Wikipedia:Voorbladartikels 2011
Hierdie is die argief van al die artikel wat tydens 2011 as spogartikel op die voorblad gepryk het.
2011
wysigWeek 1
Apartheid verwys na 'n politieke bestel, ideologie en beleid wat op rassediskriminasie gegrond is en tussen 1948 en 1994 as amptelike beleid in Suid-Afrika gegeld het. Die woord Apartheid dui oorspronklik op 'n toestand van apart of afgesonder wees. Met die implementering van die Nuwe Benadering van P.W. Botha in 1984 na afloop van die referendum in 1983, is 'n beleid van magsdeling daargestel waarmee tentatiewe stappe gedoen is om ander groepe by die regering te betrek. Dit het egter steeds die swart meerderheid uitgesluit en is deur die meeste mense in Suid-Afrika en in die buiteland verwerp. Onder apartheid is lede van verskillende rasse geskei en is swart mense stemreg binne die sogenaamde "wit" Suid-Afrika ontsê. Die invoer van die beleid veroorsaak oneindige leed aan miljoene Suid-Afrikaners deur gedwonge verskuiwings, beperkings op beweging, indiensneming en gewelddadige onderdrukking van die vryheidstryd. Vele ander wette en reëlings soos die Groepsgebiedewet, Ontugwet en die Wet op Afsonderlike Geriewe dra by tot die daaglikse vernedering van swart en gekleurde mense.
In 'n manifes van dr Daniël François Malan (leier van die Nasionale Party 1948-1954) op die vooraand van die algemene verkiesing in eersgenoemde jaar, word die term apartheid vir die eerste keer gebruik om die beleid van die Nasionale Party aan te dui. Daarmee wou die Party die voortbestaan van die afsonderlike identiteit van elke ras in Suid-Afrika verseker. Blankes, Indiërs, swartes en bruines sou afsonderlik naas mekaar tot ontwikkeling gebring word.
Die negatiewe element van hierdie beleid en die verloop daarvan is hoofsaaklik die diskriminasie teen sogenaamde nie-blankes. Dit het duidelik geword dat die politieke mag sedert 1948 die Europese (wit) groepe bevoordeel het, terwyl die ander groepe afgesonder is ten opsigte van politieke deelname, en deelname aan maatskaplike voordele en ekonomiese bedrywighede. Ten opsigte van die swart mense was die verklaarde beleid om die vernaamste etniese groepe te skei in hulle eie gebiede. Hulle moes daar as selfversorgende eenhede ontwikkel. Die gebiede was egter nie geskik vir die vorming van volwaardige state nie en finansiering deur die Apartheidsregering was onvoldoende om die Groot Apartheid-visie te verwesenlik.
Week 2
Libië, amptelik die Groot Libies-Arabiese Sosialistiese Volks-Dzjoemhoerija, is 'n land in Noord-Afrika. Libië is geleë tussen Egipte in die ooste, Soedan in die suid-ooste, Tsjaad en Niger in die suide en Algerië en Tunisië in die weste. Met 'n oppervlakte van 1,8 miljoen km² (waarvan 90% woestyn is) is Libië die vierde grootste land in Afrika en die 17de grootste land in die wêreld. Libië se hoofstad, Tripoli, is die tuiste van 1,7 miljoen van die land se totale bevolking van 5,7 miljoen mense. Die drie tradisionele dele van die land is Tripolitanië, die Fezzan en Sirenaïka.
Die naam "Libië" is 'n inheemse naam en verskyn ook in antieke Egiptiese tekste as 
, (R'bw of Liboe), waar daar verwys word na een van die Berberstamme wat wes van die Nyl woon. Die Griekse naam vir die stamlede was Libyes en die land se naam het Λιβύη, getranslitereer as "Libuee", geword. In antieke Griekeland het die term 'n breër betekenis gehad wat die hele Noord-Afrika wes van Egipte ingesluit het.
Libië het een van die hoogste BBP (koopkragpariteit) per capita in Afrika. Dié posisie is grootliks te danke aan die land se groot petroleumreserwes en lae bevolking.
Die land is onder leiding van Kolonel Moeammar al-Ghaddafi, wie se buitelandse beleid hom dikwels in konflik met die Weste en regerings van ander Afrika-lande gebring het. Libië het egter in 2003 enige ambisies vir kernwapens laat vaar en buitelandse betrekkinge is tans minder netelig.
Libië se vlag is die enigste nasionale vlag wat slegs uit een kleur bestaan, met geen ontwerp, ampstekens of ander detail nie.
Week 3
Die Slawiese mitologie en godsdiens het oor meer as 3000 jaar ontwikkel. Daar word geglo dat dit uit 'n deel van die Steentydperk of moontlik selfs vroeër kom. Die godsdiens stem baie ooreen met ander wat uit die Proto-Indo-Europese godsdiens ontwikkel het.
Daar is geen eerstehandse rekords vir die bestudering van Slawiese mitologie nie. Ondanks 'n paar omstrede teorieë, kan daar nie bewys word dat die Slawiërs enige skryfstelsel gehad het voor hulle kerstening nie. Die rekonstruksie van antieke mites uit volksoorleweringe is 'n moeilike en ingewikkelde taak wat navorsers dikwels pootjie. Dit kan die verkeerde vertolkings, verwarring of selfs vervalsings en versinsels tot gevolg hê.
Week 4
Victoria (Alexandrina Victoria; 24 Mei 1819 – 22 Januarie 1901) was van 20 Junie 1837 koningin van die Verenigde Koninkryk van Groot-Brittanje en Ierland en van 1 Mei 1876 die eerste Keiserin van Indië van die Britse heerskappy tot met haar dood. Sy het 63 jaar en 7 maande regeer, langer as enige ander Britse monarg. Die periode van haar bewind is bekend as die Victoriaanse tydperk, ’n era van nywerheids-, politieke en militêre vooruitgang in die Verenigde Koninkryk.
Hoewel sy die troon bestyg het in ’n tyd toe die Verenigde Koninkryk reeds ’n gevestigde grondwetlike monargie was waarin die monarg min politieke mag gehad het en invloed uitgeoefen het met die raad van die eerste minister, was sy steeds ’n baie belangrike simboliese figuur van haar tyd. Die Victoriaanse tydperk verteenwoordig die hoogtepunt van die Nywerheidsrewolusie, ’n periode van belangrike maatskaplike, ekonomiese en tegnologiese vooruitgang.
Victoria, wat feitlik ten volle Duits van afkoms was, was die dogter van prins Edward, die Hertog van Kent en prinses Victoria van Sakse-Koburg-Saalfeld; die kleindogter van George III en die broerskind van haar voorganger, William IV. Sy is opgevoed deur haar oom, wat later koning Leopold I van België geword het.
Sy het huwelike vir haar 9 kinders en 42 kleinkinders oor die hele Europa gereël; dit het haar die titel "ouma van Europa" besorg. Sy was die laaste monarg van die Huis van Hannover; haar seun koning Edward VII het tot die Huis van Sakse-Koburg en Gotha behoort.
Week 5
Die Winteroorlog (ook bekend as die Sowjet-Finse Oorlog of die Russies-Finse Oorlog) het uitgebreek toe die Sowjetunie Finland op 30 November 1939 aanval, drie maande na die aanvang van die Tweede Wêreldoorlog. As gevolg hiervan is die Sowjet Unie op 14 Desember uit die Volkebond geskop. Sowjetleier Josef Stalin het verwag dat die hele land teen die einde van die jaar oorwin sou wees, maar Finse weerstand het die Sowjetmagte, wat die Finne drie tot een in getalle oortref het, se planne in die wiele gery. Finland hou tot Maart 1940 uit toe 'n vredesverdrag geteken is waarvolgens omtrent 10% van Finland se grondgebied en 20% van die land se nywerheidsvermoë aan die Sowjetunie afgestaan is.
Die gevolge van die oorlog is gemeng. Alhoewel die Sowjetmagte op die ou einde daarin geslaag het om deur die Finse verdediging te breek, het nie die Sowjetunie, nog Finland ongeskaad uit die konflik gekom nie. Sowjet verliese aan die front was geweldig en die land se internasionale aansien het daaronder gelei. Self erger, die vegvermoë van die Rooi Leër is bevraagteken, wat bygedra het tot Hitler se besluit om Operasie Barbarossa van stapel te stuur. Op die ou einde het Sowjetmagte nie in hulle hoofdoel van die verowering van Finland geslaag nie, maar slegs 'n afskeiding van grondgebied langs Ladogameer bewerkstellig. Die Finne het hulle soewereiniteit behou en aansienlike internasionale guns gewen.
Die 15 Maart vredesverdrag het Frans-Britse voorbereiding om ondersteuning na Finland te stuur deur noordelike Skandinawië verydel. Die geallieerde planne was ook daarop gemik om Duitse toegang tot noordelike Swede se ystererts te verhoed. Duitsland se inval in Denemarke en Noorweë op 9 April 1940 (Operasie Weserübung) trek toe die wêreld se aandag na die stryd vir beheer oor Noorweë.
Week 6
Die Rugbywêreldbeker 2007 is die sesde Rugbywêreldbeker, die wêreldkampioenskap wat sedert 1987 elke vier jaar gehou word. Frankryk het van 7 September tot 20 Oktober 2007 as gasheer van die toernooi opgetree. Frankryk se bod om die toernooi aan te bied is in 2003 bo Engeland s'n verkies.
Ses-en-tagtig nasies het deelgeneem aan die streekskwalifiserende rondtes wat in 2004 begin het. Die agt kwarteindfinaliste van die Rugbywêreldbeker 2003 het outomaties gekwalifiseer. Twaalf ander lande het by hulle aansluit vir die groepstadium van die kompetisie. Portugal was die enigste debutantnasie by die 2007-Wêreldbeker.
Twintig nasies het oor 44 dae in 48 wedstryde speel. Twee-en-veertig wedstryde is in tien stede in Frankryk gespeel, vier in Cardiff, Wallis, en twee in Edinburgh, Skotland.
