Johan de Ridder

’n Suid-Afrikaanse argitek

Johan de Ridder (Pretoria, 21 Januarie 1927 – Pretoria, 29 Januarie 2013) was ’n Suid-Afrikaanse argitek van onder meer woonhuise, kerkgeboue en -sale, restourasieprojekte, monumente, aftreeoorde, woonstelle, jeugsentrums, skole en kantoorgeboue. Van die groot Afrikaanse kerkargitekte, onder andere Gerard Moerdijk, Wynand Louw, Hendrik Vermooten en J. Anthonie Smith, is hy al wat die meeste van sy kerkgeboue vir die Gereformeerde Kerk ontwerp het en nie vir die NG Kerk nie, maar Pieter Dykstra het die onderskeiding dat hy vir geen kerkverband buiten die Gereformeerde Kerk planne opgestel het. Buiten die NG kerk op Aranos in die suide van Namibië was al De Ridder se ontwerpe vir geboue in die destydse Transvaal en Noord-Vrystaat.

Johannes de Ridder
Johan de Ridder, Suid-Afrikaanse argitek.
Johan de Ridder, argitek.
Gebore
Johannes de Ridder

21 Januarie 1927
Sterf29 Januarie 2013
NasionaliteitSuid-Afrikaans
BeroepArgitek
EggenootSuzette Douwine Fourie (29 Julie 1928 – 24 Oktober 2021)
Kinders4
Ouer(s)Johannes Andries (Dries) de Ridder (1898–1960) en Cecile Hendrika Johanna Punt (1901–2002)
GeloofGereformeerd

Herkoms

wysig
 
Dr. Samuel Henri Pellissier, voorsitter van die Uniale Raad vir Volksang en Volkspele, oorhandig ’n medalje aan mev. Cecile de Ridder, volkspeleleidster, net na afloop van ’n uitvoering in die amfiteater van die Voortrekkermonument in Desember 1949, toe die monument ingewy is. Agter mev. De Ridder staan dr. F.C.L. Bosman. Sy was die moeder van Johan de Ridder en is in 2002 oorlede.
 
'n Groep Gereformeerde predikante uit die laat 19de eeu, onder wie De Ridder se grootjie, Johannes de Ridder (1833–1896). Voor van links: J.L. Maury, De Ridder, M.P.A. Coetsee (sr.), prof. J. Lion Cachet, A.A.J. de Klerk Coetsee, M.P.A. Coetsee (jr.). Agter: L.P. Vorster, W.J. Snyman, P.S. Snyman, M. Pelser, P. Postma, M. Postma, D. Postma, L.J. du Plessis.
 
Cecile de Ridder het in 1965 'n erepenning vir volkspele van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns ontvang.

De Ridder se grootjie aan vaderskant, ds. Johannes de Ridder (1833–1896), het in 1857 of '58, kort voor die stigting van die Gereformeerde Kerk as jong onderwyser uit Nederland na Suid-Afrika gekom. Van 1880 tot 1896 was hy die Gereformeerde predikant op Rustenburg. Aan moederskant was De Ridder se oupa ook die stamvader, naamlik Jacobus Punt, wat na Suid-Afrika gekom het as werknemer van die Zuid-Afrikaansche Spoorweg Maatskappij. De Ridder was die seun van Johannes Andries (Dries) de Ridder (1898–1960, die seun van Thomas de Ridder [1871–1937]),[1] wat in die 1920's die eerste sekretaris van die Parkeraad geword het.

Na die Tweede Wêreldoorlog het Dries de Ridder diens gedoen as sekretaris van staatsvoorskotte en daarna, van 1958 tot sy dood sowat twee jaar later, sekretaris van maatskaplike welsyn en pensioene. Oor sy vader het Johan de Ridder in 2008 skryf: "Hy het die huis in Arcadiastraat, Pretoria, in 1927 laat bou waarin ons as gesin vir 25 jaar lank gewoon het. Die huis staan tot vandag ná 81 jaar nog. My pa was 'n lang skraal man, nederig en sonder enige pretensie, 'n ware staatsamptenaar van die ou soort, bekwaam en onkreukbaar. Hy het deur middel van die 'University of South Africa' in 1929 die 'Degree of Bachelor in Commerce' verwerf. Hieroor het hy egter, getrou aan sy karakter, nooit 'n woord gerep nie.

