Wikipedia

Homo erectus

Homo erectus ("regop mens") is ’n uitgestorwe hominien-spesie wat regdeur die grootste deel van die Pleistoseen geleef het. Die vroegste fossiele bewyse dateer uit sowat 1,8 miljoen jaar gelede en die mees onlangse bewyse uit 143 000 jaar gelede. Die spesie het sy oorsprong in Afrika gehad en later versprei tot so ver as Georgië, Indië, Sri Lanka, China en Java.[1][2]

Homo erectus
Tydperk: Pleistoseen
1.9–0.1 m. jaar gelede
↓
Homme de Tautavel 01-08.jpg
’n Rekonstruksie van ’n fossiel uit Tautavel, Frankryk.
Wetenskaplike klassifikasie
Koninkryk:
Animalia
Filum:
Chordata
Klas:
Mammalia
Orde:
Primates
Familie:
Hominidae
Genus:
Homo
Spesie:
H. erectus
Binomiale naam
†Homo erectus
(Dubois, 1892)
Sinonieme
  • † Pithecanthropus erectus
  • † Sinanthropus pekinensis
  • † Javanthropus soloensis
  • † Meganthropus paleojavanicus
  • † Telanthropus capensis
  • † Homo ergaster?

Daar word steeds verskil oor die klassifikasie, herkoms en afstammelinge van H. erectus, met twee groot alternatiewe klassifikasies: erectus kan ’n ander naam wees vir Homo ergaster, en dus die direkte voorouers van latere hominiede soos Homo heidelbergensis, Homo neanderthalensis en Homo sapiens; of dit kan ’n Asiatiese spesies wees afsonderlik van Afrika se ergaster.[1][3]

Sommige paleontoloë beskou H. ergaster eenvoudig as die Afrika-weergawe van H. erectus. Dit het gelei tot die gebruik van die term "Homo erectus sensu stricto" vir die Asiatiese H. erectus en "Homo erectus sensu lato" vir die groter spesie wat die groepe uit Asië en Afrika insluit.[4]

OorsprongWysig

 
Homo erectus, Natural History Museum, Ann Arbor, Michigan.

Die eerste teorie is dat H. erectus tydens die vroeë Pleistoseen sowat 2 miljoen jaar gelede uit Afrika getrek en deur ’n groot deel van die Antieke Wêreld versprei het. Fossiele van tussen 1,8 miljoen en 1 miljoen jaar oud is gevind in Afrika,[5] Georgië, Indonesië, Viëtnam, China en Indië.[6]

Die tweede teorie is dat H. erectus in Eurasië ontstaan en later na Afrika gemigreer het. Die spesie het tussen 1,85 miljoen en 1,77 miljoen jaar gelede op ’n Kaukasiese terrein met die naam Dmanisi in Georgië gewoon, in dieselfde tyd of effens vroeër as die tyd waaruit die Afrika-fossiele kom. Met die uitgrawings is 73 stukke steengereedskap vir sny en kap en 34 stukke been van onbekende kreature gekry.[7]

OntdekkingWysig

Die Nederlandse anatomis Eugène Dubois en sy span het in 1891 ’n menslike kopbeen op die eiland Java in Indonesië ontdek; hy het dit Pithecanthropus erectus genoem. Die spesie is nou bekend as H. erectus. Die vonds het bekend geword as die Java-man. Byna al die dele van die kopbeen het verlore geraak tydens die Tweede Wêreldoorlog, hoewel afgietsels nog bestaan.

Deur die 20ste eeu het antropoloë gedebatteer oor die rol van H. erectus in die mens se evolusie. Vroeg in die eeu is vanweë nog ontdekkings op Java en by Zhoukoudian geglo die moderne mens het in Asië ontwikkel. Charles Darwin en ander het egter geglo die mens se vroegste voorouers kom uit Afrika. Hy het daarop gewys dat sjimpansees en gorillas, die mens se verwante, net in Afrika voorkom.[8]

Van die 1950's tot die 1970's het verskeie fossiele vondste in Oos-Afrika bewys gelewer dat die oudste Homininae hier ontstaan het. Daar word nou geglo H. erectus is ’n afstammeling van vroeëre genera soos Ardipithecus en Australopithecus, of vroeë Homo-spesies soos Homo habilis of Homo ergaster. H. habilis en H. erectus het verskeie duisende jare saam bestaan en kan verskillende lyne van ’n gemeenskaplike voorouer wees.[9]

Nog fossiele is later ontdek wat eers ander name gekry het, maar later herklassifiseer is as H. erectus, soos in September 1949 in Swartkrans, Suid-Afrika, en in 1961 in Tsjad, Noord-Afrika.[10] Homo erectus georgicus is die subspesienaam wat soms gebruik word vir fossiele kop- en kakebene wat in Dmanisi, Georgië, ontdek is. Hoewel dit eers as ’n aparte spesie geklassifiseer is, val dit nou binne die spesie H. erectus.