Die 2007-kampioenskap het begin met 'n wedstryd tussen die gasheer Frankryk en Argentinië op 7 September by die Stade de France in Saint-Denis buite Parys. Die Argentyne het verras deur die gasheer te klop, 'n prestasie wat hulle later sou herhaal toe hulle die bronsmedalje gewen het deur Frankryk op 19 Oktober vir 'n tweede keer te klop. Op 20 Oktober 2007 is die eindstryd ook by die Stade de France-stadion gespeel. Suid-Afrika se Springbokke het Engeland met 15 punte teen 6 verslaan wat die land sy tweede Rugbywêreldbeker-titel besorg het. Die telling waarin geen drieë gedruk is nie, is behaal met vier strafskoppe deur Percy Montgomery en een deur Francois Steyn, teenoor die twee van Engeland se Jonny Wilkinson.
Week 7
Die Airbus A380 is 'n dubbeldek, vier-enjin passasiersvliegtuig wat deur EADS (Airbus S.A.S.) vervaardig word. Dit is die grootste passasiersvliegtuig ter wêreld. Dit het vir die eerste keer op 27 April 2005 van Toulouse, Frankryk opgestyg. Na 'n aantal oponthoude word die eerste kommersiële vlugte vir die einde van 2007 beplan. Vir 'n groot deel van die vliegtuig se ontwikkeling het dit bekend gestaan as die Airbus A3XX. Die bynaam Superjumbo word met die A380 geassosieer.
Die A380 se boonste dek strek oor die hele lengte van die romp. Dit laat 50% meer kajuitvloerspasie toe as in die volgende grootste passasiersvliegtuig, die Boeing 747-400, en verskaf sitplek aan 525 passasiers in standaardkonfigurasie of tot 853 passasiers in volledige ekonomieklas-konfigurasie. Twee A380 modelle word te koop aangebied. Die A380-800, die passasiersmodel, is die grootste passasiersvliegtuig ter wêreld, groter selfs as die Boeing 747, en die A380-800F, die vragmodel, wat ontwerp is as een van die grootste vragvliegtuie met 'n gelyste vragkapasiteit wat slegs deur die Antonof An-225 oortref word. Die A380-800 het 'n ontwerpte vliegbereik van 15 200 km (8 200 seemyl), genoeg om ononderbroke van New York na Hongkong te vlieg, en 'n kruissnelheid van Mach 0,85 (ongeveer 900 km/h teen kruishoogte).
Week 8
Perikles (c. 495 – 429 v.C., Grieks: Περικλῆς, menend "omgewe van glorie") was 'n prominente en invloedryke staatsman, redenaar en generaal van antieke Athene tydens die stad se goue era — spesifiek die tydperk tussen die Persiese en Peloponnesiese oorloë. Hy het aan sy moederskant afgestam van die gesaghebbende en histories invloedryke Alkmaionide familie.
Perikles het sodanige grondige invloed op die Atheense samelewing gehad dat Thukydides, sy eietydse historikus, hom aangeslaan het as die "eerste burger van Athene". Perikles het die Deliese bond omskep in 'n Atheense ryk en sy landgenote gelei tydens die eerste twee jaar van die Peloponnesiese oorlog. Sy Atheense ampstermyn, min of meer van 461 tot 429 v.C., is soms bekend as die "Era van Perikles", alhoewel die tydperk wat so aangedui word, ook 'n tydperk van so vroeg as die Persiese oorloë kan insluit, tot selfs so laat as die volgende eeu.
Perikles het die kunste en literatuur aangemoedig; dit was die hoofrede waarom Athene beskou is as die opvoedkundige en kultuursentrum van die antieke Griekse wêreld. Hy het 'n ambisieuse bouprojek ingelei wat verantwoordelik is vir die meerderheid oorblywende strukture van die Akropolis (insluitend die Parthenon). Hierdie projek het die stad verfraai, die stad se leierstatus sigbaar tentoongestel, asook werk verskaf aan die inwoners daarvan. Benewens het Perikles die Atheense demokrasie so aangevuur dat die kritici hom 'n populis genoem het.
Week 9
Gaius Plinius Secundus (23 n.C. – 25 Augustus 79), beter bekend as Plinius die ouere, was 'n Romeinse outeur, natuurkundige en natuurfilosoof, asook 'n vloot- en weermagkommandeur van die vroeë Romeinse ryk, en persoonlike vriend van keiser Vespasianus. Sy vryetyd is grootliks aan studies gewy; aan die beskrywings van sy ondersoeke en veldwaarnemings van natuurlike en geografiese verskynsels, waaruit hy 'n ensiklopediese werk, die Naturalis Historia saamgestel het, wat as 'n toonbeeld aanvaar is in vele aanverwante werke daarna. Plinius die jongere, sy susterskind, het só na hom verwys in 'n brief aan die historikus Tacitus:
Vanuit my eie oogpunt gesien, ag ek diegene geseënd vir wie, as 'n vergunning van die gode, dit beskore is om òf te doen wat beskrywenswaardig is, òf te skryf wat lesenswaardig is; en uitermate geseënd diesulkes wat beskik oor beide voorregte. Onder die laasvermelde garde sal my oom getel word, danksy sy eie en ook jou lektuur.
Plinius verwys hier daarna dat Tacitus op 'n tans verlore werk van sy oom, Geskiedenis van die Germaanse Oorloë, aangewese was. Plinius die ouere is oorlede op 25 Augustus 79 n.C., tydens 'n reddingspoging om 'n vriend en sy familie van die nabye van Berg Vesuvius te ontruim, kort na die uitbarsting daarvan die stede Pompeii en Herculaneum uitgewis het. 'n Heersende wind het hul skip verhoed om weer van die strand terug te keer. Hy het inmekaargesak en gesterf, en sy metgeselle het dit later toegeskryf aan giftige gasse. Maar aangesien hulle self daardeur ongedeerd gelaat is, kan natuurlike oorsake nie uitgesluit word nie.
Week 10
Skaak is 'n bordspel vir twee spelers. Die huidige vorm van die spel het in Suidelike Europa ontstaan tydens die tweede helfte van die 15de eeu nadat dit ontwikkel het uit soortgelyke en baie ouer spelle met Indiese en Persiese oorsprong. Vandag is skaak een van die gewildste bordspele ter wêreld en word dit deur miljoene mense tuis, in klubs, aanlyn, per pos, en in toernooie gespeel.
Skaak word gespeel op 'n vierkantige bord wat verdeel is in agt rye en agt kolomme, met 64 individuele blokkies wat tradisioneel lig en donker gekleur is. Elke speler het 16 stukke, wat bestaan uit agt pionne, twee torings, twee lopers, twee ruiters, een dame en een koning. Elke stuk skuif op sy eie manier. Die twee kante word onderskei deur kontrasterende kleure. Die doel van die spel is om die koning van die opponent in skaakmat te plaas.
Georganiseerde skaakkompetisies het in die 16de eeu begin en het sedertdien aansienlik ontwikkel. Alhoewel dit nie 'n Olimpiese sport is nie, word skaak wel deur die Internasionale Olimpiese Komitee as 'n sport erken. Die eerste amptelike Wêreldskaakkampioen, Wilhelm Steinitz, het sy titel in 1886 verwerf. Die huidige wêreldkampioen is Viswanathan Anand van Indië. Teoretici het sedert die spel se ontstaan uitgebreide skaakstrategieë en taktiek ontwikkel.
Een van die doelstellings van vroeë rekenaarwetenskaplikes was om 'n skaakprogram te ontwikkel. Hedendaagse skaak word sterk beïnvloed deur die vermoëns van skaakprogramme en die vermoë om aanlyn teen ander spelers te speel. In 1997 het Deep Blue die eerste rekenaar geword om 'n heersende skaakkampioen te verslaan in 'n wedstryd waarin dit teen Garry Kasparov gewen het.
Die woord skaak kom van die Persiese woord sjah, wat koning beteken. Ook die woord mat is Persies en beteken hulpeloos.
Week 11
Die Verenigde State van Amerika (dikwels afgekort tot Verenigde State, VS of VSA, Engels: United States of America), in die omgangstaal ook net Amerika genoem, is 'n land in die Westelike Halfrond, wat uit vyftig deelstate en talle gebiede bestaan. 48 van sy deelstate lê in Sentraal-Noord-Amerika tussen die Stille en die Atlantiese Oseaan en word in die noorde deur Kanada en in die suide deur Mexiko begrens, die deelstaat Alaska lê in die noordweste van die Noord-Amerikaanse vasteland en grens in die ooste aan Kanada, en die deelstaat Hawaiï is 'n eilandgroep in die middel van die Stille Oseaan. Die land beslaan altesaam veertig persent van die Noord-Amerikaanse vasteland.
Die Verenigde State van Amerika is 'n federale grondwetlike republiek met 'n presidensiële stelsel en 'n tweekamerparlement, die Kongres, wat uit die Senaat en die Huis van Afgevaardigdes bestaan. Die hoofstad van die VSA is Washington, DC, wat nie deel uitmaak van een van die vyftig state nie, maar in die federale Distrik Columbia lê.
Die Verenigde State is met meer as 9,6 miljoen vierkante kilometer (meer as 3,7 miljoen vierkante myl) en met sowat 310 miljoen inwoners die derde grootste land ter wêreld ten opsigte van sy oppervlakte en bevolking. Met 'n bruto geografiese produk van meer 13 808 miljard VSA-$ (94 140 miljard ZAR) in 2007 is die VSA die grootste ekonomie ter wêreld.
Die land, wat oorspronklik deur die stamme van die Eerste Nasies bewoon is, het danksy grootskaalse immigrasie van dwarsoor die wêreld tot een van die etnies, sosiaal en godsdienstig mees diverse lande ter wêreld ontwikkel.
Die Verenigde State is deur dertien kolonies gestig, wat as gevolg van die Amerikaanse Rewolusionêre Oorlog hulle onafhanklikheid van Groot-Brittanje op 4 Julie 1776 verklaar en hulle grondwet, die Artikels van die Konfederasie, op 1 Maart 1781 bekragtig het. Die huidige grondwet is op 17 September 1787 aangeneem. Die oppervlakte van die VSA is gedurende die 19de eeu deur gebiede, wat van Frankryk en Mexiko gekoop is, aansienlik uitgebrei. Met die ekonomiese agteruitgang van die Sowjetunie in 1991 het die VSA die enigste oorblywende supermoondheid geword. Die land oefen nog steeds 'n oorheersende ekonomiese, politieke, kulturele en militêre invloed dwarsoor die wêreld uit.