In die 1920's was Dries de Ridder ook 'n goeie rugbyspeler as heelagter van Pretoria se eerste span, in die dae toe die speelvlak nog gruis was en nie gras nie. Dries het 'n besondere liefde vir die natuur en buitelewe gehad en van elke geleentheid gebruik gemaak om te gaan visvang of te jag of voëls te vang. Agter in sy erf in Arcadiastraat het hy 'n groot hok gebou waarin hy 400 voëls aangehou en met liefde versorg het. Gholf was ook een van sy liefdes en sy laaste huis was geleë langs die Swartkop Gholfbaan in Clubview met slegs 'n paar tree vanaf die stoep tot op die baan. Twee jaar na sy aftrede is Dries de Ridder plotselend oorlede op 29 Desember 1960 op 62-jarige ouderdom nadat hy nog die middag gholf gespeel het. Hy was die eerste persoon wat uit die Gereformeerde kerk Lyttelton begrawe is.

 
Johan de Ridder as jong argitek.

Johan de Ridder se moeder was Cecile Hendrika Johanna Punt (1901–2002), die suster van dr. Willem Henry Jacobus Punt (1900–1981), jare lank die krag agter die oprigting van die Stigting Simon van der Stel. Cecile de Ridder het haar beywer vir die verbetering van behoeftige bejaardes en kinders se lewensomstandighede. Van 1938 af was sy betrokke by die Volkspelebeweging. Sy was verantwoordelik vir reuse Volkspele-uitvoerings, soos in 1949 met die inwyding van die Voortrekkermonument toe 2 300 Volkspelers opgetree het voor ’n skare van 250 000 mense. In 1952, tydens die Van Riebeeckfees in die Moederstad, het sy 3 000 Volkspelers gelei en in 1955, met die eeufeesviering van Pretoria, meer as 2 000 deelnemers op Loftus Versfeld. Sy was ook jaarliks verantwoordelik vir die Volkspele tydens die Jakarandafees op die Caledoniese terrein. In 2008 het De Ridder as volg oor sy moeder geskryf: "Sy was 'n opvallende mooi vrou met 'n dinamiese persoonlikheid en besondere leierseienskappe."

Om en by 1914–1920 was sy en haar suster Cobie baie in die nuus met hul klassieke dansuitvoerings wat hulle onder leiding van hul ma ten bate van liefdadigheid in die ou Operahuis in Pretoriusstraat, Pretoria gegee het. In 1940 is sy afgevaardig na die eerste Volkspelekursus in Heidelberg. Hier het sy so begeester geraak dat sy vir die volgende tiental jare, met aansteeklike ywer en geesdrif haar gewig voluit ingegooi het by die beweging waarvan sy later die uniale leidster sou word. Onder haar beplanning en leiding het die groot Volkspelevertonings jaarliks tydens die Jakarandafeeste op die Caledoniese gronde in Pretoria plaasgevind. By die Volkspelevertonings vir die Voortrekkermonument se inhuldiging, die Van Riebeeckfees en Pretoria se eeufees was sy in staat om volkome beheer uit te oefen sodat die vertonings met militêre presiesheid verloop het. Sy is op 1 September 2002 in Pretoria oorlede in die ouderdom van byna 101 jaar wat sy in Pretoria deurgebring het.

Opleiding

wysig

Johan de Ridder, wat in Pretoria gebore is en lewenslank daar gewoon het, het sy skoolloopbaan begin aan die Laerskool Pretoria-Oos (1933–1939) en voltooi aan die Afrikaanse Hoër Seunskool (1940–1943). Hy studeer van 1944 tot 1950 vir ’n B.Arch.-graad onder prof. A.L. Meiring, ’n neef van die argitek Wynand Louw, aan die Universiteit van Pretoria en gradueer op 23 September 1950. De Ridder was een van die eerste studente aan Tukkies se nuwe argitektuurskool, wat opgerig is na aanleiding van ’n besluit deur die argitek Gerard Moerdijk, voorsitter van die universiteitsraad. De Ridder het in 2008 vertel hy het sewe jare lank in die Mac Fadian-gebou in Vermeulenstraat met dié kursus geswoeg.

