Wikipedia

Apollo 8

tweede bemanningsvlug van die Verenigde State se Apollo-program
Apollo 8
Sendingwapen
Apollo-8-patch.png
Sendingstatistiek
Sendingnaam: Apollo 8
Roepteken: Apollo 8
Bemanningslede: 3
Lansering: 21 Desember 1968
12:51:00 UTC
Kennedy-ruimtesentrum
LC-39A
Wentelbaan om Maan: 24 Des 9:59:20 UTC -
25 Des 6:10:16 UTC
Omwentelinge: 10
Landing: 27 Desember 1968
15:51:42 UTC
8° 8′ N 165° 1′ W
Tydsduur: 6 dae, 3 ure, 42 sek.
Massa: BDM: 28 870 kg;[1]
BM: 5 621 kg
DM: 23 250 kg
Bemanningslede
Apollo 8 Crewmembers - GPN-2000-001125.jpg
V.l.n.r.: Lovell, Anders en Borman
Apollo program.svg

Apollo 8 (21–27 Desember 1968) was die eerste bemande ruimtetuig wat 'n lae wentelbaan om die aarde verlaat het en die eerste bemande ruimtevlug wat die Maan bereik het. Die bemanning het tien keer om die maan gewentel sonder om te land, en het toe veilig na die aarde teruggekeer.[2][3][4] Die drie ruimtevaarders, Frank Borman, James Lovell en William Anders, was die eerste mense wat persoonlik die ander kant van die maan en 'n aardopkoms gesien en gefotografeer het.

Apollo 8 is op 21 Desember 1968 gelanseer en was die tweede bemande ruimtevlug wat in die Verenigde State se Apollo-ruimteprogram gevlieg het na Apollo 7 - wat in 'n wentelbaan om die aarde gebly het. Apollo 8 was die derde vlug en die eerste bemande lansering van die Saturn V-vuurpyl, en was die eerste menslike ruimtevlug vanaf die Kennedy-ruimtesentrum, geleë langs die Kaap Canaveral- ruimtemagstasie in Florida.

Dit was oorspronklik beplan as die tweede bemande Apollo-maanmodule en bevelmoduletoetsvlug, wat vroeg in 1969 in 'n elliptiese medium Aarde-wentelbaan sou gegaan het. Die sendingprofiel is in Augustus 1968 verander na 'n meer ambisieuse sending met die bevelmodule alleen wat net om die maan gevlieg moet word. Dit moet reeds in Desember plaasvind, aangesien die maanmodule nog nie gereed was vir sy eerste vlug nie. Ruimtevaarder Jim McDivitt se bemanning, wat opgelei is om die eerste maanmodulevlug in 'n lae Aarde wentelbaan te vlieg, het die bemanning vir die Apollo 9 sending geword, en Borman se bemanning is na die Apollo 8 sending geskuif. Dit het Borman se bemanning met twee tot drie maande minder opleiding en voorbereidingstyd gelaat as wat oorspronklik beplan is, en die beplande maanmodule-opleiding is vervang met maanverbyvlug-navigasie-opleiding.

Apollo 8 het 68 uur geneem om die afstand na die maan af te lê. Die bemanning het in die loop van twintig uur tien keer om die Maan gewentel, waartydens hulle 'n Kersaandtelevisieuitsending gedoen het waarin hulle die eerste tien verse uit die boek Genesis voorgelees het. Die uitsending was destyds die mees gekykte TV-program ooit. Apollo 8 se suksesvolle sending het die weg gebaan vir Apollo 10 en saam met Apollo 11 in Julie 1969, die vervulling van die Amerikaanse president John F. Kennedy se doelwit om 'n man voor die einde van die dekade op die maan te laat land. Die Apollo 8 ruimtevaarders het op 27 Desember 1968 na die aarde teruggekeer toe hul ruimtekapsule in die noordelike Stille Oseaan neergeplons het. Die bemanningslede is aangewys as Time se "Manne van die Jaar" vir 1968 na hul terugkeer.