Week 12
Marcus Tullius Cicero (uitspraak in Klassieke Latyn: ˈkikeroː; 3 Januarie 106 v.C. – 7 Desember 43 v.C.) was 'n Romeinse filosoof, staatsman, regsgeleerde, politieke teoris en Romeinse konstitusionalis. Hy is gebore in 'n ryk munisipale familie van die ridderlike rang, en is algemeen beskou as een van Rome se vernaamste redenaars en prosaskrywers.
Hy het die Romeine bekendgestel aan die hoofstrominge van Griekse filosofie en het 'n Latynse woordeskat daarvoor opgestel, wat nuutskeppings bevat het soos humanitas, qualitas, quantitas en essentia, en hom onderskei as 'n taalkundige, vertaler en filosoof. Alhoewel hy ‘n imponerende redenaar en suksesvolle regsgeleerde was, het Cicero nogtans sy politieke loopbaan voorgehou as sy vernaamste onderskeiding. Vandag, word hy hoofsaaklik aangeslaan vir sy humanisme en filosofiese en politieke geskrifte. Sy aansienlike korrespondensie, grootliks aan sy vriend Atticus gerig, was besonder invloedryk, en het die kuns van verfynde briefskrywing aan die Europese kultuur bekendgestel. Cornelius Nepos, biograaf van Atticus in die eerste eeu v.C., het opgemerk dat Cicero se briewe sodanige rykdom van besonderhede bevat "rakende die ingesteldhede van leiersfigure, die foute van generaals en die omwentelinge van die regering" dat die leser daarvan weinig bykomende geskiedenis van die era benodig. Cicero se toesprake en briewe is van die belangrikste eietydse bronne wat oorleef rakende die laaste dae van die Romeinse Republiek.
Tydens die woelige laaste helfte van die eerste eeu v.C., wat gekenmerk is deur burgeroorloë en die diktatorskap van Gaius Julius Caesar, was Cicero 'n voorstaander vir 'n terugkeer na die tradisionele republikeinse regering. Sy loopbaan as staatsman is egter gekenmerk deur inkonsekwente beleid en ‘n veranderbaarheid in sy standpunte na gelang van die politieke klimaat. Sy besluiteloosheid kon miskien aan sy sensitiewe en beïndrukbare geaardheid toegeskryf word; hy was geneig tot oorreaksie in die aangesig van politieke en private veranderinge. "Sou hy maar in staat wees om voorspoed met groter selfbeheersing te verduur en teëspoed met meer vasberadenheid!" het sy tydgenoot C. Asinius Pollio, ‘n Romeinse staatsman en historikus, van hom geskryf. Cicero het ‘n teenstaander van Marcus Antonius geword, en ‘n reeks toesprake teen hom gerig. Hierna is hy geag as ‘n vyand van die staat en is voëlvry verklaar deur die Tweede driemanskap, wat hom in die jaar 43 v.C. om die lewe gebring het.
Week 13
.svg)
Die nasionale vlag van Kanada is op 15 Februarie 1965 amptelik in gebruik geneem. Die vlag is drie vertikale bane in rooi, wit en rooi met 'n rooi elfpuntige esdoringblaar in die middel van die wit baan.
Die aanvaarding van die vlag in 1965 was die eerste keer dat 'n nasionale vlag vir Kanada gekies is om die Unievlag te vervang. Die Rooi Kanadese Vaandel is nie-amptelik gebruik sedert die 1890's en is in 1945 deur 'n algemene maatreël van bestuur goedgekeur vir gebruik "waarookal die plek of geleentheid hom voordoen om 'n kenmerkende Kanadese vlag te laat wapper." In 1964 het Eerste Minister Pearson 'n komitee aangewys om die vraagstuk op te los. Dit het gelei tot 'n ernstige debat oor die verandering van die vlag. Uit drie opsies is George Stanley en John Matheson se esdoringontwerp wat gebaseer was op die vlag van die Koninklike Militêre Kollege van Kanada, gekies. Die vlag is die eerste keer op 15 Februarie 1965 ten toon gestel; hierdie datum word jaarliks gevier as die Nasionale Kanadese Vlagdag.
Baie verskillende vlae is geskep vir gebruik deur Kanadese amptenare, regeringsliggame en militêre magte. Die meeste van hierdie vlae maak op die een of ander manier van die esdoringblaarmotief gebruik deur die Kanadese vlag in die skildhoek te hê of deur esdoringblare in die ontwerp te gebruik. Die Koninklike Unievlag is ook 'n amptelike vlag in Kanada en word gebruik as simbool van Kanada se lidmaatskap van die Britse Statebond, en die verbintenis tot die Kroon. Die Unievlag is steeds 'n element in ander Kanadese vlae waaronder die provinsiale vlae van Brits-Columbië, Manitoba en Ontario.
Week 14
Die nasionale vlag van Meksiko is op 16 September 1968 amptelik in gebruik geneem. Die vlag is drie ewe breë vertikale bane in groen, wit en rooi met die wapenskild van Meksiko in die middel van die wit baan.
Hoewel die betekenis van die kleure na verloop van tyd verskeie kere verander het, het die kleure sedert die Meksikaanse Onafhanklikheidsoorlog (1810-1821) in gebruik gebly. Die huidige vlag is in 1968 aangeneem aangesien die Meksikaanse wapen toe die laaste keer gewysig is. Die huidige wet op die nasionale simbole, die Ley sobre el Escudo, la Bandera y el Himno Nacionales is sedert 1984 van krag.
Week 15
Die nasionale vlag van die Verenigde State is op 4 Julie 1960 amptelik in gebruik geneem. Die vlag is dertien horisontale bane in rooi en wit afwisselend met 'n blou reghoek in die skildhoek waarop daar 50 vyfpuntige wit sterre is.
Een van die mees gebruikte Amerikaanse simbole is die Amerikaanse vlag. Vir baie inwoners van die Verenigde State verteenwoordig die vlag alle vryhede en regte wat in die Grondwet van die Verenigde State (die sg. handves van Regte ((en) Bill of Rights) vervat word en bied dit ook veral individuele vryhede soos uiteengesit in die Amerikaanse Onafhanklikheidsverklaring.
Oor die simboliek van die ontwerp het die Amerikaanse Kongres in 1977 'n boek die lig laat sien met die volgende omskrywing daarin: "Die ster is 'n simbool van die hemelse en Goddelike doel waarop die mens hom sedert onherinnerbare tye gerig het; die streep is simbolies vir die ligstrale van die son." George Washington het blykbaar gesê: "Ons het die sterre uit die hemel gekry, die rooi van ons moederland, geskei deur wit bane sodat ons kan sien dat ons van haar afgeskei het, en die wit bane sal in die toekoms ingaan en Vryheid verteenwoordig."
Vir baie mense staan die rooi en wit respektiewelik vir die bloed van diegene wat hul lewens neergelê het vir die ideaal en gawe van vryheid.
Ou en beskadigde vlae word verbrand in 'n eenvoudige seremonie. Die vlae word tydens betogings teen die Verenigde State ook dikwels met opset verbrand. Sommige groepe in die VSA stel dan ook voor om die verbranding van die vlag weens politieke redes strafbaar te maak
Die vyftig sterre op die vlag verteenwoordig die 50 Amerikaanse deelstate en die dertien bane verteenwoordig die oorspronklike dertien kolonies wat teen die Britse Monargie gerebeleer het en sodoende die eerste dertien state van die Unie geword het.
Week 16
Hawaii (Engels: State of Hawaii, Hawais: Mokuʻāina o Hawaiʻi), 'n vulkaniese eilandgroep wat sewe groot bewoonde en 125 kleiner onbewoonde eilande behels, is die 50ste en mees westelike van die Amerikaanse deelstate. Alhoewel die grootste eiland, wat met sy kenmerkende driehoeksvorm byna twee derdes van die totale oppervlak beslaan, ook die naam Hawaii dra, bly Oʻahu met die hoofstad Honolulu die belangrikste en mees digbevolkte eiland - en ook steeds die hoofbestemming vir miljoene toeriste. Ter onderskeiding van die eilandgroep word die eiland Hawaii deur die plaaslike bewoners dikwels Big Island (Groot Eiland) genoem. Hawaii se bynaam is Die Aloha-staat (Engels: The Aloha State).
Hawaii lê suid van die deelstaat Alaska, noord van die Franse eiland Tahiti en sowat 3 700 kilometer wes van die Amerikaanse vasteland. Alhoewel die eilandgroep in politieke opsig deel uitmaak van Noord-Amerika en vanweë sy ligging noord van die ewenaar in geografiese opsig ook nie by die Suidsee-eilande gereken word nie, behoort dit ten opsigte van sy inheemse bevolking en beskawing wél tot Polinesië en vorm die noordelike punt van die Polinesiese Driehoek.
Die bewoners van die huidige Amerikaanse deelstaat is 'n mengelmoes van Europese en Oosterse nasies en rasse, terwyl die oorspronklike Polinesiese bewoners vandag in die minderheid is.
Ondanks sy ligging in die Noordelike Stille Oseaan naby die Noordelike Keerkring en byna 2 400 kilometer noord van die ewenaar word Hawaii in die algemeen veral deur toeriste as 'n tipiese Suidsee-eiland waargeneem en dikwels met 'n sorgvrye paradys geassosieer. Gevolglik het Honolulu met sy bekende Waikiki-strand al dekades gelede 'n sinoniem vir moderne Amerikaanse massatoerisme geword. Sowat 60 persent van alle besoekers kom tans uit die Verenigde State en Japan. Nogtans het Hawaii sy natuurskoon danksy die omgewingsbewustheid van sy bewoners bewaar.
Week 17
Die Slag van Magersfontein het 'n beroemde oorwinning geword vir die Boeremagte tydens die Tweede Vryheidsoorlog. Hierdie slag het een van 'n driestuks neerlae deur die Britse magte (saam met Colenso en Stormberg) uitgemaak wat in Brittanje as die Swart Week bekend gestaan het. Die slag het gevolg na drie opeenvolgende nederlae (Belmont, Graspan en Twee Riviere (aan die Engelse bekend as die slag van modderrivier) wat deur die Boeremagte gelei is in hul poging om Lord Methuen se opmars om Kimberley te ontset, te stuit.