Sy vroegste ervaring doen hy op by die argitekte P.S. Dykstra (1940) en Aubry Nunn (1946) asook by die Transvaalse departement van werke (1950). In 1960 loop hy ’n kursus in restourasie aan die Rijksmuseum in Amsterdam.

Loopbaan

wysig
 
Die Gereformeerde kerk Krugersdorp, 1956.
 
Die Gereformeerde kerk Parys (1955), een van De Ridder se bekendste kerkontwerpe, wat baie aandag in die media geniet het.
 
Die Nederduitsch Hervormde kerk Heilbron, ingewy op 1 Desember 1973.
 
Die Gereformeerde kerk Innesdal (1954).

De Ridder begin in 1951 praktiseer in vennootskap met Jaap Woudstra (1898–1953). Ná sy vennoot se dood, kort ná die inwyding van die Gereformeerde Kerk in Brooklyn, Pretoria, sit hy die praktyk, Woudstra en De Ridder Argitekte, voort onder sy eie naam en hou daarmee vol vir minstens 40 jaar. Woudstra was die eerste persoon wat begrawe is uit dié kerk waaraan hy en De Ridder met soveel geesdrif gewerk het. Oor die vroeë vyftigerjare in Pretoria het De Ridder in 1993 as volg geskryf: "In daardie jare was Pretoria nog 'n relatiewe klein stad wat vandag vir diegene wat dit nie geken het nie baie anders sou gelyk het. Waar Volkskas, die Strijdomplein en die Staatopera tans pryk was die ou mark wat teruggedateer het tot die vorige eeu. Byna nie een gebou wat tans Pretoriusstraat tussen Prinsloo- en Bosmanstraat begrens, het byvoorbeeld toe bestaan nie. Daar was geen Munitoria of Provinsiale Gebou nie terwyl die ou Polisiestasie met sy selle, wat opgerig is in die begin van hierdie eeu en waarin Jopie Fourie verhoor is, op die hoek van Bosman- en Pretoriusstraat gestaan het. Sedert 1950 is die grootste deel van die geboue-erfenis in die middestad gesloop en vervang met nuwe geboue. Feitlik al die pragtige ou Victoriaanse huise wat so kenmerkend was van Sunnyside is gesloop om plek te maak vir woonstelblokke wat soos paddastoele verrys het. Dit was die tyd toe wyle Oscar Hurwitz groot dele van Sunnyside en Arcadia in woonstelgebiede omskep het."

Sy seun Josephus Marthinus (Tienie) de Ridder (gebore 1962) het in 1991 tot die praktyk toegetree waarna Johan de Ridder afgetree het. Die praktyk het voortgegaan onder die naam Johan de Ridder Argitek. In 2008 het De Ridder sr. die volgende beskrywing van die praktyk gegee: "Deur die jare was dit ons beleid om 'n klein, kompakte en effektiewe praktyk te bly met lae oorhoofse koste en persoonlike kontrole deur die hoof. Ons glo dat noue persoonlike kontak tussen argitek en kliënt, essensieel is vir die suksesvolle voltooiing van 'n projek. Ons is toegewy aan persoonlike en eerlike professionele diens, met klem op die belangrikheid van die kliënt se argitektoniese, praktiese en finansiële behoeftes. In ons ontwerpe word gestreef na individualiteit, integriteit, eenvoud, funksionaliteit en duursaamheid. Terselfdertyd handhaaf ons 'n hoë standaard van dokumentasie, persoonlike toesig en behoorlike administrasie en beheer oor alle aspekte van die kontrak. (My seun Tienie se) doelwit is om te verseker dat die praktyk se gevestigde tradisies van betroubaarheid, integriteit en stabiliteit behou word terwyl op die voorpunt van die nuutste ontwikkelings in die veld van argitektuur en die beste internasionale argitektoniese praktyke beweeg word."