FossieleWysig

Fossiele wat ontdek is, is onder meer:

  • D2700
  • KNM ER 3733
  • Yuanmou-mens
  • OH 9
  • KNM ER 992
  • KNM ER 3883
  • Daka
  • Sangiran 4
  • Sangiran 2
  • Trinil 2
  • Ternifine 2-3
  • Sangiran 17
  • Peking-mens (of Homo heidelbergensis)
  • Madam Buya (of Homo heidelbergensis)
  • Hexian
  • Ngandong 7
  • Dali
  • NG 6

GereedskapWysig

Homo ergaster het meer uiteenlopende en gesofistikeerde steengereedskap as sy voorouers gebruik. H. erectus het relatief primitiewe gereedskap gebruik. Daar is egter al voorgestel dat H. erectus dalk die eerste hominiede was wat vlotte gebruik het om oor die oesane te vaar.[11]

Op terreine in Oos-Afrika, soos in Kenia, is moontlike bewyse gevind dat vroeë mense vuur gebruik het. Die herverhitting van sekere stukke klei van 1,42 miljoen jaar oud[12] het gewys die klei moes tot 400 ºC verhit gewees het om te verhard.

Dit is uit die ondersoek van handbyle duidelik dat vleis ’n groot deel van H. erectus se dieet gevorm het. Geen bewyse is egter nog gevind dat hy sy kos gaargemaak het nie.

Afstammelinge en subspesiesWysig

 
Oorspronklike fossiele van Pithecanthropus erectus (nou Homo erectus) wat in 1891 in Java ontdek is.

Homo erectus is een van die langs lewende spesies van Homo – hy het langer as ’n miljoen jaar geleef, terwyl Homo sapiens maar sowat 200 000 jaar bestaan.

  • Homo erectus
    • Homo erectus erectus
    • Homo erectus yuanmouensis
    • Homo erectus lantianensis
    • Homo erectus nankinensis
    • Homo erectus pekinensis
    • Homo erectus palaeojavanicus
    • Homo erectus soloensis
    • Homo erectus tautavelensis
    • Homo erectus georgicus

Verwante spesies

  • Homo ergaster
  • Homo floresiensis
  • Homo antecessor
  • Homo heidelbergensis
  • Homo sapiens (mens)
    • Homo sapiens idaltu
    • Homo sapiens sapiens
    • Homo sapiens neanderthalensis (Neanderdaller)
  • Homo rhodesiensis
  • Homo cepranensis

GaleryWysig

  • ’n Kopbeen van Homo erectus tautavelensis.

  • Replika van die onderste kakebeen van Homo erectus van Tautavel, Frankryk.

  • Die Calvaria-kopbeen.

  • ’n Herkonstruksie van die Daka-kopbeen, Ethiopië.

VerwysingsWysig

  1. ↑ 1,0 1,1 Hazarika, Manji (16–30 Junie 2007). "Homo erectus/ergaster and Out of Africa: Recent Developments in Paleoanthropology and Prehistoric Archaeology" (PDF). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 1 Augustus 2020. Besoek op 25 Januarie 2014.
  2. ↑ Chauhan, Parth R. (2003) "Distribution of Acheulian sites in the Siwalik region" in An Overview of the Siwalik Acheulian & Reconsidering Its Chronological Relationship with the Soanian – A Theoretical Perspective. assemblage.group.shef.ac.uk
  3. ↑ Klein, R. (1999). The Human Career: Human Biological and Cultural Origins. Chicago: University of Chicago Press, ISBN 0-226-43963-1.
  4. ↑ Antón, S. C. (2003). "Natural history of Homo erectus". Am. J. Phys. Anthropol. 122: 126–170. doi:10.1002/ajpa.10399.
  5. ↑ Frazier, Kendrick (Nov/Des 2006). "Leakey Fights Church Campaign to Downgrade Kenya Museum's Human Fossils". Skeptical Inquirer magazine. 30 (6). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2009-01-10. Besoek op 2014-01-25. Gaan datum na in: |date= (hulp)
  6. ↑ Prins, Harald E. L.; Walrath, Dana and McBride, Bunny (2007). Evolution and prehistory: the human challenge. Wadsworth Publishing. p. 162. ISBN 978-0-495-38190-7.AS1-onderhoud: meer as een naam: authors list (link)
  7. ↑ New discovery suggests Homo erectus originated from Asia. Dnaindia.com. 8 Junie 2011.
  8. ↑ Darwin, Charles R. (1871). The Descent of Man and Selection in Relation to Sex. John Murray. ISBN 0-8014-2085-7.
  9. ↑ F. Spoor, M. G. Leakey, P. N. Gathogo, F. H. Brown, S. C. Antón, I. McDougall, C. Kiarie, F. K. Manthi & L. N. Leakey (9 Augustus 2007). "Implications of new early Homo fossils from Ileret, east of Lake Turkana, Kenya". Nature. 448 (7154): 688–691. doi:10.1038/nature05986.AS1-onderhoud: meer as een naam: authors list (link)
  10. ↑ Kalb, Jon E (2001). Adventures in the Bone Trade: The Race to Discover Human Ancestors in Ethiopia's Afar Depression. Springer. p. 76. ISBN 0-387-98742-8. Besoek op 2 Desember 2010.
  11. ↑ Gibbons, Ann (13 Maart 1998). "Paleoanthropology: Ancient Island Tools Suggest Homo erectus Was a Seafarer". Science. 279 (5357): 1635–1637. doi:10.1126/science.279.5357.1635.
  12. ↑ James, Steven R. (Februarie 1989). "Hominid Use of Fire in the Lower and Middle Pleistocene: A Review of the Evidence" (PDF). Current Anthropology. University of Chicago Press. 30 (1): 1–26. doi:10.1086/203705. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 2015-12-12. Besoek op 2012-04-04.

Eksterne skakelsWysig

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Homo_erectus&oldid=2482004"