Week 18
Die pikkewyne (Spheniscidae) is 'n groep seevoëls uit die Suidelike Halfrond wat nie kan vlieg nie. Hulle verteenwoordig die enigste familie in die orde Sphenisciformes wat onder die Neognathae tel - 'n superorde van voëls waar die kake eers relatief onlangs in die evolusionêre geskiedenis gevorm het.
Die duikers (Gaviiformes) en stormvoëlagtiges (Procellariiformes) vorm waarskynlik hulle stamverwante sustersgroepe.
Pikkewyne is maklik onderskeibaar van alle ander voëls en is uitstekend aangepas tot 'n lewe in die see en deels om in die koudste dele van die wêreld te oorleef.
Week 19
Die nasionale vlag van Suid-Afrika is op 27 April 1994 amptelik in gebruik geneem. Die vlag is 'n swart driehoek met geel fraaiings teen die vlagpaal, 'n groen gaffel (horisontale "Y") met wit fraaiings met sy tande teen die vlagpaal loop in die helfte van die vlag ineen en dan tot in die wapperkant. Bo die groen gaffel is 'n rooi trapesium en daaronder is 'n blou trapesium.
Die vlag van Suid-Afrika is die enigste vlag ter wêreld wat ses verskillende kleure in sy ontwerp het (dit sluit skakerings van een kleur in 'n vlag uit). Daar is geen amptelike simboliek aan die vlagkleure verbonde nie. Rooi, wit en blou, die kleure van Nederland en die Verenigde Koninkryk wie se settelaars die land gedurende die koloniale tydperk geregeer het, is geïntegreer met die kleure van die ANC (wat die vernaamste versetbeweging teen die rassistiese regime was), naamlik swart, geel en groen. Die gaffel (Y) beteken dat Suid-Afrika vorentoe die toekoms moet ingaan met die verskillende rassegroepe as een.
Met die koms van die nuwe regering in 1994 het Suid-Afrika ook 'n nuwe vlag gekry om die nuwe verenigde nasie te simboliseer. Die vlag is ontwerp deur Frederick Brownell, destydse Staatsheraldius van Suid-Afrika.
Week 20
Die maan is die enigste natuurlike satelliet van die aarde en die vyfde grootste in ons sonnestelsel, na Ganymed (Jupiter), Titan (Saturnus), Kallisto en Io (albei satelliete van Jupiter). Dit het geen ander formele naam as "die maan" nie, alhoewel dit soms Luna (Latyns vir maan) genoem word om dit te onderskei van die algemene term "maan". Luna (soms ook Diana) is die Romeinse godin van die maan, die diere en die jag. Haar tradisionele simbool is die groeiende of halfmaan.
Daar is nóg 'n atmosfeer nóg lopende water (sover bekend) op die maan, sodat biologiese organismes hier nooit kon ontwikkel nie. Die gebrek aan 'n atmosfeer het ook verseker dat die oppervlakte van die maan in sy oorspronklike toestand bewaar gebly het. 'n Aansienlike massa water is in die permanente skadus van kraters naby die suidpool in 'n bevrore vorm aanwesig.
Met die Apollo 11-maansending van Julie 1969 het die maan die eerste hemelliggaam in ons sonnestelsel geword waarop mense geland het.
Die maan se gemiddelde afstand van die aarde af is 384 403 kilometer (238 875 myl). Die langste afstand, wat die maan kan bereik, is sowat 407 000 kilometer, een van die kortste - soos bereik op 22 Julie 2005 en weer in die jaar 2007 - is 357 290 kilometer. Die kleinste afstand, wat ooit gemeet is, is 356 000 kilometer.
Weens die kleiner afstand lyk die skyf van die maan net so groot te wees soos dié van die groter, maar verder af geleë Son (sy afstand van die aarde is 150 miljoen kilometer). Hierdie toevallige gelykheid het tot die gesamentlike verering van maan en son in baie kulture gelei; dit beteken egter ook dat die maan vir 'n aardse waarnemer die sonskyf tydens 'n volledige sonsverduistering heeltemal kan bedek.
Die aarde en die maan is deur die wedersydse swaartekrag aan mekaar "gebind" en gedra soos 'n dubbelplaneet. Aangesien die aarde se massa sowat 81 keer groter is as dié van die maan, lê die sentrum van die swaartekrag sowat 1 700 kilometer diep onder die aarde se oppervlakte.
Die "maanskyn", wat 'n mens vanuit die aarde waarneem, is net 'n swak weerkaatsing van die sonlig (die grootste deel van die lig word deur die donker materie van die oppervlakte geabsorbeer).
Week 21
Barnsteen of amber is 'n deursigtige, deurskynende of ondeursigtige, meestal goudgeel tot geelbruin edelsteen wat uit die verharde, gefossileerde hars van prehistoriese naaldbome gevorm is.
Barnsteen het tussen 50 en 260 miljoen jare gelede uit die taai vloeiende hars van bome ontstaan waarvan die bas gewond en daarna met hars verseël is om dit teen skadelike mikro-organismes te beskerm. Die hars het geleidelik tot 'n vaste, amorfe (dit wil sê nie-kristalliene) materiaal ontwikkel. Alhoewel barnsteen geen mineraal of gesteente is nie (dit is van organiese oorsprong en brandbaar), word dit nogtans as edelsteen beskou waaruit reeds in die vroeë geskiedenis van die mensheid sierade of kunswerke vervaardig is. Sommige van die oudste voorwerpe uit barnsteen, wat in Egipte ontdek is, is meer as 6 000 jaar oud.
Die mees befaamde pronkstuk uit barnsteen was die sogenaamde Barnsteenkamer in die Katharina-paleis naby Sint Petersburg wat uit die goudgeel Baltiese barnsteen vervaardig is en waarna dikwels as die Agste Wonder van die Wêreld verwys word. Dit het gedurende die Tweede Wêreldoorlog spoorloos verdwyn, maar kon tussen 1979 en 2003 deur Russiese deskundiges met behulp van geskiedkundige fotografieë uit Baltiese barnsteen gerekonstrueer word.
Terwyl barnsteen vroeër ook vir geneeskundige doeleindes gebruik is, het dit veral vir paleontoloë wetenskaplike betekenis aangesien klein diere en plantstukkies dikwels in vloeibare boomhars vasgevang en gefossileer is. Hulle is oor 'n tydperk van miljoene jare in barnsteenklontjies gepreserveer.
Deskundiges klassifiseer die meer as 250 verskillende soorte barnsteen volgens hulle vindplek, ouderdom en veral volgens die plante wat dit geproduseer het.
Week 22
Kaapstad (Engels: Cape Town, Xhosa: iKapa) is saam met Pretoria (die uitvoerende hoofstad) en Bloemfontein (die geregtelike hoofstad) een van die drie hoofstede (as wetgewende hoofstad) van die Republiek van Suid-Afrika en setel van die parlement. Dit is ook die administratiewe en parlementêre hoofstad van die Wes-Kaap en die tweede grootste stad in Suid-Afrika. Sy lughawe is die tweede grootste in die land.
Kaapstad lê aan die suidpunt van Afrika en word ook die Moederstad van Suid-Afrika genoem. Die stad is oorspronklik as 'n verversingspos vir Nederlandse skepe op pad na Oos-Afrika, Indië en die Verre Ooste aangelê. Dit was ook een van die eerste permanente Europese nedersettings suid van die Sahara. Hier is waar die leier van die Goringkhoina in 1652 met die Hollanders van die Verenigde Oos-Indiese Kompanjie (in destydse Nederlands: Vereenigde Oostindische Compagnie, VOC) kontak gemaak het.
Van 'n klein hawe het Kaapstad vinnig tot die grootste stad in Suid-Afrika ontwikkel, wat eers met die goudstormloop aan die Witwatersrand in die jaar 1887 deur die nuwe stad Johannesburg verbygesteek is. Nogtans huisves Kaapstad volgens die sensus van 2001 met 1,2 miljoen mense die grootste Afrikaanssprekende gemeenskap van enige stad in Suid-Afrika.
Kaapstad is danksy sy natuurskoon en sy ligging aan die voet van die wêreldbekende Tafelberg vandag een van die mees gesogte internasionale toeristebestemmings en 'n gunstelingstad van die internasionale rolprent- en advertensiebedryf.
Week 23
Die ysbeer (Ursus maritimus) is 'n beerspesie wat van nature in die omgewing van die Noordpool voorkom en die alfa roofdier in die omgewing is. Sy dik lae vet en pels beskerm hom teen die koue en sy deursigtige pels, wat lyk asof dit wit of roomkleurig is, kamoefleer hom teen sy prooi. Die beer het 'n kort stert en klein ore wat help om hitte verlies te verminder en 'n relatiewe klein kop en 'n lang, keëlvormige liggaam wat dit makliker maak om te swem. Die ysbeer is van nature aangepas vir 'n habitat van land, water en ys en is afhanklik van die pakys, drywende ysskotse en die seelewe vir oorlewing.
Wetenskaplikes glo dat die geprojekteerde vermindering van die poolse dryfys, as gevolg van aardverwarming, 'n negatiewe impak op die spesie kan hê en selfs binne hierdie eeu nog tot hulle uitsterwing kan lei. Die bevolkingssyfers het tot met 20% gedaal in die afgelope jare, die gemiddelde gewig van ysbere het afgeneem en die welpies se oorlewingsgetalle het ook skrikwekkend gedaal.
Week 24
Rooiplein (Russies: Красная плoщадь, Krásnaja plósjtsjad) is ’n plein in Moskou. Met die historiese geboue al om die plein is dit die bekendste plein in die stad en een van die bekendstes ter wêreld. Dit skei die Kremlin, die eertydse keiserlike vesting en tans die amptelike woning van die president van Rusland, van die historiese handelsbuurt bekend as Kitai-gorod. Verder bevat dit die beroemde Sint Basilius-katedraal, die Lenin-mausoleum, die GUM-afdelingswinkel, die Moskouse Historiese Staatsmuseum en vele ander historiese geboue.
Omdat van Moskou se grootste strate van hier in alle rigtings uitwaaier en later snelweë word, word Rooiplein dikwels beskou as die hart van Moskou en die hele Rusland. Die plein en die Kremlin is sedert 1990 saam ’n Unesco-wêrelderfenisgebied.