AgtergrondWysig

In die laat 1950's en vroeë 1960's was die Verenigde State betrokke in die Koue Oorlog, 'n geopolitieke wedywering met die Sowjetunie.[5] Op 4 Oktober 1957 het die Sowjetunie Spoetnik 1 gelanseer, die eerste kunsmatige satelliet. Hierdie onverwagte sukses het vrese en verbeelding regoor die wêreld aangewakker. Dit het nie net getoon dat die Sowjetunie die vermoë gehad het om kernwapens oor interkontinentale afstande te af te lewer nie, dit het Amerikaanse aansprake van militêre, ekonomiese en tegnologiese meerderwaardigheid uitgedaag.[5] Die lansering het die Spoetnik-krisis aangewakker en die Ruimtewedloop ontketen.[6]

President John F. Kennedy het geglo dat dit nie net in die nasionale belang van die Verenigde State was om beter as ander nasies te wees nie, maar dat die persepsie van Amerikaanse mag minstens so belangrik as die aktualiteit was. Dit was dus vir hom onaanvaarbaar dat die Sowjetunie meer gevorderd was op die gebied van ruimteverkenning. Hy was vasbeslote dat die Verenigde State moes meeding, en het 'n uitdaging gesoek wat sy kanse om te wen, maksimeer.[5]

Die Sowjetunie het swaarder-liggende draervuurpyle gehad, wat beteken het dat Kennedy 'n doelwit moes kies wat buite die vermoë van die bestaande generasie vuurpyle was, een waar die VSA en die Sowjetunie vanuit 'n gelyke posisie sou begin - iets skouspelagtig, selfs as dit nie op militêre, ekonomiese of wetenskaplike gronde geregverdig kon word nie. Nadat hy met sy kenners en raadgewers geraadpleeg het, het hy so 'n projek gekies: om 'n man op die Maan te laat land en hom na die Aarde terug te bring. [5] Hierdie projek het reeds 'n naam gehad: Projek Apollo.[6]

'n Vroeë en deurslaggewende besluit was die aanvaarding van 'n maanwentelbaanbasis, waaronder 'n gespesialiseerde maantuig op die maanoppervlak sou land. Die Apollo-ruimtetuig het dus drie primêre komponente gehad: 'n bevelmodule (BM) met 'n kajuit vir die drie ruimtevaarders, en die enigste deel wat na die aarde sou terugkeer; 'n diensmodule (DM) om die bevelmodule van aandrywing, elektriese krag, suurstof en water te voorsien; en 'n twee-stadium maanmodule (LM), wat bestaan ​​het uit 'n dalingstadium vir landing op die Maan en 'n opstygstadium om die ruimtevaarders terug te neem na die wentelbaan om met die BDM te dok.[7] Hierdie konfigurasie moes gelanseer word deur die Saturn V-vuurpyl wat toe onder ontwikkeling was.[8]

RaamwerkWysig

HoofbemanningWysig

Posisie Ruimteman
Bevelvoerder Frank Borman
Tweede en laaste ruimtevlug
Beheermodulevlieënier Jim Lovell
Derde ruimtevlug
Maanmodulevlieënier William Anders
Enigste ruimtevlug

Die aanvanklike bemanningtoekenning, vir die derde bemande Apollo-vlug, was Frank Borman as bevelvoerder, Michael Collins as Apollo-beheermodulevlieënier en William Anders as Maanmodulevlieënier en is amptelik op 20 November 1967 aangekondig.[9][n 1] Collins is in Julie 1968 deur Jim Lovell vervang, nadat hy 'n servikale skyfherniasie gehad het wat chirurgie vereis het om te herstel.[10] Hierdie bemanning was uniek onder voor-ruimtependelmissies deurdat die bevelvoerder nie die mees ervare lid van die bemanning was nie: Lovell het twee keer tevore gevlieg, op Gemini VII en Gemini XII. Dit sou ook die eerste geval wees dat 'n bevelvoerder van 'n vorige sending (Lovell, Gemini XII) as 'n nie-bevelvoerder vlieg.[11][12] Dit was ook die eerste missie om bemanningslede van 'n vorige sending (Lovell en Borman, Gemini VII) te herenig.