De Ridder het 10 jaar in die raadgewende stadsbeplanningskomitee gedien en was voorsitter van die Stadsraad van Pretoria se estetiese komitee. Hy het ’n aktiewe rol gespeel in die Gereformeerde Kerk, waarvan hy lank ’n kerkraadslid was, kultuurorganisasies en die Groenkloofse belastingbetalersverereniging. Hy was lid van die Instituut van Suid-Afrikaanse Argitekte, die Suid-Afrikaanse Raad van Argitekte en die Koninklike Instituut van Britse Argitekte (1954–1986).

Toe Johan de Ridder sy studie begin het, was dié beroep nog amper uitsluitlik Engels en die meeste kursusmateriaal en lesings aan die argitektuurskool was daarom ook in Engels. De Ridder het destyds dié materiaal begin vertaal en ook Afrikaanse aantekeninge en spesifikasies begin aanbring. Hy was ’n stigterslid van die Stigting Simon van der Stel. Hy was ’n lid en in ’n stadium voorsitter van die Publikasieraad.

Die Gereformeerde kerke Parys en Lyttelton

wysig
 
'n Syaansig van die Gereformeerde kerk Lyttelton.
 
Die binneruim van die Gereformeerde kerk Lyttelton (vroeër bekend as Pretoria-Suid). De Ridder het meesal kleiner kerke met hoogstens 700 sitplekke ontwerp.

In 1993 het De Ridder hom as volg uitgelaat oor sy ontwerp vir die Dopperkerk op Parys, sy bekendste kerkontwerp: "Die Gereformeerde Kerk te Parys was waarskynlik die eerste kerk in die land waar die dak afgeneem is tot op die fondamente in 'n A-struktuur, met 'bindbalke' in die vorm van versterkte betonfondamente wat (albei) voetstukke van elke staalkap verbind het. Op hierdie wyse is die volle dakruimte tot voordeel van die binneruim benut. Die waaiervormige plan met die spitsdak het gelei tot die dramatiese vorm wat uitstyg na bo soos hande in gebed. Die groot spitsdakoorhang het waarskynlik aanleiding (daartoe) gegee dat die vorm van kerk, wat later landwyd in een of ander variasie voorgekom het, gedoop is tot 'n 'kappiekerk'.

"Daar is deur sommige ten onregte beweer dat hierdie ontwerp 'n nabootsing of navolging van die bekende kerk van die beroemde Amerikaanse argitek Frank Lloyd Wright sou wees. Ek is wel 'n bewonderaar van hom maar die beskuldiging is egter ongegrond. Die ontwerp is my eie en het spontaan ontwikkel uit die voorafgaande oorwegings ongeveer dieselfde tyd as Wright se kerk."

Oor die kerk in Lyttelton het hy ook in 1993 geskryf: "Die grondidee van die ontwerp van die dakkerk, soos Paryskerk, is in die Lytteltonkerk verder gevoer om die kerkruimte en konsistorie in een geheel saam te bind onder een dak met venstermure regom. Soos in baie ander ontwerpe is simboliek, gegrond op 'n Bybelse waarheid, in hierdie ontwerp verweef. Dit is die simboliek van die tent as simbool van 'n kerk op trek deur die woestyn van hierdie verganklike bedeling op pad na die Ewigheid. Die dak oor die staalkappe herinner aan die tentdoek wat oor toue gespan is."