Die plein was aanvanklik die hoofmark in Moskou. Dit is ook gebruik vir seremonies en afkondigings en sommige tsaars is daar gekroon. Van die begin af is die plein ook deur Russiese regerings gebruik vir amptelike seremonies en dit het geleidelike bebou geraak.
Die naam Rooiplein is nie afgelei van die kleur van die plaveisel of die kleur wat met kommunisme verbind word nie. Dit kom van die Russiese woord красная (krasnaja), wat vandag net "rooi" beteken maar in die dae toe die plein sy naam gekry het, ook "mooi" beteken het. Die woord "mooi" is aanvanklik vir die Sint Basilius-katedraal op die plein gebruik, maar later ook vir die plein self. Die Russiese naam beteken dus eintlik "Mooi Plein".
Die plein is aanvanklik Weliki Torg (Groot Mark) of net Torg (Mark) genoem, daarna Troitskaja na ’n klein Drie-eenheid-kerk wat daar gestaan het. Dit is eers in 1661-'62 Mooi Plein / Rooiplein genoem.
Verskeie antieke Russiese stede se hoofplein word ook "Krasnaja Posjtsjad" genoem na aanleiding van Moskou s'n.
Week 25
Kaliningrad (Russies: Калининград, Pools: Królewiec, Litaus: Karaliaučius, tot 1946: Königsberg, Russies: Кёнигсберг) is die hoofstad van die gelyknamige Russiese eksklawe (Kaliningrad-oblast), wat sowat 1 289 kilometer van Moskou af tussen Pole en Litaue aan die Oossee lê, met sowat 422 000 inwoners (2008). 'n Seekanaal van sowat 32 kilometer verbind die stad met die Oossee.
Die huidige Russiese stad het uit die bouvalle van die oorspronklik Duitse Koningsberg (Königsberg) ontstaan wat eeue lank die hoofstad van die Duitse provinsie Oos-Pruise was en in die laaste fase van die Tweede Wêreldoorlog deur Britse en Russiese bomaanvalle vernietig is.
Tot in 1991 kon die stad weens politieke omstandighede nie sy tradisionele rol as brug tussen die oostelike en westelike lande van die Oossee waarneem nie, en ook sy toerismebedryf was dekades lank uitsluitlik gemik op Russiese besoekers. Vandag staan die stad weer oop vir internasionale handel en toerisme, alhoewel die geografiese ligging as Russiese eksklawe binne die Europese Unie 'n aantal probleme skep.
Week 26
Francis William Reitz Jr. (Swellendam, 5 Oktober 1844 – Kaapstad, 27 Maart 1934) was 'n Suid-Afrikaanse prokureur, politikus, staatsman, digter en skrywer oor staatsreg, lid van die parlement van die Kaapkolonie, Hoofregter en vyfde Staatspresident van die Oranje-Vrystaat, Staatsekretaris van die Zuid-Afrikaansche Republiek ten tyde van die Anglo-Boereoorlog en die eerste president van die Senaat van die Unie van Suid-Afrika.
Reitz het 'n baie uiteenlopende politieke en regsloopbaan gehad wat oor meer as veertig jaar gestrek het en in vier verskillende politieke entiteite afgespeel het: die Kaapkolonie, die Oranje-Vrystaat, die Zuid-Afrikaansche Republiek en die Unie van Suid-Afrika. Reitz is in Kaapstad en Londen as prokureur opgelei en het begin deur as prokureur en diamantprospekteerder voordat hy aangestel is as Hoofregter van die Oranje-Vrystaat. Reitz het 'n belangrike rol gespeel in die modernisering van die regstelsel en die staat se administratiewe organisasie in die Oranje-Vrystaat. Hy was terselfdertyd ook 'n prominente openbare figuur en was betrokke in Afrikaanse- en Afrikanerkulturele bewegings en kulturele lewe in die geheel.
Reitz was 'n gewilde persoon weens sy politieke bedrywighede en sy openlikheid. Toe Staatspresident Brand in 1888 skielik oorlede is het Reitz die presidensiële verkiesing onbestrede gewen. Nadat hy in 1895 herverkies is en hy 'n reis na Europa onderneem het, het hy baie siek geword en moes aftree. In 1898, nadat hy herstel het, is hy aangestel as die Staatsekretaris van die Zuid-Afrikaansche Republiek en het hy 'n leidende politieke figuur geword tydens die Anglo-Boereoorlog. Na die oorlog het hy vrywilliglik in ballingskap gegaan omdat hy onwillig was om getrouheid aan die Britte te betoon. Etlike jare later het hy na Suid-Afrika teruggekeer en weer 'n regsfirma geopen in Pretoria. In die vroeë 1900's het hy weer by die politiek betrokke geraak en met die verklaring van die Unie van Suid-Afika in 1910 is hy verkies tot die eerste president van die Senaat.
Reitz was sy lewe lank 'n belangrike figuur in die kulturele lewe van die Afrikaner, veral deur sy gedigte en ander publikasies.
Week 27
Die Namibiese volksmoord 1904 word beskou as die eerste volksmoord van die 20ste eeu. Dit het plaasgevind in Duits Suidwes-Afrika (hedendaagse Namibië) van 1904 tot 1907 gedurende die sg. Wedloop om Afrika. Op 12 Januarie 1904 het die Herero's onder Samuel Maharero in opstand gekom teen die Duitse koloniale regering waarin Duitse setlaars ook gesterf het. In Augustus het die Duitse generaal Lothar von Trotha die Herero's verslaan in die Slag van Waterberg en hulle die woestyn van Omaheke ingedryf waar die meeste van hulle weens dors omgekom het. In Oktober het die Nama's ook die wapens opgeneem teen die Duitsers en hulle het dieselfde lot oorgekom as die Herero's. In geheel is tussen 24 000 en 65 000 Herero's (geraam op 50% na 70% van die totale Herero-populasie) en 10 000 (50% van die totale Nama-populasie) doodgemaak. Die volksmoord is gekenmerk deur wydverspreide dood deur hongersnood en van die inname van water wat deur die Duitsers in die Namibwoestyn met gif behandel is.
In 1985 het die Whitaker-verslag van die Verenigde Nasies Duitsland se poging tot die uitwissing van die Herero- en Namavolke van Suidwes-Afrika as een van die eerste volksmoorde van die 20ste eeu erken. Die Duitse regering het in 2004 amptelik vir die gebeure om verskoning gevra.
Week 28
Pole is 'n land in Sentraal-Europa. Dit grens aan Duitsland, Tsjeggië, Slowakye, Oekraïne, Wit-Rusland, Rusland en Litaue. In administratiewe opsig word Pole in 16 woiwodskappe (pl. województwo, enkelvoud województwa) verdeel.
Sy geografiese ligging het 'n beduidende invloed op Pole se dikwels onstuimige historiese ontwikkeling uitgeoefen. Magtige buurlande soos Rusland en Duitsland het verskeie kere geleenthede waargeneem om Pole binne te val en te beset. Die Tweede Wêreldoorlog het die mees onlangse grensveranderings meegebring - terwyl Pole in die ooste gebiede met swak grond aan die destydse Sowjetunie moes afstaan, het Duitse gebiede met ryk landbougrond en 'n goed ontwikkelde infrastruktuur in die weste en noordooste onder Poolse administrasie gekom. Sedert 1945 vorm die Oder- en Neiße-riviere die westelike grenslyn met Duitsland.
Aangesien die geografiese sentrum van Europa naby Vilnius in Litaue geleë is, maak Pole deel uit van Sentraal-Europa. Dikwels word na lande soos Pole, Tsjeggië en Hongarye as oostelike Sentraal-Europa verwys - 'n term wat ook benadruk dat al hierdie state voormalige Oosbloklande is en almal in die 1990's 'n proses van politieke en ekonomiese hervormings begin het.
Pole is 'n stigterslid van die Verenigde Nasies en die OVSE en het in 1996 by die OESO, op 12 Maart 1999 by die NAVO en op 1 Mei 2004 by die Europese Unie aangesluit.
Week 29
Wallonië (Frans: Wallonie, Duits: Wallonien, Nederlands: Wallonië, Wallonies: Waloneye, Pikardies: Walonnie, Limburgs: Wallonië, Luxemburgs: Wallounien) is een van die drie Belgiese geweste (régions). Dit bestaan hoofsaaklik uit die Franssprekende gebiede van die land (met uitsondering van die Brusselse Hoofstedelike Gewes) en die gebied van die Duitstalige Gemeenskap in die ooste.
Week 30
Rotte verwys na verskeie medium-grotte knaagdiere. Egte rotte is lede van die genus Rattus. Uit 'n menslike oogpunt is die belangrikste lede van hierdie genus die swartrot, Rattus rattus, en die bruinrot, Rattus norvegicus. Baie lede van ander knaagdiergenusse en families word ook rotte genoem en deel baie karaktereienskappe met egte rotte. 'n Rot het 'n gemiddelde leeftyd van drie jaar.
Die bekendste rotspesies is die swartrot, Rattus rattus, en die bruinrot, Rattus novergicus. Die Rattus-groep is algemeen bekend as Ou Wêreld-rotte of egte rotte en het hul oorsprong in Asië. Rotte is groter as die meeste van die Ou Wêreld-muise waaraan hulle verwante is, maar hulle weeg in die wild selde meer as 500g.
Die term "rot" word ook gebruik om na ander klein soogdiere te verwys wat nie werklik rotte is nie. Een voorbeeld hiervan is die buidelrot (of Opossum), wat, as 'n lid van die klas Marsupialia 'n buideldier is en dus familie van die kangaroe, eerder as die rot is. Die wydverspreide en problematiese, kommensale rotspesies vorm 'n minderheid in die diverse Rattus-genus. Baie rotspesies is endemies en sommige het bedreigd geword as gevolg van verlies van hul habitat of kompetisie met die bruinrot, die swartrot of die Polinesiese rot.
In Westerse lande hou baie mense getemde rotte as troeteldiere aan. Hierdie rotte is meesal van die spesis R. norvegicus wat van die grasvelde van China afkomstig is en na Europa versprei het en, uiteindelik, in 1775 na die Nuwe Wêreld. Troeteldierrotte is oor die algemeen bruinrotte wat afstammelinge van bruinrotte wat vir navorsing geteel, maar hulle is dieselfde spesies as die algemene straatrotte wat in stede aangetref word. Getemde rotte is geneig om meer gedwee as hulle wilde voorvaders te wees, asook meer vatbaar vir siektes, moontlik as gevolg van inteling.
