Israeli-bevelvoerder. Dié grondbevelvoerder, kolonel Jonatan "Jonie" Netanyahu is ook die enigste Israeliese soldaat wat in die aanval gesterf het. Drie gyselaars sterf en vyf Israeli-kommandolede is gewond. 'n Vierde gyselaar is deur Ugandese weermagoffisiere by 'n nabygeleë hospitaal vermoor.[3]

Operasie Entebbe
Deel van die Arabies-Israeliese konflik

Israeliese kommando's van die Sayeret Matkal na die operasie
Datum 4 Julie 1976
Ligging Lughawe Entebbe, Uganda
Resultaat Missie suksesvol; 102 (uit 106) gyselaars bevry[1]
Strydende partye
Vlag van Israel Israel Populêre Front vir die Bevryding van Palestina – Eksterne Operasies
Rewolusionêre Selle
Vlag van Uganda Uganda
Bevelvoerders
Vlag van Israel Yekutiel Adam
Vlag van Israel Dan Shomron
Vlag van Israel Benjamin Peled
Vlag van Israel Jonatan Netanyahu (†) 		Wadie Haddad
Wilfried Böse (†)
Vlag van Uganda Idi Amin
Sterkte
100 spesiale magte 7 kapers
Ongevalle
1 spesiale maglid dood
7 spesiale maglede gewond 		al 7 kapers dood
45 Ugandese soldate dood[2]
11 MiG-17 vliegtuie vernietig
4 gyselaars dood
10 gyselaars gewond
Toring van die voormalige Lughawe Entebbe

Aanloop tot Operasie Entebbe

wysig

Op 27 Junie 1976, sewe dae voor die maneuver, het Air France-vlug 139 in Athene, Griekeland opgestyg op pad na Parys, Frankryk. Teen ongeveer 12:30, minder as tien minute na vertrek, is die vlug gekaap en gedwing om na Benghazi, Libië te vlieg. Na sewe ure op die aanloopbaan in Benghazi, waartydens die vliegtuig met brandstof hervul is en een Britse vroulike gyselaar vrygelaat is nadat sy voorgegee het dat sy swanger was en besig was om 'n miskraam te kry, [4] vertrek die Airbus weer. Om 03:15 die volgende oggend land die vliegtuig op die Entebbe Internasionale Lughawe in Uganda.

Die kapers was agt lede van die Populêre Front vir die Bevryding van Palestina (PFLP) en twee lede van die Duitse Rewolusionêre Selle (Revolutionäre Zellen, [RZ]). Die kapers is klaarblyklik deur die Ugandese regering van die pro-Palestynse President Idi Amin gesteun. Die kapers word gelei deur Wilfried Böse (en nie soos somtyds verkeerdelik gerapporteer word deur Ilich Ramírez Sánchez ook bekend as "Carlos die Jakkals" nie). Hulle eis die vrylating van 40 Palestyne wat in Israel aangehou word en 13 ander gevangenes in Kenia, Frankryk, Switserland en Duitsland.

Die passasiers word aangehou in die ou-terminaal oorgangsaal. Die terroriste het later die meeste passasiers vrygelaat en met opset slegs Israeli's en Jode aangehou.[5] Terwyl die kapers met dié proses besig was, het 'n oorlewende van die Holocaust die kampregistrasienommer wat op sy arm getatoeëerd was aan Böse gewys, waarop Böse protesteer het "Ek's g'n Nazi nie!...Ek is 'n idealis."[5] Volgens die kapers sou die gyselaars vermoor word indien die Palestynse gevangenes nie vrygelaat word nie.

Nadat die kapers bekend gemaak het dat die vlugpersoneel en die nie-Joodse passasiers vrygelaat sou word en na Parys teruggestuur sou word, het Kaptein Michel Bacos dit aan die kapers gestel dat alle passasiers van Vlug 139 sy verantwoordelikheid is en dat hy geen passasiers sou agterlaat nie. Die vlugpersoneel het sy voorbeeld gevolg en geweier om die oorblywende passasiers agter te laat. (Na sy terugkeer in Parys was Bacos hieroor dissiplinêr aangespreek deur Air France en vir 'n tydperk geskors).[6] 'n Franse non het ook geweier om te gaan, en aangedring daarop dat een van die gyselaars in haar plek vrygelaat moet word, maar sy is deur Ugandese soldate gedwing om op die Air France-vliegtuig te klim wat gestuur is om die vrygelate passasiers te gaan haal.[7] Uiteindelik het 'n totaal van 83 Israeli's en Franse Jode as gyselaars agtergebly, sowel as twintig ander persone, waarvan die meeste die bemanning van die Air France-vliegtuig was.

