Kunsmatige taal
'n Kunsmatige taal is 'n taal wat nie natuurlik as deel van 'n kultuur ontwikkel het nie, maar deur 'n persoon of 'n klein groep mense ontwerp is. Hierdie tale is vir 'n spesifieke doelwit geskep, en die doel wissel van taal tot taal.
Verskillende tipes
wysigArtistieke tale
wysigHierdie tale bestaan as 'n kunsvorm. Hulle word vir die skepper se eie doel ontwikkel. Party behoort aan 'n fiktiewe kultuur (Engels: conculture of conworld). Die bekendste hiervan is J. R. R. Tolkien se elwetale. Slegs twee van sy elwetale is bekend: Kwenja en Sindaryn (Engels: Quenya en Sindarin). Nog 'n voorbeeld is Klingon uit Star Trek.
Internasionale hulptale
wysigHierdie is tale wat spesifiek ten doel is om kommunikasie tussen nasies te verbeter – 'Almal se tweede taal'. Een van hierdie tale is Engels, dit is die hooftaal vir 'n groot verskeidenheid lande soos Amerika, Engeland en Australië. Bekende voorbeelde van kunsmatige tale wat dieselfde doel nastreef, is Esperanto, Interlingua en Volapük.
Sonale hulptale
wysigSonale hulptale is net soos internasionale hulptale bedoel om kommunikasie tussen mense van verskillende nasionaliteite te vergemaklik. Die verskil is dat sonale tale bedoel is vir sprekers van 'n groep nou verwante tale of inwoners van 'n spesifieke streek. Voorbeelde is Folkspraak (vir sprekers van Germaanse tale), Interslawies (vir sprekers van Slawiese tale) en Afrihili (vir inwoners van Afrika).
Konseptuele tale
wysigKonseptuele tale is tale waarin met 'n spesifieke taalkundige idee geëksperimenteer word of 'n spesifieke filosofie in praktyk gebring word, soos Lojban (gebaseer op predikaatlogika) en Toki Pona (gebaseer op Taoïsme).
Terminologie
wysigOmdat daar min mense by hierdie kunsvorm betrokke is, en omdat hulle oor die wêreld versprei is, word amper alle kommunikasie in Engels (en partykeer Esperanto) gevoer. Daarom bestaan daar nie werklike Standaard Afrikaanse woorde vir baie van die terme nie. Die Engelse constructed language (conlang) is in Afrikaans "kunsmatige taal" en in Nederlands "kunsttaal". "Kunstaal" word wel ook gebruik, maar slegs as daar na 'n artistic language verwys word. Internasionale hulptale staan in Engels as international auxiliary languages (auxlangs) bekend.
Internasionale hulptale
wysig- Esperanto is die mees bekende kunsmatige taal.
- Ido is volgens sommige mense 'n verbetering op Esperanto.
- Novial
- Interlingua
- Interlingue
- Lingua Franca Nova
- Volapük
- Idiom Neutral
- Adjuvilo
Kritiek
wysig- Internationale hulptale word gekritiseer deur 'n klein groepie Christene. Hulle glo dat die tale probeer om die taalverskeidenheid wat by Babel geskep is ongedaan te maak.
- George Orwell se newspeak in sy boek 1984 was waarskynlik 'n kritiek op Esperanto.