Oor die simboliek van sy kerke, skryf De Ridder: "In die Ou Testament word dikwels na die Tabernakel verwys as die tent van samekoms. 'n Tent omdat dit moes diens doen vir 'n volk op trek, en spesifiek vir die heilige samekoms tussen God en sy Volk. Net soos die Israeliete deur die woestyn getrek op weg na die beloofde land so trek die kerk van Christus ook deur die woestyn van hierdie lewe op pad na die ewige heerlikheid. Hierdie ooreenkoms tussen die trek van Israel en die trek van die kerk van Christus het by my die gedagte laat ontstaan om 'n kerk te ontwerp wat dadelik sou herinner aan 'n tent en simbolies sou wees van die vreemdelingskap van die kerk op aarde, en van die trek na die ewigheid. So vind u dan die opsomming van die simboliek van u kerkgebou in die woorde op die hoeksteen: 'Hoe mooi is jou tente Jakob.' (Num 24: 5a) en: 'Want ons burgerskap is in die Hemele' Fill 3:20a)."

Die Land-en-Landboubank

wysig
 
Die hoofingang van die Landbank in Pretoria. Die gebou is omstreeks 1966 voltooi.

De Ridder skryf, ook in die skriftelike gedeelte van 'n uitstalling van sy werk by Tukkies in 1993, as volg oor die Land-en-Landboubank in Pretoria: "Dieselfde beginselbenadering as wat grondliggend was in die ontwerp van die kerke was die uitgangspunt in die Landbankgebou. Eenheid en eenvoud gekoppel met duursaamheid en goeie verhoudings. Die verbintenis tussen die bank en die landbou, dit wil sê die natuur en die grond word versinnebeeld in die monumentale sandsteen endmure. So ook simboliseer die beeldegroep van die 'Saaier en die Maaier' deur Hennie Potgieter en die mosaïek paneel in die ingangsportaal deur Jeanne Kotzee die landbou en glaspanele oor die hyserdeure deur Albert Werth die seisoene en die natuur. Hierdie gebou was miskien die eerste gebou in Pretoria wat beplan was met alle dienste in die kern en met sentrale vertikale atriums. Deur hierdie ruimtes word alle vloere wat in hierdie gebou deur een instansie benut word, visueel met mekaar geskakel. Dit is nie alleen esteties aantreklik nie maar bind ook die totale personeel in 'n eenheid saam."

Konservatorium, PU vir CHO

wysig
 
'n Kunstenaarsvoorstelling van die Konservatorium van die destydse PU vir CHO, nou die Potchefstroomse kampus van die Noordwes-Universiteit.
 
Die kerkgebou van die NG gemeente Primrose-Môrewag, waarvan ds. E.M. van Graan die hoeksteen op 1 Desember 1962 gelê het.

Kiewiet Scheppel het in September 2010 met die vyftigjarige bestaan van die Konservatorium in Potchefstroom geskryf die beplanning aan die gebou het, ten spyte van 'n gebrek aan geld, reeds in 1952 begin. "In dié proses is selfs buitelandse universiteite geraadpleeg. Ná deeglike oorlegpleging is daar besluit om die gebou op die Oude Molen-terrein op te rig omdat die verwagte toename in motorverkeer vir uitvoerings slegs daar hanteer sou kon word. Die argitek van die Konservatorium was Johan de Ridder, wat ’n moeilike taak op hande gehad het. Die koste vir die bou vanaf die aanvanklike plan het die begroting ver oorskry en daar is met ’n proses van afskaling begin. Aanvanklik is die koste op £192 100 beraam, maar daar was net £75 000 beskikbaar. Die Transvaalse Onderwysdepartement sou £10 000 bydra uit erkenning vir musieklesse wat aan skoliere gebied is. Die finale planne het voorsiening gemaak vir ’n gehoorsaal met 1 200 sitplekke, 20 klein oefenkamers, twaalf ateljees, vier klaskamers en ’n biblioteek wat ook as diskoteek moes dien, twee orrel-oefenkamers, ’n instrumentepakkamer, drie kantore, ’n personeelkamer, kombuis, kleedkamers en toiletgeriewe. Die totale koste van £70 610 (wat lugreëling en toebehore uitgesluit het) was egter steeds te veel.