Nasionaliteite van die gyselaars

wysig
Nasionaliteit Passasiers Bemanning Totaal
  België 4 0 4
  Denemarke 2 0 2
  Frankryk 42 12 54
  Griekeland 25 0 25
  Duitsland 1 0 1
  Israel 84 0 84
  Italië 9 0 9
  Japan 1 0 1
  Suid-Korea 1 0 1
  Spanje 5 0 5
  Verenigde Koninkryk 30 0 30
  VSA 32 0 32
Totaal 248 12 260

Israeli-aanval

wysig

Die regering van Israel het besluit om 'n militêre operasie te loods met die doel om die oorblywende passasiers te bevry. Aanvanklik het die kapers 'n sperdatum van 1 Julie gestel,[8] maar die Israeli-regering het aangebied om met die kapers te onderhandel om die sperdatum na 4 Julie verskuif te kry.[9] Hierdie uitstelling van die sperdatum was krities belangrik om genoeg tyd te verkry vir die Israeli's om Entebbe te bereik. Op 3 Julie, het die Israeli-kabinet die reddingsending goedgekeur[10] en na dae van intelligensie-insameling en deeglike beplanning het vier C-130 Hercules-vragvliegtuie van die Israeliese Lugmag vanaf Israel gevlieg en sonder enige lugbeheerhulp in die nag op Entebbe-lughawe geland.

Die vliegtuie is gevolg deur 'n straler met mediese toerusting wat na Jomo Kenyatta Internasionale Lughawe in Nairobi, Kenia gevlieg het.

Oor 'n honderd Israeli-weermagtroepe, insluitende lede van die elite Sayeret Matkal-span het aan die aanval deelgeneem. Die Keniaanse regering het ook die operasie gesteun. Operasie Entebbe was onder die bevel van majoor-generaal Yekutiel "Kuti" Adam, met sy tweede-in-bevel Matan Vilnai.[11]

Die vlugpad was oor Sharm al-Sheikh, en af met die internasionale vlugpad oor die Rooisee. Hulle is suid van Djiboeti, noordoos van Nairobi, Kenia (waarskynlik oor Somalië en die Ogadenstreek van Ethiopië), wes deur die Skeurvallei en oor die Victoriameer.[12] Generaal Yekutiel Adam was aan boord van die tweede Boeing wat tydens die aanslag bly sirkel het bokant Entebbe-lughawe.

Die Israeliese magte het 'n uur voor middernag geland. 'n Swart Mercedes-Benz met 'n begeleiding van jeeps is saamgeneem, met die doel om voor te gee dat dit die normale kavelkade van Idi Amin is, wat van die vliegtuig na die hoofsaal van die terminaalgebou ry. Die Mercedes was die eiendom van 'n Israeli-burgerlike en was klaarblyklik geverf vir die operasie met die veronderstelling dat dit aan die eienaar teruggeggee sal word in die oorspronklike kleur.

Die Israeli's het uit hul voertuie gespring, die terminaalgebou binnegebars en in Engels en Hebreeus geskree: "Val plat! Val plat!".[13] 'n Negentienjarige Franse Jood by name Jean-Jacques Maimoni—hy het met die aanvang van die skaking homself aan die kapers identifiseer as 'n Israeli-Jood, eerder as 'n Franse Jood—het ongelukkig opgestaan.[13] Die Israeli-kommando's het hom verwar met 'n kaper en hy is deur hulle geskiet. 'n Ander gyselaar, Pasco Cohen, 52, die bestuurder van 'n Israeli mediese versekeringsfonds is ook noodlottig verwond deur óf die kapers, óf per ongeluk deur die Israeli's.[13] 'n Derde gyselaar, die 56-jaar oue Ida Borochovitch, 'n Russiese Jood wat na Israel toe immigreer het, het ook in die spervuur gesterf.[14]