RugsteunbemanningWysig

Posisie Ruimteman
Bevelvoerder Neil Armstrong
Beheermodulevlieënier Buzz Aldrin
Maanmodulevlieënier Fred Haise

Die toewysing van die rugsteunbemanning met Neil Armstrong as bevelvoerder, Lovell as BDM-vlieënier, en Buzz Aldrin as LM-vlieënier vir die derde bemande Apollo-vlug is amptelik aangekondig op dieselfde tyd as die hoofbemanning.[9] Toe Lovell na die hoofspan oorgeplaas is, is Aldrin na die BDM geskuif, en Fred Haise is as rugsteun-LM-vlieënier ingebring. Armstrong sou later Apollo 11 beheer, met Aldrin as LM-vlieënier en Collins as BDM-vlieënier. Haise het op die rugsteunbemanning van Apollo 11 as LM-vlieënier gedien en op Apollo 13 as LM-vlieënier gevlieg.[12][13]

OndersteuningspersoneelWysig

Met die Mercury- en Gemini-programme was daar vir elke sending 'n hoofbemanning en 'n rugsteunbemanning aangewys. Vir die Apollo-projek is 'n derde bemannning aangewys, bekend as die Ondersteuningsbemanning. Die ondersteuningsbemanning het die vlugplan, kontrolelyste en missiegrondreëls in stand gehou en verseker dat die hoof- en rugsteunspanne van enige veranderinge ingelig is. Die ondersteuningspan het prosedures in die simulators ontwikkel, veral dié vir noodsituasies, sodat die hoof- en rugsteunspanne dit in hul simulatoropleiding kon oefen en bemeester.[14] Vir Apollo 8 het die ondersteuningsbemanning bestaan uit Ken Mattingly, Vance Brand en Gerald Carr.[12][15]

Die kapsulekommunikeerder (CAPCOM) was 'n ruimtevaarder by die Sendingbeheersentrum in Houston, Texas, en was die enigste persoon wat direk met die vlugbemanning gekommunikeer het.[16] Vir Apollo 8 was die CAPCOM's Michael Collins, Gerald Carr, Ken Mattingly, Neil Armstrong, Buzz Aldrin, Vance Brand en Fred Haise.[12][15]

Die sendingbeheerspanne het in drie skofte geroteer, elk gelei deur 'n vlugdirekteur. Die direkteure vir Apollo 8 was Clifford E. Charlesworth (Groenspan), Glynn Lunney (Swartspan), en Milton Windler (Maroenspan).[12][17][18]

Sendingkenteken en roepseinWysig

 
Apollo 8 ruimte silwer Robbins medalje

Die driehoekige vorm van die kenteken verwys na die vorm van die Apollo BDM. Dit wys 'n rooi syfer 8 wat om die Aarde en Maan loop om beide die sendingnommer en die omtrek se sirkelvormige aard van die sending te weerspieël. Onderaan die 8 is die name van die drie ruimtevaarders. Die aanvanklike ontwerp van die kenteken is ontwikkel deur Jim Lovell, wat dit volgens berigte geskets het terwyl hy op die agtersitplek van 'n Northrop T-38 Talon vlug van Kalifornië na Houston gevlieg het kort nadat hy verneem het van Apollo 8 se heraanwysing as 'n maanwentelingsending.[19]

Die bemanning wou hul ruimtetuig 'n naam gee, maar NASA het dit nie toegelaat nie. Die bemanning sou waarskynlik Columbiad gekies het, [19] die naam van die reuse-kanon wat 'n ruimtevoertuig in Jules Verne se 1865-roman From the Earth to the Moon lanseer. Die Apollo 11 BDM is deels om daardie rede Columbia genoem.[20]

