Gereformeerde kerk Derdepoort

Die Gereformeerde kerk Derdepoort is ’n gemeente van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika in Pretoria wat voorstede soos East Lynne, Jan Niemandpark en Waverley-Oos insluit.

Gereformeerde Kerk Derdepoort
Sluit in	East Lynne Eklesia Jan Niemandpark Kilnerpark-Noord Lindopark Waverley-Oos Ebenhaeser
Klassis	Oostelike Pretoria
Huidige predikant(e)	Christiaan Swanepoel
Belydende lidmate	163
Dooplidmate	48
Adres	Swaanstraat 117 East Lynne Pretoria
Geskiedenis
Stigtingsdatum	26 November 1955
Afgestig van	Innesdal
Eerste predikant	L.H. Stavast (1960–1963)

Die Gereformeerde kerk Derdepoort. Omdat dit in Swaanstraat staan, het Johan de Ridder dit in die vorm van 'n swaan ontwerp.

Ds. L.H. Stavast en sy gesin. Hy was van 1960 tot 1963 die gemeente se eerste leraar. Dié foto is geneem toe hy leraar was van die Gereformeerde kerk Kaapstad, 1963–1969.

Ds. Jan en Nerina Venter, die pastoriepaar van 1988 tot 2001. Daarna het hulle tot ds. Venter sy emeritaat in 2017 aanvaar het in Venterstad gearbei.

Ds. J.H. Coetzee, leraar van 1963 tot 1971.

Agtergrond

Al drie die Afrikaanse Susterkerke het ’n gemeente met die naam Derdepoort, al drie se kerkgebou is in East Lynne geleë en al drie is binne die bestek van nege jaar gestig. Die NG gemeente Derdepoort het in 1946 van die NG gemeente Villieria afgestig. Einde 2001 het dié gemeente ’n sieletal van 1 078 gehad, wat tot einde 2014 afgeneem het tot 387, ’n afname van 64 persent. Die Hervormde gemeente Derdepoort is op 24 Augustus 1950 gestig. Einde 2000 (2001 se syfer is nie beskikbaar nie) het dié gemeente 'n sieletal van 815 gehad, maar einde 2014 net 262, ’n afname van amper 68 persent. Die Gereformeerde kerk Derdepoort se sieletal het van einde 2001 tot einde 2014 afgeneem van 375 tot 224, die kleinste afname van die drie kerke, te wete 40 persent. Al drie dié kerke is in Swaanstraat geleë: die NG kerk by no. 69, die Gereformeerde kerk by no. 117 en die Hervormde kerk by no. 129.

Stigting

Reeds van 1940 af is ’n wyksdiens op die eerste Sondag van die maand in die kerksaal in Swaanstraat, East Lynne, gehou toe Derdepoort nog deel was van die Gereformeerde kerk Innesdal. Op 26 November 1955 het die Gereformeerde kerk Derdepoort van Innesdal afgestig. Met behulp van ’n bruidskat van £1 500 kon die nuwe gemeente die kerksaal in Swaanstraat vir £3 000 aankoop. Die naam van die gemeente, soos dié van die twee ander Susterkerke, is afgelei van die plaas Derdepoort, waarop die woonbuurt East Lynne uitgelê is.

In die 1960's het die gemeente, wat aan die begin van daardie dekade ’n sieletal van sowat 420 gehad het toe die kerkgebou se adres aangedui is as "Rosestraat" (Roosstraat?), vinnig gegroei en was dit nodig om na ’n groter erediensruimte te soek. Die nuwe kerkgebou is ontwerp deur die argitek Johan de Ridder, lidmaat van die Gereformeerde kerk Pretoria-Sunnyside, en op 25 Junie 1970 in gebruik geneem. Geld vir kerkbou is merendeels bekom uit die verdeling en verkoop van die hoewe waarop die ou pastorie gestaan het. Die jeug het geld ingesamel vir die kerkklok se aankoop en die susters het geld geskenk vir 'n orrel. Die klok is in 1969 by die “Koninklijke Klokkengieterij Petit en Fritsen” in Aarle-Rixtel, Nederland, gegiet.

Soos heelwat van De Ridder se latere ontwerpe, stel ook Derdepoort se Gereformeerde kerk ’n tydelik tentwoning voor, maar dis in die vorm van 'n swaan ontwerp omdat dit in Swaanstraat staan. Die kansel voor in die kerk en orrel aan die teenoorgestelde kant vorm fokuspunte. Die pastorie is op die kerkgrond geleë, asook die saal, wat in 1979 gebou is en sowat 15 katkisasielokale insluit. Met net 33 dooplidmate einde 2014 is dié groot getal lokale nou onnodig, maar die gemeente kon natuurlik nie in 1979 voorsien in watter mate die lidmaattal sou afneem nie. Op Saterdae word dié lokale benut deur die Pretoria Saturday School, wat dit gebruik om ekstra lesse in onder meer wiskunde, Afrikaans, Engels en wetenskap aan te bied.

Predikante

1. Stavast, Lammert Hendrik, 1960 – 1963
2. Coetzee, Jan Hendrik, 1963 – 1971
3. De Klerk, Philippus Jacobus Stephanus, 1971 – 1978
4. Vorster, dr. Jacobus Marthinus, 1978 – 1990
5. Venter, Jan Hendrik, 1988 – 2001
6. Prinsloo, Hendrik Johannes, 2001 – 2006 (verlaat die bediening)
7. Nel, Lourens Andries Stephanus, 2006 – 2008
8. Le Roux, Pieter Gerhardus Pretorius, 2013 – 2016
9. Lee, Frederik Gerhardus, 2016 – 2023
10. Christiaan Swanepoel, 2024 - hede

Bronne

• (af) Harris, C.T., Noëth, J.G., Sarkady, N.G., Schutte, F.M. en Van Tonder, J.M. 2010. Van seringboom tot kerkgebou: die argitektoniese erfenis van die Gereformeerde Kerke. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (af) Schalekamp, ds. M.E. (voorsitter: redaksiekommissie). 2001. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2002. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (af) Van der Walt, dr. S.J. (voorsitter: deputate almanak). 1997. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 1998. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (af) Venter, ds. A.A. (hoofred.) 1957. Almanak van die Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika vir die jaar 1958. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (af) Venter, ds. A.A. (hoofred.) 1958. Almanak van die Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika vir die jaar 1959. Potchefstroom: Administratiewe Buro.
• (af) Vogel, Willem (red.). 2014. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2015. Potchefstroom: Administratiewe Buro.

Sien ook

• Gereformeerde kerk Kameeldrift, 'n dogtergemeente wat in 1976 afgestig het.
• NG gemeente Derdepoort

Eksterne skakels

• (en) Op dié kaart kan gesien word na aan mekaar die drie Afrikaanse Susterkerke in Swaanstraat, East Lynne, geleë is. URL besoek op 4 Desember 2015.
• (af) Die gemeente se Facebook-groep. URL besoek op 15 Desember 2015.
• (en) Karige besonderhede oor die kerkgebou op die webtuiste Artefacts.co.za. URL besoek op 19 Februarie 2016.