Op 'n sekere oomblik het 'n Israeli-kommando in Hebreeus uitgeroep: "Waar is die res van hulle?", oënskynlik verwysende na die kapers.[13] Die gyselaars het 'n deur in die lughawe se hoofsaal uitgewys waardeur die soldate toe verskeie handgranate gegooi het. Nadat hulle die kamer binnegegaan het, is die laaste drie gyselaars ook dood gemaak. Die aanval het ongeveer drie minute geduur en ses kapers is dood gemaak. Van die 103 gyselaars het altesaam drie gesterf. Daar word gespekuleer dat die Israeli's van die kapers gevang het, maar dit kon nooit bevestig word nie. Die Ugandese magte het ook op die Israeli's geskiet en het die grondbevelvoerder, kolonel Jonathan Netanyahu, noodlottig verwond. Hy was die enigste Israeli-ongeval in die aanval. (Hy was die ouer broer van Benjamin Netanyahu, Eerste Minister van Israel van 1996 tot 1999.) 'n Totaal van 45 Ugandese soldate is dood gemaak in die aanval en Ugandese vegvliegtuie op die lughawe is buite aksie gestel. Die bevryde gyselaars is teruggevlieg via Nairobi na Israel.

Daar was ook nog 'n burgerlike ongeval naamlik Dora Bloch, 'n 75-jarige gyselaar. Sy was besig om te herstel van 'n verstikking in die Mulago-hospitaal in Kampala toe die Israeli's aangeval het. In April 1987, het Henry Kyemba, Ugandese Minister van Gesondheid in dié tyd, die Ugandese Menseregtekommissie vertel dat Dora Bloch uit haar hospitaalbed gesleep is en deur twee leëroffisiere vermoor is in opdrag van Idi Amin.[14] Bloch se oorskot is in 1979 ontdek ná die Tanzanies-Ugandese oorlog wat tot die einde van Amin se bewind in Uganda gewoed het.[15]

Analise

wysig

Een van die redes waarom die aanval so goed beplan kon word, is omdat die gebou waarin die gyselaars aangehou was, deur Israeliese konstruksiefirmas gebou is. Dit was 'n algemene gebeurlikheid vir Israeliese konstruksiefirmas om betrokke te wees by bouprojekte in Afrika gedurende die 1960's en die 1970's. Die firma wat die lughawe gebou het, het steeds die bloudrukke gehad en dit aan die regering verskaf.[16] Nog 'n voordeel was dat van die vroeër vrygelate gyselaars die binnekant van die gebou, die aantal kapers, die betrokkenheid van die Ugandese en ander belangrike detail kon verskaf.[17]

Gedurende die beplanning van die militêre operasie het die Israeliese weermag 'n gedeeltelike replika van die lughawe gebou. Hierdie replika is onder meer gebou deur die burgerlikes wat die oorspronklike gebou gebou het. Gedurende die operasie is uiters hoë standaarde van sekuriteit gehandhaaf.

In die week voor die aanval het Israel politieke opsies om die vrylating van die gyselaars te bewerkstellig, ondersoek. Sommige bronne dui aan dat die Israeliese Kabinet bereid was om die Palestynse aangehoudenes vry te laat indien 'n militêre oplossing onprakties sou blyk te wees. 'n Afgetrede Israeli offisier, generaal Chaim Bar-Lev, het Idi Amin vir 'n lang tyd geken en het persoonlike vriendskapsbande met hom gehad. Op versoek van die Kabinet het hy verskeie kere met Amin per telefoon gepraat, meer kon geen vordering maak nie.[18][19]

Die regering van Uganda het later 'n vergadering van die Verenigde Nasies se Veiligheidsraad versoek met die doel om die aanval as 'n skending van Uganda se soewereiniteit te veroordeel. Die Veiligheidsraad het uiteindelik besluit om geen resolusie oor die aanval te aanvaar nie.[20]

Rolprentvoorstellings van die operasie

wysig

Die voorval was die onderwerp van drie films – twee VSA-produksies en een Israeliese produksie.