VoorbereidingWysig

SendingskeduleWysig

Op 20 September 1967 het NASA 'n sewe-stap plan bekend gestel vir Apollo-sendings met die finale stap 'n landing op die Maan. Apollo 4 en Apollo 6 was "A"-sendings, dit sou die Saturn V lanseringstuig toets deur 'n onbemande Blok I produksiemodel van die BDM in 'n wentelbaan om die Aarde plaas. Apollo 5 was 'n "B"-sending, dit sou die LM in 'n wentelbaan om die Aarde toets. Apollo 7 was geskeduleer vir Oktober 1968 en was 'n "C"-sending; dit sou 'n bemande Aarde-wentelbaanvlug wees met die BDM. Verder sendings op daardie stadium was afhanklik van die voltooiing van die maanmodule. Daar was reeds in Mei 1967 besluit dat daar vier addisionele sendings sal wees. Apollo 8 was beplan as die "D"-sending, 'n toets van die maanmodule in 'n lae wentelbaan om die Aarde, teen Desember 1968 met James McDivitt, David Scott en Russell Schweickart as bemanning. Dan sou Borman se bemanning die "E"-sending doen, 'n meer veeleisende toets van die maanmodule in 'n medium, elliptiese wentelbaan om die Aarde doen as die "E"-sending, vroeg in 1969. Die "F"-sending was die toets van die BDM en maanmodule in 'n wentelbaan om die maan en die "G"-sending was die finaal – die landing op die maan.

Produksie van die maanmodule het agter skedule geraak, en toe Apollo 8 se LM-3 in Junie 1968 by die Kennedy-ruimtesentrum (KSC) aangekom het, is meer as honderd beduidende defekte ontdek, wat gelei het tot Bob Gilruth, die direkteur van die Bemande Ruimtevaartuigsentrum, en ander om tot die gevolgtrekking te kom dat daar geen vooruitsig was dat LM-3 gereed sou wees om in 1968 te vlieg nie.[21] Dit was selfs moontlik dat die aflewering van die maanmodule eers in Februarie of Maart 1969 kon plaasvind. Volgens die aanvanklike sewe-stap plan sou dit beteken het dat die "D"- en daaropvolgende sendings vertraag sou word en die doelwit van 'n maanlanding voor die einde van 1969 in gevaar stel.[22] George Low, die Bestuurder van die Apollo-ruimtetuigprogramkantoor, het in Augustus 1968 'n oplossing voorgestel om die program op koers te hou ondanks die LM-vertraging. Aangesien die volgende BDM (aangewys as "CSM-103") drie maande voor LM-3 gereed sou wees, kan 'n BDM-alleen-sending in Desember 1968 gevlieg word. In plaas daarvan om die "C"-sending van Apollo 7 te herhaal, kan hierdie BDM al die pad na die Maan gestuur word, met die moontlikheid om 'n maanwentelbaan te betree en na die Aarde terug te keer. Die nuwe sending sal NASA ook toelaat om maanlandingsprosedures te toets wat andersins sou moes wag tot Apollo 10, die geskeduleerde "F"-sending, plaasvind. Dit het ook beteken dat die medium, elliptiese wentelbaan "E"-sending gekanselleer kan word. Die netto resultaat was dat slegs die "D"-sending vertraag moes word en die plan vir maanlanding in die middel van 1969 kon voortgaan.[23]

Op 9 Augustus 1968 het Low die idee met Gilruth, vlugdirekteur Chris Kraft en die direkteur van vlugbemanningsoperasies, Donald Slayton, bespreek. Hulle het toe na die Marshall Space Flight Centre in Huntsville, Alabama gevlieg, waar hulle met KSC Direkteur Kurt Debus, Apollo-programdirekteur Samuel C. Phillips, Rocco Petrone, en Wernher von Braun ontmoet het. Kraft het die voorstel as uitvoerbaar beskou vanuit 'n vlugbeheer-oogpunt; Debus en Petrone het ooreengekom dat die volgende Saturn V, AS-503, teen 1 Desember gereed gemaak kan word; en von Braun was vol vertroue dat die pogo-ossillasieprobleme, wat Apollo 6 geteister het, opgelos is. Byna elke senior bestuurder by NASA het saamgestem met hierdie nuwe missie, met verwysing na vertroue in beide die hardeware en die personeel, tesame met die potensiaal vir 'n wentelbaanvlug 'n aansienlike morele hupstoot gegee het. Die enigste persoon wat 'n bietjie oortuiging nodig gehad het, was James E. Webb, die NASA-administrateur. Gerugsteun deur die volle ondersteuning van sy agentskap, het Webb die sending gemagtig. Apollo 8 is amptelik verander van 'n "D"-sending na 'n "C-Prime" maanbaansending.[24]

