Wikipedia

William IV van die Verenigde Koninkryk

William IV (William Henry; 21 Augustus 1765 – 20 Junie 1837) was van 26 Junie 1830 tot met sy dood koning van die Verenigde Koninkryk van Groot-Brittanje en Ierland en van Hannover. William, die derde seun van George III en die jonger broer van George IV, was die laaste koning en voorlaaste monarg van die Huis van Hannover.

William IV
Koning van die Verenigde Koninkryk en Hannover
William IV, ’n skildery deur sir Martin Archer Shee, 1833.
William IV, ’n skildery deur sir Martin Archer Shee, 1833.
Vorstehuis Hannover
Titel Koning van die Verenigde Koninkryk en Hannover
Regeer 26 Junie 1830 – 20 Junie 1837
Voorganger George IV
Opvolger Victoria
Ander titels SKH die Hertog van Clarence en St. Andrews
Volle naam William Henry
Gebore 21 Augustus 1765
Oorlede 20 Junie 1837
Eggenote Adelaide van Saxe-Meiningen
Vader George III
Moeder Charlotte van Mecklenburg-Strelitz

Hy het tydens sy jeug diens gedoen in die Britse vloot en was, tydens sy bewind en daarna, bekend as die Matrooskoning. Nadat sy twee ouer broers kinderloos gesterf het, het hy koning geword toe hy 64 jaar oud was. Tydens sy bewind het verskeie veranderings plaasgevind: kinderarbeid is beperk, slawerny dwarsdeur die Britse Ryk afgeskaf en die verkiesingstelsel hervorm.

Met sy dood het William geen oorlewende kinders gehad wat binne die eg gebore is nie, maar agt van sy tien buite-egtelike kinders het hom oorleef. Hulle ma was die gewilde aktrise Dorothea Bland, beter bekend as Mrs Jordan, wat twintig jaar lank sy minnares was.

Hy is in Brittanje opgevolg deur sy broerskind, Victoria en in Hannover deur sy broer Ernest Augustus.

Vroeë lewe

wysig

William is op 21 Augustus 1765 in Buckingham-paleis gebore. Hy was die derde kind en seun van George III en koningin Charlotte.[1] Hy het twee ouers broers (prins George, die Prins van Wallis en prins Frederick) gehad en daar is nie verwag dat hy ooit koning sou word nie.

Hy is deur private onderwysers opgevoed.[2] Op 13-jarige leeftyd het hy as ’n adelbors by die Britse vloot aangesluit.[3] In 1785 het hy luitenant geword en die volgende jaar kaptein van die HMS Pegasus.[4] Hy het later die titel Hertog van Clarence van sy pa gekry nadat hy druk op hom uitgeoefen het.

Verhoudings en huwelik

wysig

Van 1791 af het die Hertog van Clarence twintig jaar lank saam met ’n Ierse aktrise gewoon. Haar naam was Dorothea Bland, maar sy was beter bekend onder haar verhoognaam, Mrs Jordan. Die titel "Mrs" het sy vroeg in haar loopbaan aangeneem om ’n ontydige swangerskap te verduidelik [5] en "Jordan" omdat sy "van oor die water" van Ierland na Brittanje gekom het.[6]

Die paartjie het tien buite-egtelike kinders, vyf seuns en vyf dogters, gehad. Die verhouding het twintig jaar lank geduur, tot in 1811. Mrs Jordan is eindelik in 1816 in armoede in Parys dood.[7]

In Julie 1818 is William getroud met prinses Adelaide van Saxe-Meiningen, die dogter van George I, die Hertog van Saxe-Meiningen. Op 25 was Adelaide die helfte so oud soos William. Die huwelik het twintig jaar lank geduur, tot met Willliam se dood, en was gelukkig. Hulle het egter geen oorlewende kinders gehad wat hom kon opvolg nie. Die paartjie het twee dogters gehad wat nie lank geleef het nie en Adelaide het drie miskrame gehad.[8]

William het nog ’n buite-egtelike seun, William, gehad voor hy Mrs Jordan ontmoet het. Sy ma is onbekend en hy het in 1807 naby Madagaskar verdrink.[9]

Troonbestyging

wysig
 
William IV

William se oudste broer, George, die Prins van Wallis, was sedert 1811 prins-regent vanweë die swak geestelike gesondheid van hul pa, George III. In 1820 is die koning dood en het George koning geword. William was nou die tweede aanspraakmaker op die troon naas sy tweede oudste broer, Frederick, die Hertog van York. Albei sy broers was ongesond en mense het geweet dis net ’n kwessie van tyd voor hy koning word.[10]

Frederick is in 1827 dood. George IV se gesondheid het al hoe meer agteruitgegaan en hy is op 26 Junie 1830 dood. William het toe op 64-jarige leeftyd koning William IV geword, die oudste persoon wat nog die troon bestyg het.[11] Anders as sy flambojante broer was William plat op die aarde en gewild. Hy het dikwels alleen deur die strate van Londen en Brighton gestap.

Hy is op 20 Junie 1837 aan hartversaking dood. Omdat hy geen wettige oorlewende kinders gehad het nie, is hy opgevolg deur Victoria, dogter van sy jonger broer, wyle Edward. ’n Vrou mag nie oor Hannover regeer het nie en daarom het die kroon van Hannover gegaan na William se broer Ernest Augustus, die Hertog van Cumberland. William se dood het dus ’n einde gebring aan die verbintenis tussen Brittanje en Hannover wat sedert 1714 bestaan het.

Bronne

wysig
  • Allen, W. Gore (1960). King William IV. Londen: Cresset Press.
  • Fulford, Roger (1973). Royal Dukes. Londen: Collins. (rev. ed.)
  • Grant, James (1836). Random Recollections of the House of Lords. Londen: Smith, Elder & Co. Teks aanlyn beskikbaar by [1]
  • Molloy, Fitzgerald (1903). The Sailor King: William the Fourth, His Court and His Subjects. Londen: Hutchinson & Co. (2 vol.)
  • Somerset, Anne (1980). The Life and Times of William IV. Londen, Weidenfeld and Nicholson, ISBN 0-297-83225-5.
  • Van der Kiste, John (1994). George III's Children. Stroud: Sutton Publishing Ltd.
  • Ziegler, Philip (1971). King William IV. Londen: Collins. ISBN 0-00-211934-X.

Verwysings

wysig
Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel en:William IV of the United Kingdom
  1. ↑ Ziegler, p.12
  2. ↑ Ziegler, pp.13–19
  3. ↑ Ziegler, pp.23–31
  4. ↑ Ziegler, pp.54–57
  5. ↑ Van der Kiste, p.51
  6. ↑ Allen, p.49 and Ziegler, p.76
  7. ↑ Ziegler, pp.108–109
  8. ↑ Ziegler, p.126
  9. ↑ William in ’n brief aan lord Collingwood, 21 Mei 1808, aangehaal in Ziegler, p.83
  10. ↑ Molloy, p.9
  11. ↑ Ashley, p. 3.

Verdere leesstof

wysig
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=William_IV_van_die_Verenigde_Koninkryk&oldid=2431187"