Die algemene spesies is opportunistiese bittereinders en woon gewoonlik saam of naby mense. Daar word aanvaar dat die Swart Plaag veroorsaak was deur die mikro-organisme, Yersinia pestis, wat deur die rotvlooi, Xenopsylla cheopis gedra was. Dié vlooie se prooi was die spesie R. rattus, wat in die Europese stede van die tyd gewoon het; die rotte was self ook slagoffers van die plaag.
Rotte word dikwels blameer vir die beskadiging van voedsel en ander goedere. Alhoewel moderne wilde rotte Leptosirose (Weilsiekte) kan dra, asook ander siektes wat tussen spesies (insluitende mense) oorgedra kan word, is sulke gevalle seldsaam. Wilde rotte wat in goeie omgewings woon is gewoonlik gesonde, stewig dier. Wilde rotte wat in stede woonagtig is kan ly onder slegte diëte en interne parasiete en miete, maar dra in die algemeen nie siektes na mense oor nie.
Die algemene lewensduur van 'n rot strek van twee tot vyf jaar, met drie jaar as 'n gemiddelde leeftyd.
Week 31
Frans-Guyana (Frans: Guyane française of La Guyane, Frans-Guyana Kreool: laGwiyann) is 'n oorsese département (Frans: département d'outre-mer, of DOM) van Frankryk geleë aan die noordelike kus van Suid-Amerika. Soos ander DOM's, is Frans-Guyana 'n oorsese région van Frankryk en dus een van die 26 régions van Frankryk. As deel van Frankryk is Frans-Guyana ook deel van die Europese Unie se grondgebied, word die euro as geldeenheid gebruik en geniet inwoners dieselfde regte as alle ander Franse burgers. Frans-Guyana word op alle euro banknote afgebeeld, op die rugkant aan die onderkant regs van die Griekse ΕΥΡΩ (EURO) langs die denominasie. Frans-Guyana verkies twee députés en een senator tot die Assemblée Nationale in Parys en word in die Europese parlement in Straatsburg verteenwoordig. Die gebied is veral bekend vir die lanseersentrum Centre Spatial Guyanais van die Europese Ruimtevaart-Administrasie (ESA) in Kourou.
Week 32
Die leeu (Panthera leo) (IPA: ♂: 'le:u 'le:ou 'liu ♀: le:'uən le:'vən / le:uvəifi) is 'n soogdier van die familie Felidae en een van die vier "groot katte" in die genus Panthera. Dit is die tweede grootste katspesie naas die tier. Mannetjies kan maklik herken word aan hulle maanhare en weeg tussen 150 en 250 kg. Wyfies weeg tussen 120 en 150 kg. Leeus kom in die natuurlike omgewing tans in Afrika, suid van die Sahara, en in Asië voor. In Asië word ’n kritieke bedreigde oorblywende bevolking in die Gir-woud Nasionale Park gehou, waar hulle reeds vroeër in Noord-Afrika en Suidwes-Asië uitgesterf het. Tot en met die laat Pleistoseentydperk, omstreeks 10 000 jaar gelede, was die leeu die mees wydverspreide groot landsoogdier neffens die mens. Hulle was oor die meeste van Afrika verspreid, regoor Eurasië, wat vanaf Wes-Europa tot Indië gestrek het, sowel as in die Amerikas tussen Yukon en Peru.
In die natuur word leeus tussen 10 en 14 jaar oud, terwyl dié in gevangenskap tot oor die 20 jaar oud kan word. In die natuur sal leeumannetjies selde ouer as tien jaar word, omrede die beserings wat deur voortdurende gevegte onder hulle opgedoen word grootliks hul lewensverwagting laat afneem. Leeus geniet 'n warm klimaat en jag in groepe. Hulle is tipies woonagtig in die savanne en grasvelde, hoewel hulle ook die bos en woud as tuiste kan aanneem. Wat ongewoon van leeus is, in vergelyking met ander katsoorte, is dat hulle ’n sosiale spesie is. ’n Trop leeus bestaan uit bloedverwante wyfies en nakomelinge en ’n klein aantal volwasse leeumannetjies. Troppe leeuinne sal gewoonlik saamjag en groot hoefdiere ten prooi val. Leeus is roofdiere heel boaan die voedselketting, maar sal by geleentheid ook aas. Ewenwel dit buite leeus se aard is om op mense jag te maak, is daar die enkele gevalle wat wel opgeteken is.
Week 33
Frederick “Fritz” Joubert Duquesne (soms geskryf as Du Quesne en uitgespreek in Afrikaans as Doe-kein) (21 September 1877 - 24 Mei 1956) was 'n Suid-Afrikaanse Boeresoldaat, krygsgevangene, grootwildjagter, joernalis, oorlogskorrespondent, Anglofoob, makelaar, saboteur, spioen en avonturier wie se haat vir die Britte hom gedryf het om vrywillig in albei Wêreldoorloë vir Duitsland te spioeneer. As Boerespioen was hy bekend as die Swart Luiperd en hy is ook bekend as die man wat Kitchener se dood veroorsaak het aangesien hy beweer dat hy in 1916 die HMS Hampshire gesaboteer en laat sink het waarop Lord Kitchener was op weg na Rusland. As Duitse spioen was sy kodenaam DUNN. In 1942 is hy en 32 ander lede van die Duquesne Spioenasiesindikaat skuldig bevind in die grootste spioenasieverhoor in die geskiedenis van die VSA.
Week 34
Sosialistiese realisme (soms afgekort tot Sosrealisme) was 'n kunsstroming wat in 1932 deur die Sentrale Komitee van die Kommunistiese Party van die Sowjetunie as verpligtend vir die produksie van literatuur, beeldende kuns en musiek gestel is. Dit het later vir die hele sosialistiese stelsel van die Oosbloklande verpligtend geword.
Kunstenaars is opgeroep om die "werklikheid in sy rewolusionêre ontwikkeling... waaragtig en konkreet-histories uit te beeld". Gedurende Josef Stalin se bewind is literêre vormeksperimente en abstrakte kuns ten strengste afgekeur en kunstenaars verplig om die sosialistiese werklikheid volgens 'n partygebonde sienswyse uit te beeld. Hierdie werklikheid is in die kuns gevolglik geïdealiseer en mooier voorgestel as wat dit regtig was. Sodoende het kunstenaars - naas skrywers veral skilders en argitekte - in 'n toenemende mate staatspropaganda oorgedra. Hulle is ingespan om Stalin se leiersrol te bevestig en die mite van 'n nuwe "Goue Tydperk" te skep wat deur die "nuwe, sosialistiese mens" ingelui sou word. Kunstenaars sou dus werke skep wat hul eie tyd bewus glorifiseer.
Sosialistiese realisme het die Sowjet-kunslewe as amptelike doktrine tot die ontbinding van die Sowjetunie in 1991 oorheers. Dit het kort ná die einde van die Tweede Wêreldoorlog sy sterkste uitwerking op die kunste gehad. Eers ná Stalin se afsterwe in Maart 1953 is die staat se riglyne vir kunstenaars ietwat verslap en afwykings toegelaat, alhoewel openbare optredes en uitstallings van kunstenaars steeds gesensureer is. Sedert die 1980's het kunstenaars in Oosbloklande in nouer aanraking met die kunslewe van westerse lande gekom wat 'n regstreekse invloed op die Oos-Europese kunswêreld begin uitoefen het. Sodoende het Sosialistiese realisme as die heersende kunsstroming reeds voor die politieke omwenteling in die Oosblok vanaf 1989 gekwyn.
Week 35
Die Topkapı-paleis (Turks: Topkapı Sarayı) of in Ottomaanse Turks: طوپقپو سرايى, gewoonlik getranslitereer as "Topkapi") is ’n paleis in Istanboel, Turkye. Dit was vier eeue lank die amptelike woning van die Ottomaanse sultans, van 1465 tot 1856.
Die paleis is ook gebruik vir staatsgeleenthede en koninklike vermaak en is vandag ’n groot toeriste-attraksie. Dit huisves ook die heiligste relieke van die Moslem-wêreld, soos die profeet Mohammed se mantel en swaard. Topkapı-paleis vorm deel van die monumente van die "historiese gebiede van Istanboel" wat in 1985 ’n Unesco-wêrelderfenisgebied geword het – dit word beskryf as "die beste voorbeeld[e] van ensembles paleise van die Ottomaanse tydperk."
Aanvanklike bouwerk het in 1459 begin op bevel van sultan Mehmet II, die veroweraar van die Bisantynse Konstantinopel. Die paleis is ’n kompleks wat bestaan uit vier binnehowe en talle geboue. Op die hoogtepunt van sy bestaan as keiserlike paleis het tot 4 000 mense daar gewoon en het dit ’n groter gebied as tans beslaan met ’n lang kuslyn. Dit is deur die eeue uitgebrei, met baie restourasies soos ná die aardbewing van 1509 en die brand van 1665. Daar was moskees, ’n hospitaal, bakkerye en ’n munt. Die direkte vertaling van die naam is "Kanonpoort-paleis"; dit is genoem na ’n poort daar naby wat nie meer bestaan nie.
Topkapı-paleis het teen die einde van die 17de eeu algaande minder belangrik geword toe sultans verkies het om meer tyd in hulle nuwe paleise aan die Bosporus deur te bring. In 1856 het sultan Abdülmecid I besluit om die hof na die nuwe Dolmabahçe-paleis te skuif – die eerste paleis in die stad wat in ’n Europese styl gebou is. Sekere funksies, soos die koninklike tesourie, moskee, biblioteek en munt het egter in die Topkapı-paleis gebly.
Ná die einde van die Ottomaanse tydperk in 1921 is die paleis op 3 April 1924 in ’n museum van die Ottomaanse tydperk verander. Dit het honderde kamers, maar net die belangrikstes is vir die publiek oop. Dit is vol voorbeelde van die Ottomaanse argitektuur en bevat groot versamelings porseleinware, klere, wapens, juweliersware, Ottomaanse miniatuur-skilderye, manuskripte met Islamitiese kaligrafie en muurbeelde.
