Montenegro
Montenegro (Montenegryns, Bosnies, Serwies, Kroaties: Crna Gora / Црна Гора, uitgespreek: [t͡sr̩̂ːnaː ɡɔ̌ra], luister (hulp·inligting), letterlik: "Swart Berg"; Albanees: Mali i Zi) is 'n land geleë in Suidoos-Europa en op die Balkanskiereiland. Dit het 'n kus aan die Adriatiese See in die suide en begrens Kroasië in die weste, Bosnië en Herzegowina in die noordweste, Serwië in die noordooste en Albanië in die suidooste. Die hoofstad en grootste is Podgorica en Cetinje word in die grondwet as ou koninklike hoofstad (Prijestonica / Приjестоница) erken. Dit is 'n voormalige deelrepubliek van Joego-Slawië.
| |||||
| Volkslied: Ој, свијетла мајска зоро (tr.: Oj, svijetla majska zoro) (Montenegryns vir: "O, jy helder dagbreek in Mei") | |||||
| |||||
| Hoofstad | Podgoricaa | ||||
| Grootste stad | Podgorica | ||||
| Amptelike tale | Montenegryns (nasionaal en amptelik)[1] Serwies, Bosnies, Albanees en Kroaties (in amptelike gebruik)[2] | ||||
| Regering | Unitêre parlementêre grondwetlike republiek Milo Đukanović Zdravko Krivokapić | ||||
| Onafhanklikheid Vorming
• Duklja word vasal van die Bisantynse Ryk • Semi-onafhanklike hertogdom Duklja (Doclea) • Prinsdom Zeta erkenning • Onafhanklike hertogdom gestig • Onafhanklike hertogdom herstig • Prinsdom gestig • Erkenning deur die Ottomaanse Ryk • Koninkryk verkondig • Stigting van Joego-Slawië • Onafhanklikheid van Serwië en Montenegro |
6de eeu 9de eeu 1077 1356 1441 1 Januarie 1852 3 Maart 1878 28 Augustus 1910 1 Desember 1918 3 Junie 2006 | ||||
| Oppervlakte - Totaal - Water (%) |
13 812 km2 (156ste) 5 333 myl2 2,6 | ||||
| Bevolking - 2018-skatting - 2011-sensus - Digtheid |
622 359[3] (169ste) 620 029[4] 45 / km2 (133ste) 116,5 / myl2 | ||||
| BBP (KKP) - Totaal - Per capita |
2020-skatting | ||||
| BBP (nominaal) - Totaal - Per capita |
2020-skatting | ||||
| MOI (2018) |  0,816[6] (52ste) – hoog
| ||||
| Gini (2015) | 39[7](136ste) – medium | ||||
| Geldeenheid | Euro (€)b (EUR)
| ||||
| Tydsone - Somertyd |
MET (UTC+1) MEST (UTC+2) | ||||
| Internet-TLD | .me | ||||
| Skakelkode | +382 | ||||
| a. Die grondwet verwys na Cetinje as die ou koninklike hoofstad (Prijestonica / Приjестоница) van Montenegro.[8] b. Eensydig aangeneem; Montenegro is nie 'n amptelike lid van die Eurosone nie. | |||||
Nadat dit van die laat Middeleeue tot 1918 onafhanklik was, word die land later deel van die verskeie weergawes van Joego-Slawië en die staat-unie van Serwië en Montenegro. Op grond van die uitslag van 'n referendum gehou op 21 Mei 2006 verklaar Montenegro op 3 Junie 2006 sy onafhanklikheid. Op 28 Junie 2006 word Montenegro die 192ste lidland van die Verenigde Nasies.[9] Op 5 Junie 2017 het Montenegro die 29ste lidland van die NAVO geword.[10] Montenegro is een van die Balkan-kandidaatlande vir aansluiting by die Europese Unie.[11]
NaamWysig
Montenegro se plaaslike naam, Crna Gora, is vir die eerste keer genoem in 'n charter van die Sint Nicholaas-klooster (Vranjina) wat deur die Serwiese koning Milutin in 1296 uitgevaardig is en letterlik vertaal kan word in "swart berg", 'n verwysing na die donker woude wat eens op 'n tyd die hange van die Dinariese Alpe bedek het soos van die kus af gesien.[12] Die land se naam in die meeste Wes-Europese tale dui op die aanneming van die Venesiaanse term vec|monte negro, wat ook "swart berg" beteken, wat waarskynlik terug dateer tot die era van die Venesiaanse heerskappy oor die gebied in die Middeleeue. Ander tale, veral die wat nabygeleë is, gebruik hulle eie direkte vertaling van die term, byvoorbeeld Albanees: Mali i Zi, Bulgaars: Черна гора; Roemeens: Muntenegru, Grieks: Μαυροβούνιο en Turks: Karadağ; "swart berge" van verder weg sluit in Russies: Черногория en Chinees: 黑山 (pinyin: "hēishān"[13]).
VerwysingsWysig
- ↑ (en) Language and alphabet Article 13. Grondwet van Montenegro. WIPO. 19 Oktober 2007. Besoek op 2 Desember 2020.
The official language in Montenegro shall be Montenegrin. Cyrillic and Latin alphabet shall be equal.
- ↑ (en) "Language and alphabet Article 13". Grondwet van Montenegro. WIPO. 19 Oktober 2007. Besoek op 2 Desember 2020.
Serbian, Bosnian, Albanian and Croatian shall also be in the official use.
- ↑ (en) "Population estimations – Data". Statistieke Kantoor van Montenegro. 1 Januarie 2019. Besoek op 2 Desember 2020.
- ↑ (sr) "Stanovništvo Crne Gore prema polu, tipu naselja, nacionalnoj, odnosno etničkoj pripadnosti, vjeroispovijesti i maternjem jeziku po opštinama u Crnoj Gori" (PDF). monstat.org. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 12 Februarie 2020. Besoek op 23 Mei 2018.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 (en) "Montenegro". Internasionale Monetêre Fonds. Oktober 2020. Besoek op 2 Desember 2020.
- ↑ (en) "2019 Human Development Index Ranking". United Nations Development Programme. 2019. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Mei 2020. Besoek op 2 Desember 2020.
- ↑ (en) "Gini Index". Wêreldbank. Besoek op 2 Desember 2020.
- ↑ (en) Capital and Old Royal Capital 5. Grondwet van Montenegro. WIPO. 19 Oktober 2007. Besoek op 2 Desember 2020.
The capital of Montenegro shall be Podgorica, The Old Royal Capital of Montenegro shall be Cetinje.
- ↑ (en) "Member States". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Mei 2020. Besoek op 2 Desember 2020.
- ↑ (en) "Montenegro to Join NATO on June 5". The Wall Street Journal. 25 Mei 2017. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Julie 2019. Besoek op 2 November 2020.
- ↑ (de) "EU bekräftigt Perspektive für Westbalkan-Staaten". Frankfurter Rundschau. 17 Mei 2018. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Mei 2018. Besoek op 2 Desember 2020.
- ↑ (en) Geography
- ↑ die letterlike vertaling word op die vasteland gedeelte van die Volksrepubliek China en in Hongkong gebruik; Taiwannese Mandaryns gebruik 蒙特內哥羅 "méngtènèigēluó", 'n fonetiese transkripsie van "Montenegro"
BronnelysWysig
- Algemeen
- (en) "Montenegro". Encyclopædia Britannica. Besoek op 2 Desember 2020.
- (en) "Montenegro". Central Intelligence Agency. Besoek op 2 Desember 2020.
Eksterne skakelsWysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Montenegro.- (en) Toerisme-inligting oor Montenegro op Wikivoyage