Verwysings

wysig
  1. ↑ McRaven, Bill. "Tactical Combat Casualty Care – November 2010". MHS US Department of Defense (in Engels). MHS US Department of Defense. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Desember 2016. Besoek op 9 Februarie 2012.
  2. ↑ Entebbe: The Most Daring Raid of Israel's Special Forces, The Rosen Publishing Group, 2011, van Simon Dunstan, b. 58
  3. ↑ "Body of Amin Victim Is Flown Back to Israel." New York Times. 4 Junie 1979, Maandag, p. A3.
  4. ↑ "Mossad took photos, Entebbe Operation was on its way." Ynetnews. 2006
  5. ↑ 5,0 5,1 David Tinnin, Like Father, Time (magazine), 8 Augustus 1977. A review of Hitler's children by Julian Becker, Bladsy 2 Geargiveer 18 Oktober 2010 op Wayback Machine
  6. ↑ Kaplan, David E. "'n Historiese gyselaarneming herbesoek." Geargiveer 12 Januarie 2012 op Wayback Machine The Jerusalem Post. 3 Augustus 2006.
  7. ↑ Feldinger, Lauren Gelfond (29 Junie 2006). "Back to Entebbe". The Jerusalem Post. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Januarie 2012. Besoek op 4 Februarie 2011. A nun who refused to separate herself from the Jews was pushed out to freedom
  8. ↑ Grimes, Paul. "Rescuing the Entebbe Hostages." New York Times. Vrydag, 30 Julie 1976. (The Weekend, p. 51)
  9. ↑ Lipkin-Shakhak, Tali. "The Forgotten Hero of Entebbe" Maariv. 16 Junie 2006.
  10. ↑ Smith Terence. "Hostages Freed as Israelis Raid Uganda Airport." New York Times. Sunday, 4 Julie 1976.
  11. ↑ Matan Vilnai: Deputy Minister of Defense. Israel Ministry of Foreign Affairs.
  12. ↑ page 100 of book Ninety Minutes at Entebbe
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 [1]
  14. ↑ 14,0 14,1 "Entebbe se onbesonge held", Ynetnews.com. 2006.
  15. ↑ "Liggaam van Amin-slagoffer word teruggevlieg na Israel." New York Times. 4 Junie 1979, Maandag, p. A3.
  16. ↑ Time Magazine, "Die Redding: 'Ons doen die onmoontlike'." Geargiveer 20 Februarie 2011 op Wayback Machine Time Magazine. Maandag, 12 Julie 1976.
  17. ↑ "Israel gedenk die 30ste viering van Entebbe." Associated Press in USA Today. 5 Julie 2006.
  18. ↑ "Regverdiging vir die Israeli's." Geargiveer 21 Mei 2011 op Wayback Machine Time Magazine. 26 Julie 1976]
  19. ↑ "'n Oorlog van woorde oor 'n gespanne grens." Geargiveer 9 Maart 2011 op Wayback Machine Time Magazine. 26 Julie 1976.
  20. ↑ Teltsch, Kathleen. "Uganda reken die VN sal Israel verdoem vir lughawe-aanval." Geargiveer 10 Augustus 2011 op Wayback Machine New York Times. 10 Julie 1976. (Seksie: Die week in oënskou)

Bronne

wysig
  • Hastings, Max. Yoni, Hero of Entebbe. Bantam Doubleday Dell Publ., 1979. ISBN 0-385-27127-1
  • Netanyahu, Iddo. Yoni's Last Battle: The Rescue at Entebbe. 1976, Gefen Books. ISBN 9652292834
  • Netanyahu, Iddo. Entebbe: A Defining Moment in the War on Terrorism: The Jonathan Netanyahu Story. New Leaf Press, 2003. ISBN 0-89221-553-4
  • Netanyahu, Jonathan / Netanyahu, Benjamin / Netanyahu, Iddo. Self-Portrait of a Hero: From the Letters of Jonathan Netanyahu. 1963–1976, Warner Books, 1998. ISBN 0-446-67461-3
  • Netanyahu, Jonathan. The Letters of Jonathan Netanyahu. Gefen Books, 2001. ISBN 9652292672
  • Stevenson, William. Ninety Minutes at Entebbe. Bantam Books, 1976. ISBN 0-553-10482-9

Eksterne skakels

wysig
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Operasie_Entebbe&oldid=2723658"