Week 36
Marita Napier (gebore Johannesburg 16 Februarie 1939, oorlede Kaapstad 10 April 2004) word allerweë beskou as die grootste operasangeres wat Suid-Afrika opgelewer het. Sy het op al die vernaamste operafeeste – onder meer Bayreuth, Aix-en-Provence, Verona, München, Wiener Festwochen en Maggio Musicale Florence opgetree, asook in die voorste operahuise soos dié van Hamburg, München, Berlyn, Wene, La Scala (in Milaan), Parys, Covent Garden (in Londen), Liceo, Teatro Colon, San Francisco en die Metropolitan (in New York Stad).
Week 37
Bordeaux (Oksitaans-Gaskonies: Bordèu) is 'n stad in die suid-weste van Frankryk met sowat 236 000 inwoners (in 2008). Bordeaux is die administratiewe hoofstad van die région (gewes) Akwitanië en die département Gironde en die sentrum van die metropolitaanse gebied Arcachon-Bordeaux-Libourne met 'n totale bevolking van 1,25 miljoen. Die inwoners word in Frans Bordelais genoem. Bordeaux is die grootste stad in die département Gironde, die région Akwitanië en die negende grootste in Frankryk. Die stedelike agglomerasie van Bordeaux is die sesde grootste in die land.
Danksy die plaaslike wingerde het Bordeaux reeds in die Middeleeue, maar veral vanaf sy "goue tydperk" in die 18de eeu internasionale bekendheid verwerf. As die hoofstad van die voormalige provinsie Guyenne (wat grootliks met die huidige gewes Akwitanië ooreenkom) het Bordeaux deel uitgemaak van Gascogne. Die stad is teen die rand van die landskap Landes de Gascogne geleë.
Bordeaux se Lune-hawe is deur UNESCO in Junie 2007 as 'n wêrelderfenisgebied gelys. Dit was een van die gasheerstede van die Rugbywêreldbeker 2007 wat vir die eerste keer in 'n Franssprekende land gehou is.
Week 38
Rugby is 'n spansport wat (volgens legende) ontwikkel het uit die reëls wat gebruik is om sokker te speel in die dorp Rugby in Engeland. Twee spanne, elkeen met 15 spelers het die taak om meer punte as die opponerende span aan te teken. Spelers speel met 'n eiervormige bal wat hulle in hulle hande of arms dra en mag die bal agtertoe of lateraal oor die veld na mekaar aangee of dit dan skop. Die opponerende span poog om die baldraer se vordering te stuit deur hom te duik Wanneer die baldraer geduik is, moet hy die bal los en vind daar 'n stryd (losgemaal of 'n losskrum) plaas vir besit van die bal. Die Internasionale rugbyraad (IRB) is in 1886 gestig en publiseer ook die reëls van die spel.
Week 39
Wallies (Wallies: Cymraeg [kəmˈrɑːɨɡ] of y Gymraeg [ə ɡəmˈrɑːɨɡ]) behoort tot die Britoniese tak van die Keltiese tale. Wallies word deur moedertaal sprekers in die westelike deel van Brittanje in Wallis (Wallies: Cymru), 'n minderheid op die Walliese grens en deur die Walliese immigrante gemeenskap (Y Wladfa) in die Chubut-provinsie in Patagonië in Argentinië, gepraat. Daar is ook sprekers in res van die wêreld, vernaamlik in Engeland, die Verenigde State van Amerika, Kanada, Australië en Nieu-Seeland. Wallies is nouverwant aan Kornies en Bretons en meer verlangs aan Iers-Gaelies, Manx en Skots-Gaelies.
Aan die begin van die 20ste eeu het ongeveer die helfte van die bevolking van Wallis Wallies as 'n alledaagse taal gepraat. Teen die einde van die eeu het die persentasie gedaal tot ongeveer 20%. Die mees onlangse sensussyfers (2001) deur die Walliese Taalraad, gee aan dat 582 400 (20,8% van die bevolking van Wallis) Wallies kon praat en dat 457 946 (16,3%) dit kon praat, lees en skryf. Dit kan vergelyk word met 508 100 (18,7%) in 1991. Die gebruik van Engels het oor dekades gelei tot 'n afname in die aantal Walliese sprekers. Sedert die invoer van die Walliese Taalwet 1993, wat Wallies gelyke status met Engels in die openbare sektor in Wallis gee, het die agteruitgang verlangsaam.
Letterkundige tekste in Wallies bestaan sedert 1100. Tans is daar 'n bloeiende literatuur in Wallies.
Week 40
Die 2011-Rugbywêreldbeker is die sewende Rugbywêreldbeker en word vanaf 9 September tot 23 Oktober 2011 in Nieu-Seeland aangebied. Twintig lande ding mee in 48 wedstryde versprei oor 44 dae om die Webb Ellis-beker in te palm en as die wêreldkampioene gekroon te word. Suid-Afrika is die verdedigende kampioene nadat hulle die Rugbywêreldbeker in 2007 in Frankryk gewen het.
Die toernooi is die grootste sportgebeurtenis wat nog in Nieu-Seeland aangebied is, groter as die Rugbywêreldbeker in 1987, Statebond Spele in 1990, Krieket Wêreldbeker in 1992, Amerika's Cup in 2003 en die toer van die Britse en Ierse Leeus na Nieu-Seeland in 2005. Die organiseerders verwag 95,000 besoekers van oorsee wat na Nieu-Seeland vir die aangeleentheid sal reis.
Wedstryde het op 9 September 2011 begin en word ook sewe weke geskeduleer. Die eindstryd sal op Sondag, 23 Oktober 2011 op Edenparkstadion in Auckland plaasvind. Die dag is gekies omdat dit op 'n lang naweek in Nieu-Seeland val (24 Oktober is hulle werkersdag).
Daar is 'n 10-ure verskil in tyd tussen Nieu-Seeland en Suid-Afrika, gevolglik word alle wedstryde vroeg oggend in Suid-Afrika gebeeldsend.
Week 41
Parys (Frans: Paris [paˈʀi]) is die hoofstad en grootste stad van Frankryk met 'n bevolking van 2 211 297 in 2008 en 'n oppervlakte van 105,4 km². 11,8 miljoen mense woon in die metropolitaanse gebied van Parys (2007). In administratiewe opsig is Parys tegelykertyd 'n stad en 'n département. Parys is die hoofkwartier van internasionale organisasies soos UNESCO, OESO, die Internasionale Handelskamer (ICC/CCI) en die Europese Ruimtevaartorganisasie ESA. Dit is die grootste Franssprekende metropool en die kulturele sentrum van die Franstalige gemeenskappe (Frankofonie).
Parys, sy voorstede (La Petite Couronne - "Klein Randgebied") en die omgewing (La Grande Couronne - "Groot Randgebied") word L'Île-de-France genoem - dit is die historiese hartland van Frankryk en sy geestelike middelpunt.
Daar is geen ander stad wat dieselfde bevoorregte stelling in sy eie land en op sy kontinent inneem soos Parys nie - dit is die stad van die avantgarde, die stad wat steeds aan die voorpunt van belangrike ontwikkelings staan. Parys is geweldig invloedryk in Frankryk, Europa en die wêreld, wat mode, kuns, politiek, argitektuur, filosofie, musiek en filmkuns betref.
Die metropolitaanse gebied van Parys is ook die belangrikste finansiële en sakesentrum van Europa en die hoofkwartier van sowat 40 persent van die Franse maatskappye. Die bruto nasionale produk van hierdie gebied is groter as dié van Australië. Die voorstad La Défense in die département Hauts-de-Seine huisves die grootste sentrale besigheidsgebied van Europa en op een na ook die grootste Europese aandelebeurs.
Week 42
Die Vaderland was 'n Afrikaanse middagblad in Johannesburg van 1936 tot 1988.
Dit was die eerste Afrikaanse dagblad in die stad en tydens sy hele bestaan 'n vurige ondersteuner van die Nasionale Party, buiten van 1934 tot 1939 toe dit die Verenigde Party ondersteun het omdat genl. J.B.M. Hertzog hom toe in daardie party bevind het. Gevolglik het Kaapse Nasionaliste in 1937 Die Transvaler in Johannesburg opgerig as spreekbuis van die Gesuiwerde Nasionale Party. Tot en met die verskyning van Beeld in 1974 was Die Transvaler Johannesburg se enigste Afrikaanse oggendblad en Die Vaderland die enigste Afrikaanse middagblad. Die koms van Beeld het in 1983 tot die sluiting van Oggendblad en Hoofstad in Pretoria gelei, in 1988 tot die inlywing van Die Vaderland by Die Transvaler en uiteindelik in 1993 ook tot die sluiting van Die Transvaler, Perskor se laaste Afrikaanse dagblad toe die maatskappy nog net The Citizen uitgegee het.
Week 43
Kosakke (Oekraïns: Козаки́, Kozaki; Russies: Казаки́, Kazaki; Pools: Kozacy) was oorspronklik lede van demokratiese, halfmilitêre gemeenskappe in die Oekraïne en Suid-Rusland, veral in ylbevolkte gebiede en aan die Don- en die Dnjepr-rivier. Hulle het ’n belangrike rol gespeel in die ontwikkeling van hierdie streke.
Die woord "Kosak" kom van die Turkse woord quzzaq, wat "avonturier" of "vry man" beteken. Die term is die eerste keer gebruik in ’n Russiese dokument uit 1395. "Kosakke" (Kozacy) was ook die naam van ’n soort ligte infanterie in die Pools-Litause Gemenebes. Dié naam word egter nie met enige etnisiteit verbind nie.
Dit is onseker hoe die Kosakke ontstaan het. Die mees algemene teorie is dat hulle afstammelinge was van kleinboere wat gevlug het om slawerny vry te spring. Dié mense was van verskillende etniese groepe soos Roeteniërs, Turke en Duitsers, maar veral Oekraïners en Russe.
Hulle het in die 14de tot 15de eeu militêre gemeenskappe gevorm om hul leefstyl van seerowery, strooptogte en onwettige jagtogte te kan voortsit en om hulself teen aanvalle van Tartare, Mongole en ander nomadiese volke op die steppe van Suid-Rusland te verdedig. Hulle het grondgebied gekoloniseer wat voorheen deur nomadiese stamme bewoon is en het ook in ’n mate met dié stamme vermeng.