"Ná oorlegpleging is die orkesruimte in die gehoorsaal uitgesluit en is dit tot 350 sitplekke verklein. Die finale boukoste het £78 000 beloop. ’n Plaaslike orrelboufirma, R. Müller & Son, het die orrel vir die Konservatorium, wat deur die hoof van die Konservatorium, prof. M.C. Roode, self ontwerp is, gebou. Die Herald berig op 15 Januarie 1960 dat dié firma ook die orrel vir die Groote Kerk in Kaapstad gebou het. Die Konservatorium se orrel met sy twee manuale en 26 registers, is later vanweë sy tegniese en artistieke tekortkominge nie meer gebruik nie. In 1992 is dit verwyder en in die Gereformeerde Kerk Wapadrant opgerig. Die inwyding van die Konservatorium was ’n groot en belangrike geleentheid vir die Universiteit. Dit is amptelik deur die kanselier van die Universiteit, F.J. (Frans) du Toit, op 8 April 1960 geopen. Ses konserte is vroeg in Mei 1960 aangebied as deel van die inwydingsprogram."[2]

Restourasiewerk

wysig
 
Die gerestoureerde Voortrekkerkerk op Lydenburg.

De Ridder het groot waarde aan die bewaring van Suid-Afrika se boukundige erfenis vanweë sy belangstelling in geskiedenis en in besonder van die Afrikanervolk geheg. Hy was ook bevoorreg om hierdie belangstelling deur middel van restourasiewerk en ander uit te kon leef waarvan die volgende voorbeelde was:

Hy het ook 'n somerkursus Heemschut en Monumentenzorg aan die Rijksmuseum in Amsterdam, Nederland, van 5 tot 16 September 1966 bygewoon.

Woonhuise

wysig

Van sy bekendste woonhuise wat hy ontwerp het, en waarvan ook gepubliseer is, is die volgende:

Waardering

wysig
 
Die NG gemeente Peacehaven se kerkgebou is op 7 Desember 1957 in gebruik geneem.
 
Die NG kerk Sasolburg is ingewy op 3 November 1956. Dit was, luidens 'n berig in die Rand Daily Mail wat 'n week later verskyn het, die eerste kerkgebou op Sasolburg.
 
Die NG kerk Middelburg-Kanonkop (1977).
 
Die Gereformeerde kerk Pretoria-Brooklyn, ingewy in September 1951.
 
Die Gereformeerde kerk Belfast is in 1961 in gebruik geneem. Dieselfde plan is gebruik vir die Gereformeerde kerk Waterval-Boven.
 
Die Gereformeerde kerk Thabazimbi is in gebruik geneem op 25 Maart 1961.
 
Die NG kerk Aranos, De Ridder se enigste ontwerp vir 'n kerk in die destydse Suidwes-Afrika.

Prof. Schalk W. le Roux, voormalige hoof van Tukkies se departement van argitektuur, het in November 2012 geskryf De Ridder was gedurende die tweede helfte van die twintigste eeu 'n rigtinggewende argitek. "Hoewel hy grootliks bekend is vir die vars en persoonlike ontwikkeling van Gereformeerde kerkargitektuur, was dit nie al geboutipe waar sy voorbeeld bestudeer en nagevolg is nie. Dit is omdat hy in sy belangstelling, ondersoek en ontwerp, afgesien van funksie, plaaslike realiteite soos klimaat, terrein, boumateriaal, boukunde en vakmanskap realisties en skeppend as genereerder vir die maak van strukture aangewend het. Die resultaat was geboue en plekke wat die land- en stadskap gevier het, maar ook kontekstueel daarmee verweef is en 'n Suid-Afrikaanse denke, gegrond op die tydgenootlike wêreldbeskouing, daargestel het. Dieselfde waardes, gevoed deur 'n liefde vir geskiedenis, taal en land, het ook uiting gevind in restourasiewerk, soos die plaashuis van Paul Kruger by Boekenhoutfontein – as huldiging van die bereikings van die verlede – en verskeie huise en groter geboue, soos die Landbank in Pretoria – met 'n eerlike erkenning van vir sý tyd."