Met die verandering van die missie van Apollo 8, het Slayton vir McDivitt gevra of hy dit nog wou doen. McDivitt het dit van die hand gewys; sy bemanning het baie tyd bestee aan voorbereiding om die maanmodule te toets, en dit was wat hy nog wou doen. Slayton het toe besluit om die hoof- en rugsteunspanne van die D- en E-missies te ruil. Hierdie omruiling het ook 'n omruiling van ruimtetuie beteken, wat vereis het dat Borman se bemanning BDM-103 moes gebruik, terwyl McDivitt se bemanning BDM-104 sou gebruik, aangesien CM-104 nie teen Desember gereed gemaak kon word nie. David Scott was nie gelukkig om CM-103, waaroor hy noukeurig toesig gehou het, op te gee vir CM-104 nie, hoewel die twee amper identies was, en Anders was minder as entoesiasties daaroor om 'n maanmodulevlieënier te wees op 'n vlug sonder 'n maanmodule.[25][26] In die plek daarvan, sodat die ruimtetuig die korrekte gewig en balans sou hê, sou Apollo 8 'n model van maanmodule-3 dra.[24]

Op 21 September het die Russiese Zond 5-sending daarin geslaag om 'n paar lewende wesens, insluitend Russiese skilpaaie, in 'n duskantmaanse lus om die Maan laat vlieg en veilig na die Aarde terug gebring; dit het ekstra druk op die Apollo-program, om sy 1969-landingsdoelwit te bereik, geplaas.[27] Daar was bespiegelinge binne Nasa en die pers dat die Russe dalk voorberei om ruimtevaarders op 'n soortgelyke duskantmaanse lus sending voor die einde van 1968 te stuur. Om die situasie te vererger, het Amerikaanse verkenningsatelliete in November 1967 'n Russiese N1-vuurpyl gesien wat na die lanseerplatform by Baikonur uitgerol word met nog meer aktiwiteite in 1968.[28]

 
Oprigting en paring van ruimtetuig 103 met Lanseervoertuig AS-503 in die monteergebou vir die Apollo 8 sending

Die Apollo 8-bemanning, wat toe in die bemanningskwartiere van die Kennedy-ruimtesentrum gewoon het, het die aand voor hul lansering 'n besoek van Charles Lindbergh en sy vrou, Anne Morrow Lindbergh, ontvang.[29] Hulle het gepraat oor hoe Lindbergh, voor sy 1927-vlug, 'n stuk tou gebruik het om die afstand van New York na Parys op 'n aardbol te meet en daaruit die brandstof wat vir die vlug nodig was, bereken het. Die totale vrag brandstof wat hy gedra het, was 'n tiende van die hoeveelheid wat die Saturn V elke sekonde sou verbrand. Die volgende dag het die Lindberghs die lansering van Apollo 8 vanaf 'n nabygeleë duin dopgehou.[30]

Saturn V herontwerpWysig

Die Saturn V-vuurpyl, soos gebruik deur Apollo 8, se toegekende nommer was AS-503: die 03de model van die Saturn V ("5") vuurpyl om in die Apollo-Saturn ("AS")-program gebruik te word. Toe dit op 20 Desember 1967 in die Voertuigmonteringsgebou opgerig is, is daar gedink dat die vuurpyl gebruik sou word vir 'n onbemande Aarde-wentelbaan toetsvlug wat 'n model-bevel- en diensmodule sou dra. Apollo 6 het verskeie groot probleme ondervind tydens sy April 1968-vlug, insluitend ernstige pogo-ossillasies tydens sy eerste fase, twee tweede-fase-enjinonderbrekings, en 'n derde fase wat nie weer in 'n wentelbaan kon ontbrand nie. Sonder versekering dat hierdie probleme reggestel is nie, kon Nasa-administrateurs dit nie regverdig om 'n bemande sending te waag totdat bykomende onbemande toetsvlugte bewys het dat die Saturn V gereed was nie.