Week 44
Veldmaarskalk Jan Christian Smuts (Riebeek-Wes, 24 Mei 1870 – Doornkloof naby Irene, distrik Pretoria, 11 September 1950) was 'n vooraanstaande Suid-Afrikaanse en Statebond-staatsman, militêre leier en filosoof. Behalwe dat hy verskeie kabinetsposte beklee het, het hy ook gedien as die eerste minister van die Unie van Suid-Afrika van 1919 tot 1924 en van 1939 tot 1948.
Week 45
Die Franse Republiek (Frans: République française) is 'n sentralistiese, demokratiese land in Wes-Europa, begrens deur België, Luxemburg, Duitsland, Switserland, Italië, Monaco, Spanje en Andorra.
Frankryk is 'n stigterslid van die Europese Unie (en tans volgens sy oppervlakte ook die grootste lidland) asook 'n stigterslid van die NAVO en die Verenigde Nasies. In 1999 is die Euro-geldeenheid ingevoer en in 2002 die Euro-banknote en -muntstukke.
Naas die metropolitaanse (Europese) gebied van Frankryk is daar oorsese gebiede in die Karibiese See (onder meer 'n gedeelte van die eiland Saint-Martin), Suid-Amerika (Frans-Guyana), Noord-Amerika (Saint-Pierre en Miquelon), in die Indiese Oseaan en in Oseanië.
Die naam Frankryk is afgelei van die Germaanse volk van die Franke wat die gebied na die einde van die Romeinse Ryk verower het.
Die land, wat meer as dubbel so groot is soos die Verenigde Koninkryk, het ná die Tweede Wêreldoorlog 'n vinnige groei van sy stedelike gebiede beleef. Desondanks is die grootste deel van die land plattelandse gebiede, en die landbousektor speel tradisioneel 'n baie belangrike rol in die binnelandse politiek van Frankryk.
Die land se lang en ryk geskiedenis bly lewendig in sy Romeinse ruïnes, middeleeuse katedrale en stede. Die erfenis van die tydperk voor die Franse Rewolusie van 1789 sluit talle 18de eeuse kastele (châteaux) in. Frankryk is met jaarliks meer as 75 miljoen besoekers die belangrikste toeristebestemming ter wêreld.
Week 46
Die Transvaler was 'n Afrikaanse oggendkoerant in Johannesburg van 1 Oktober 1937 tot vroeg in Februarie 1983 toe dit ingevolge 'n skikking tussen Perskor en Naspers na Pretoria verskuif het as middagblad, waar dit as sodanig voortbestaan het tot April 1993.
Die koerant is van sy ontstaan af deur Voortrekkerpers Beperk uitgegee tot en met sy uitgewer se samesmelting met die Afrikaanse Pers (1962) Beperk in 1971 om Perskor te vorm. Die Transvaler was die eerste dagblad in die destydse Transvaal wat die Gesuiwerde Nasionale Party van dr. D.F. Malan ondersteun het nadat hy en sy volgeling op 5 Desember 1934 geweier het om met die Suid-Afrikaanse Party saam te smelt as die Verenigde Party. Die ander destydse Nasionaalgesinde Afrikaanse dagblad in Transvaal, Die Vaderland, wat in 1936 gestig is, het genl. J.B.M. Hertzog tot in die Verenigde Party gevolg, maar met Hertzog se bedanking uit die V.P. omdat hy nie Suid-Afrika se deelname aan die Tweede Wêreldoorlog gesteun het nie, weer die Afrikanerparty en die (Herenigde) Nasionale Party gesteun. In Pretoria was Die Volkstem tot en met sy verdwyning in 1951 'n stoere ondersteuner van die Verenigde Party. Van 1951 tot met die koms 17 jaar later (in 1968) van Hoofstad, 'n gesamentlike poging deur die Afrikaanse Pers (1962) Beperk en Voortrekkerpers Beperk, was daar in die destydse Transvaal net twee Afrikaanse dagblaaie. Sedert 1993 is Beeld die enigste Afrikaanse dagblad vir Gauteng, Noordwes, Mpumalanga, Limpopo en KwaZulu-Natal.
Week 47
Bernau bei Berlin (volledige amptelike naam ter onderskeiding van gelyknamige nedersettings sedert 1999, algemeen kort Bernau) is 'n stad in die administratiewe distrik Barnim van die Duitse deelstaat Brandenburg, sowat tien kilometer noord-oos van Berlyn, met 'n oppervlakte van 103,73 vierkante kilometer en 'n bevolking van 36 891 (1 Februarie 2011). Die stad is sedert die vroeë 1920's in die openbare vervoerstelsel van Berlyn geïntegreer.
Bernau het reeds omstreeks 1300 stadstatus gekry en het in die middeleeue vir sy lakens en bier bekend gestaan. In 1432 het die stad danksy sy stadsmuur en die heldemoed van sy bewoners die aanval van 'n Boheemse Hussiete-leër afgeweer -'n gebeurtenis wat jaarliks met 'n groot Hussiete-fees en optog herdenk word.
Week 48
Bredasdorp (34°32'S 20°03'O WGS84) (IFA: brə'dɑ:sdɔrp) is ’n dorp aan die Suid-Overbergstreek in die Wes-Kaap, Suid-Afrika en vorm die ekonomiese hart in daardie streek. Dit is aan die noordelike kant van die Agulhas-vlakte geleë, sowat 160 kilometer suidoos van Kaapstad en 35 kilometer noord van Kaap Agulhas, die mees suidelike punt van Afrika. Dit is tans ook die gebied waar die meeste jeugmisdaad, wat met bendegeweld gepaardgaan, in die Overbergstreek voorkom. Jaarliks is die dorp gasheer vir die Voet van Afrika-marathon, die Agri Megaweek en die Hartklop Christusfees. Elke tweede jaar is daar 'n byeenkoms van vliegtuie (fly-in) by die nabygeleë Overberg Lugmagbasis.
Week 49
Pius IX was die 255ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk vir 31 jaar, 11 maande en 23 dae, van 1846 tot 1878. Na Petrus (35 jaar) was hy die langsregerende pous tot dusver (2011).
Onder Pius IX kom die wêreldlike mag van die pous tot ‘n einde. Die Rooms Katolieke Kerk verloor die bestuur oor die hele Kerklike Staat ingesluit die stad Rome aan die nuwe koninkryk Italië. Vanaf 1870 beskou Pius homself as die gevangene van die Vatikaan en weier hy alle samewerking met die Italiaanse staat.
In 1854 kondig Pius IX die dogma van die Onbevlekte Ontvangenis van Maria af. As hoof van de Kerk roep Pius die Eerste Vatikaanse Konsilie (1869 -1870) byeen, waarop die onfeilbaarheid van die pous as dogma goedgekeur word.
Tydens sy lang pontifikaat word 206 nuwe bisdomme opgerig.
In die jaar 2000 word Pius deur Pous Johannes Paulus II salig verklaar. Dit het baie kritiek uitgelok veral omdat sy houding jeens die Jode nie onomstrede was nie.
Week 50
Fotosintese is 'n belangrike biochemiese proses waarmee plante, alge, en sommige bakterieë die energie van sonlig benut om voedsel te vervaardig. Die meeste lewende organismes is per slot van rekening direk of indirek afhanklik van fotosintese vir hulle voedsel. Dit is verantwoordelik vir die vervaardiging van suurstof wat 'n groot deel van die aarde se atmosfeer uitmaak. Organismes wat energie omskakel deur middel van fotosintese word fototrowe genoem. Daar word geraam dat meer as die helfte van alle fotosintese wat op aarde plaasvind nie vanaf plante afkomstig is nie maar vanaf bakterieë en alge.
Week 51
Die pylsterteend (Anas acuta) is 'n algemene en wydverspreide eend wat oor groot dele van Noord-Amerika, Europa en Asië voorkom, asook in sekere streke in Afrika. Die spesie kom ook voor in 'n klein strekie in Suidelike Afrika en word dus ook as 'n Suider-Afrikaanse voël beskou. Hulle is streng nomadies. Buite die paarseisoen is hulle hoogs gesellig en vorm groot gemengde swerms met ander eende.
Eilandbevolkings het afgesplinter en ontwikkel in aparte spesies soos Eaton se Pylsterteend (Anas eatoni), 'n nabyverwante spesie waarvan twee vorme op die Kergueleneilande (Anas eatoni eatoni), en Crozeteilande (Anas eatoni drygalskyi) in die Suidelike Indiese Oseaan gevind word. In beide gevalle ontwikkel die manlike voēls nie volle broeivere nie.
Bedreigings vir die pylsterteend sluit in: voëlgriep en verlies van watergebiede as gevolg van ontwikkeling, besoedeling en indringerplante.
Week 52
Die Ortodokse Kerk, amptelik die Ortodoks-Katolieke Kerk en algemeen bekend as die Oosters-Ortodokse Kerk, is die tweede grootste Christelike denominasie in die wêreld, met ’n geskatte 300 miljoen aanhangers hoofsaaklik in Belarus, Bulgarye, Siprus, Georgië, Griekeland, Masedonië, Moldowa, Montenegro, Roemenië, Rusland, Serwië en die Oekraïne, lande waarin die meeste Christene Oosters-Ortodoks is. Die Kerk beskou homself as die "Een, Heilige, Katolieke en Apostoliese Kerk" wat 2 000 jaar gelede deur Jesus Christus en sy dissipels gestig is.
Die Ortodokse Kerk bestaan uit verskeie selfregerende kerkliggame wat geografies en nasionaal verskil maar teologies ooreenstem. Elke selfregerende of onafhanklike liggaam, wat dikwels maar nie altyd nie tot ’n nasie beperk is, word gelei deur ’n sinode van biskoppe.
Die Ortodokse Kerk kan sy ontwikkeling terugherlei deur die Bisantynse en die Romeinse Ryk na die vroegste kerk wat deur Paulus en die ander dissipels gestig is. Dit beoefen wat dit glo die oorspronklike, antieke tradisies is en glo in groei sonder verandering.
Die doel van Ortodokse Christene van hul doop af is om deur hul hele lewe nader aan God te groei. Dié proses word "teose" of "vergoddeliking" genoem en is ’n spirituele pelgrimstog waarin elke mens daarna streef om deur Jesus Christus heiliger en meer "soos Christus" te word.