Kroaties

Hierdie artikel handel oor die taal. Vir die etniese groep, sien Kroate.

Kroaties (hrvatski [xř̩ʋaːtskiː]) is 'n Suid-Slawiese taal wat veral in Kroasië gepraat word. Dit is een van die standaardvorme van die Serwo-Kroatiese taalgroep en die amptelike taal van Kroasië. Dit word ook deur Kroate in Bosnië en Herzegowina gebruik. Met die toetreding van Kroasië op 1 Julie 2013 het Kroaties die 24ste amptelike taal van die Europese Unie geword. Daarbenewens is Kroaties in Montenegro in amptelike gebruik.

Kroaties hrvatski jezik
Uitspraak:	[xř̩ʋaːtskiː]
Gepraat in:	Bosnië en Herzegowina  Kroasië  Montenegro  Oostenryk  Italië  Roemenië  Serwië
Gebied:	Balkan
Totale sprekers:	6,9 miljoen (moedertaal) 1,3 miljoen (tweede taal)
Rang:	95
Taalfamilie:	Indo-Europees  Slawies   Suid-Slawies    Suidwes-Slawies     Serwo-Kroaties      Kroaties
Skrifstelsel:	Latynse alfabet
Amptelike status
Amptelike taal in:	Europese Unie  Bosnië en Herzegowina  Kroasië  Montenegro (in amptelike gebruik) Burgenland Vojvodina
Gereguleer deur:	Instituut van Kroaties
Taalkodes
ISO 639-1:	hr
ISO 639-2:	hrv
ISO 639-3:	hrv

Taalgebied en dialekte

Verspreiding van Kroatiese dialekte

Kroaties 1380–1400

Die moderne Kroatiese standaardtaal baseer op die Nieu-Štokaviese dialek, alhoewel dit ook invloede uit die Kajkaviese en Ĉakaviese dialekte toon. Kroaties word met die Latynse alfabet geskryf.

Kroaties is nou verwant met die standaardtale van aangrensende taalgebiede – Bosnies, Montenegryns en Serwies – sodat sprekers van hierdie tale mekaar maklik kan verstaan. Baie slawiste en sosiolinguïste – veral in lande buite die voormalige Joego-Slawië – beweer dus dat hierdie tale as variante van 'n gemeenskaplike plurisentriese taal, naamlik Serwo-Kroaties, beskou kan word.

Verwante tale, wat duidelik van die standaardtaal verskil en sodoende nie as variante daarvan geklassifiseer word nie, is Burgenland-Kroaties in Oostenryk (wat oorwegend op Ĉakavies baseer) en Moliseslawies. Die laasgenoemde idioom het sy oorsprong in 'n Štokaviese dialek wat eeue gelede na Italië oorgeplant is en daar sterk deur plaaslike variante van Italiaans beïnvloed is.

Die aantal Kroatiese moedertaalsprekers word op sowat 7 miljoen beraam. In die sensus van 2001 het 4 265 081 inwoners (of 96,12 persent van die bevolking) Kroaties as hul moedertaal genoem. Buite Kroasië is daar moedertaalsprekers in Bosnië en Herzegowina en in Vojvodina, naas Kroatiese immigrante in Slowenië en die Kroatiese diaspora, veral in Sentraal-Europa (Duitsland, Oostenryk, Switserland, Italië), Noord-Amerika (Verenigde State, Kanada), Suid-Amerika (onder meer in Argentinië, Chili, Bolivië) asook in Australië en Nieu-Seeland.

Kroaties is die ampstaal van Kroasië, een van drie ampstale in Bosnië en Herzegowina asook een van die ses amptelike minderheidstale in Vojvodina, Serwië.

Kroatiese dialekte word in drie hoofgroepe verdeel wat na die verskillende vorme van die vraagwoord "wat" (ča, kaj, što) vernoem is:

• Kajkavies (noord van die Kupa en die Bo-Save, Noord-Kroasië)
• Čakavies (Istrië, Kroatiese kusgebiede (Noord- en Sentraal-Dalmasië), die noorde van Lika en die meeste Kroatiese eilande, Burgenland in Oostenryk)
• Štokavies (Slawonië, Lika, Suid-Dalmasië en Bosnië en Herzegowina)

Štokavies word ook deur die Bosniake en die meerderheid van die Serwiërs gepraat. Dit vorm die basis vir die Kroatiese, Bosniese en Serwiese standaardtaal.

Alfabet

Kroatiese alfabet (Gaica) 30+2

• 
  (a)
• 
  (be)
• 
  (ce)
• 
  (če)
• 
  (će)
• 
  (de)
• 
  (dže)
• 
  (đe)
• 
  (e)
• 
  (ef)
• 
  (ge)
• 
  (ha)
• 
  (i)
• 
  (je)
• 
  (ka)
• 
  (el)
• 
  (elj)
• 
  (em)
• 
  (en)
• 
  (enj)
• 
  (o)
• 
  (pe)
• 
  (er)
• 
  (es)
• 
  (eš)
• 
  (te)
• 
  (u)
• 
  (ve)
• 
  (ze)
• 
  (že)

Vergelyking met ander tale

Engels	Kroaties	Serwies
Compare	Usporedba	Поређење (Poređenje)
Europe	Europa	Европа (Evropa)
Netherlands	Nizozemska	Холандија (Holandija)
Italians	Talijani	Италијани (Italijani)
Universe	Svemir	Васиона (Vasiona)
Spine	Kralježnica	Кичма (Kičma)
Air	Zrak	Ваздух (Vazduh)
Education	Odgoj	Васпитање (Vaspitanje)
Week	Tjedan	Седмица (Sedmica)
History	Povijest	Историја (Istorija)
Pantaloons	Hlače	Панталоне (Pantalone)
Belly	Trbuh	Стомак (Stomak)
Science	Znanost	Наука (Nauka)
Personally	Osobno	Лично (Lično)
Persona	Osoba	Лице (Lice)
United Nations	Ujedinjeni Narodi	Уједињене Нације (Ujedinjene Nacije)
Bread	Kruh	Хлеб (Hleb)
Artificial	Umjetno	Вештачки (Veštački)
Cross	Križ	Крст (Krst)
Democracy	Demokracija	Демократија (Demokratija)
Detection	Spoznaja	Сазнање (Saznanje)
Island	Otok	Острво (Ostrvo)
Officer	Časnik	Официр (Oficir)
Road traffic	Cestovni promet	Друмски саобраћај (Drumski saobraćaj)
Autobahn	Autocesta	Аутопут (Autoput)
Length	Duljina	Дужина (Dužina)
Association	Udruga	Удружење (Udruženje)
Factory	Tvornica	Фабрика (Fabrika)
General	Opće	Опште (Opšte)
Christ	Krist	Христос (Hristos)
I'm sorry	Oprosti	Извини (Izvini)
Native language standard	Materinski jezićni standard	Матерњи језички стандард

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Kroaties.

• Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir Kroaties.