Le Roux skryf voorts: "Kerkbou, en die strewe na 'n waardige en betekenisvolle argitektuur om aanbidding te omsluit, het hom tog moontlik die naaste aan die hart gelê en sy eksperimentering daarmee kan in opvolgende geboue gelees word. As jong argitek was hy uitgesproke oor die onveranderlike en 'kenmerkende styl van Gerard Moerdyk en Hendrik Vermooten' en begeesterd met die 'verfrissende moderne werk van Verhoef, Smit en Viljoen wat vir my as inspirasie gedien het'. Om homself verder aan te haal: '[My] ontwerpe weerspieël 'n soeke na 'n nuwe vorm en estetiese uitdrukking van dit wat ek as wesenlik in 'n kerkgebou gesien het. 'n Strewe na vereenvoudiging in vorm, lyn en vlakke en 'n vormgewing wat herlei is van die wesenlike in die Gereformeerde erediens maar binne die beperkings wat gewoonlik deur beskikbare fondse gestel is'."

In 1955 het De Ridder aan argitektuurstudente gesê, kort ná die voltooiing van die Gereformeerde kerk Parys, wat Le Roux beskryf as De Ridder se bekendste en mees gepubliseerde kerk: "Die funksie van 'n kerk word deur die erediens bepaal, dit is die boumeester. Die gebou hoort uit 'n plan te groei terwyl die organisering van die plan weer deur die doel van die gebou bepaal word." Tesame hiermee het hy redeneer, was daar ook simbolisme in die kerk (en ander geboue) opgesluit en het die Woord van God vanaf die preekstoel, oor die gemeente, en deur die vensters, na die buitewêreld gesprei.

Met verwysings na die Paryse kerk sê hy: "Soos in baie ander ontwerpe is simboliek, gegrond op Bybelse waarheid, in hierdie ontwerp verweef. Dit is die simboliek van die tent as simbool van 'n kerk op trek deur die woestyn van hierdie verganklike bedeling op pad na die ewigheid ..." Die kerk word gevolglik visuele simbool van tydelikheid met die tent, as nie-vaste blyplek, 'n direkte argitektoniese vertaling van die begrip. Die argitek se ware bydrae is om aan die simboliek gestalte te gee.

Le Roux skryf De Ridder het aan drie beginsels getrou gebly: tydgenootlike argitektuur, vormgewing na aanleiding van die betekenis van die funksie en bekostigbaarheid. Dit sou in al sy ontwerpe, religieus en temporaal, sentraal bly en is moontlik een van die redes hoekom sy bouwerke die toets van die tyd weerstaan het.

"As argitek het hy die seldsame ondervinding gesmaak dat van sy ontwerpe nie as gedateerd beskou word nie, maar steeds vir hulle egtheid in soeke bestudeer en ontleed word. Sy werk is wyd in Suid-Afrikaanse en internasionale joernale gepubliseer en, na die einde van sy professionele loopbaan, ook in erkende vaktydskrifte en meer populêre maandblaaie herbesoek en beredeneer. Sy inspirasie, voorbeeld én argitektuur lewe steeds."

Van sy werk is wyd gepubliseer en, na die einde van sy professionele loopbaan, ook in erkende vaktydskrifte en meer populêre Suid-Afrikaanse en internasionale maandblaaie herbesoek en opnuut beredeneer.

Uitstallings en TV-verskynings

wysig

In 1998 is sy werk verteenwoordig in die uitstalling, blank_Architecture, apartheid and after, wat deur Hilton Judin vir die Nederlands Architectuurinstituut byeengebring is. Hierdie uitstalling is in Rotterdam (Nederland), Parys (Frankryk), Londen (Engeland), en Johannesburg en Kaapstad (Suid-Afrika) uitgestal. Sy werk was ook deel van 50 Jaar Argitektuur-Alumni van die departement argitektuur van die Universiteit van Pretoria van 7 tot 25 Julie 1993 in die Pretoriase Kunsmuseum.

Op 3 Maart 1993 is 'n profiel oor De Ridder uitgesaai op Kunskafee en op 6 Maart 2003 'n profiel op Pasella op SABC2, wat gekyk het na sy argiteksloopbaan en veral sy bydrae tot kerkargitektuur.

Gesinslewe

wysig
 
Die De Ridder-gesin, van links: Johan jr., Suzette, Johan sr., Trudy en Tienie.
 
De Ridder se vrou, Suzette, gebore Fourie.
 
Suzette en Johan de Ridder.

De Ridder is in 1956 getroud met Suzette Douwine Fourie (1928–2021). Vier kinders is uit die huwelik gebore: Johannes Andries (Johan, 1958, was getroud met Elizabeth Helena (Helene) van der Merwe en het drie seuns; oorlede op 12 November 2012 aan breinkanker), Gertruida Anna Susanna (Trudy, 1959, was getroud met Nicholas Anthony (Nic) Borain), Josephus Marthinus (Tienie) (1962) en Johannes Thomas (Thomas) (1964). Thomas is op 23 Oktober 1982 op tragiese wyse dood toe hy 19 jaar oud was en kort nadat hy sy eerste jaar as argitektuurstudent voltooi het.

Volgens sy seun Tienie het De Ridder ’n vol lewe met baie belangstellings gehad en was ’n ywerige student van die Bybel, klassieke musiek, die geskiedenis en natuur. "Die wel en wee van sy Afrikanervolk, taal en vaderland was vir hom van besondere belang en in sy lewensuitkyk verweef. Hy was ’n besondere netjiese, stil en beskeie man, skerpsinnig met 'n lewendige sin vir humor en het soberheid en eenvoud nagestreef."

Enkele geboue

wysig

De Ridder het tussen 1952 en 1980 23 kerke ontwerp, waarvan 13 Gereformeerde kerke, sewe NG kerke en drie Hervormde kerke. Al dié kerke is in die destydse Transvaal of aanliggende Noord-Vrystaat (Sasolburg, Parys en Heilbron) opgerig, buiten een, op Aranos in die destydse Suidwes-Afrika. Agt is in Pretoria.

Gereformeerde kerke

wysig

Ander geboue

wysig
  • 1966: Landbank-hoofkwartier, Pretoria, Gauteng
  • 1969: Louis Trichardttrek-gedenktuin, Maputo, Mosambiek
  • Datums onbekend: Residentia se tehuise vir ouer mense: Moria in Krugersdorp, Huis Sering in Rustenburg en Mooi Hawens in Winklespruit, KwaZulu-Natal

NG kerke

wysig
  • 1972: Aranos, Namibië
  • 1977: Middelburg-Kanonkop, Middelburg, Mpumalanga
  • 1968: Nelspruit-Suid, Mpumalanga
  • 1956: Sasolburg, Vrystaat
  • 1956: Peacehaven, Vereeniging, Gauteng
  • 1963: Primrose-Môrewag, Germiston, Gauteng
  • 1970: Noordoos-Pretoria, Kilnerpark, Pretoria, Gauteng

Hervormde kerke

wysig
  • 1973: Heilbron, Vrystaat (ingewy op 1 Desember).
  • 1963: Nelspruit, Mpumalanga
  • 1966: Lichtenburg-Oos, Lichtenburg, Noordwes

Universiteitsgeboue

wysig
  • Geen jaartal: Veeartsenykunde-geboue, Potchefstroom, Noordwes
  • 1951 (of 1960): Musiekkonservatorium, Potchefstroom, Noordwes
  • Geen jaartal: Farmakologiegebou, Potchefstroom, Noordwes
  • Geen jaartal: Fisiologiegebou, Potchefstroom, Noordwes
  • Geen jaartal: Sielkundegebou, Potchefstroom, Noordwes

Verwysings

wysig
  1. (en) Genealogiese besonderhede op geni.com. URL besoek op 30 Julie 2016.
  2. (af) Die Konservatorium word 50 jaar oud Geargiveer 29 Januarie 2014 op Wayback Machine, Webtuiste van die Noordwes-Universiteit. URL besoek op 19 Desember 2014.
  3. https://www.artefacts.co.za/main/Buildings/bldgframes.php?bldgid=9991

Eksterne skakels

wysig

Google Maps

wysig

Ander webtuistes

wysig