Verskeie taakspanne van die Marshall Space Flight Centre het begin werk aan die probleme. Die pogo-ossillasies was van primêre belang, dit het nie net enjinprobleme veroorsaak nie, maar ook dat die bemanning aan aansienlike gravitasiekragte onderwerp word. Die taakspan, bestaande uit kontrakteurs, Nasa-verteenwoordigers en MSFC-navorsers, het tot die slotsom gekom dat die enjins teen dieselfde frekwensie ossilleer as wat die ruimtetuig self vibreer. Dit veroorsaak 'n resonansie-effek wat ossilasies in die vuurpyl veroorsaak. 'n Stelsel, wat heliumgas gebruik om die ossilasies te absorbeer, is geïnstalleer.[31]

 
Apollo 8 bo-op Saturn V terwyl dit na lanseerplatform 39A deur die kruipervoertuig vervoer word.

Net so belangrik was die falings van drie enjins tydens die vlug. Navorsers het vinnig vasgestel dat 'n lekkende waterstofbrandstoflyn gebars het wanneer dit aan vakuum blootgestel is, wat 'n verlies aan brandstofdruk in enjin twee veroorsaak het. Toe 'n outomatiese afskakeling probeer het om die vloeibare waterstofklep af te sluit en enjin twee af te skakel, het dit per ongeluk enjin drie se vloeibare suurstof afgeskakel weens 'n verkeerd bedrade verbinding. Gevolglik het enjin drie gefaal binne een sekonde van enjin twee se afskakeling. Verdere ondersoek het dieselfde probleem vir die derde-fase-enjin aan die lig gebring—'n foutiewe ontstekerlyn. Die span het die ontstekerlyne en brandstofpype verander met die hoop om soortgelyke probleme met toekomstige lanserings te vermy.

Die spanne het hul oplossings in Augustus 1968 by die MSFC getoets. ’n Saturn-stadium-IC vuurpyl is toegerus met skokabsorberende toestelle om die span se oplossing vir die probleem van pogo-ossillasies te demonstreer, terwyl ’n Saturn-stadium II-vuurpyl met gewysigde brandstoflyne toegerus is om hul weerstand teen lekkasies en breuke of skeurings in vakuumtoestande te demonstreer. Nadat die Nasa-administrateurs oortuig is dat die probleme opgelos is, het hulle hul goedkeuring gegee vir 'n bemande sending met AS-503.[31]

Die Apollo 8-ruimtetuig is op 21 September bo-op die vuurpyl geplaas, en die kombinasie het op 9 Oktober die stadige 4,8 km tog na die lanseerplatform bo-op een van NASA se twee massiewe kruipervoertuie gemaak.[32] Toetsing het dwarsdeur Desember voortgeduur tot die dag voor lansering, insluitend verskeie vlakke van gereedheidstoetsing vanaf 5 tot 11 Desember. Finale toetsing van modifikasies om die probleme van pogo-ossillasies, gebarste brandstoflyne en swak ontstekerlyne aan te spreek, het op 18 Desember, drie dae voor die geskeduleerde lansering plaasgevind.[31]

SendingWysig

Opsomming van parametersWysig

As die eerste bemande ruimtetuig wat om meer as een hemelliggaam sou wentel, het Apollo 8 se profiel twee verskillende stelle wentelbaanparameters gehad, geskei deur 'n maneuver om die tuig later na 'n maanwentelbaan te stuur deur die vuurpylenjins af te vuur. Apollo-maansendings het begin met die ruimtetuig wat in 'n 185,2 km wentelbaan om die Aarde "geparkeer" is na lansering. Apollo 8 is gelanseer in 'n aanvanklike wentelbaan met 'n apogeum van 185,18 km en 'n perigeum van 184,4 km, amper sirkelvormig. Die baan het 'n hoek van 32,51° met die ewenaar gehad en die omwentelingstyd was 88,19 minute. Die ventilering van aandryfgasse het die apogeum met ongeveer 11,9 km vergroot gedurende die 2 ure, 44 minute en 30 sekondes wat die tuig in die parkeerwentelbaan was.

Hierna is die derdefase S-IVB vuurpylenjin ontbrand vir 318 sekondes. Dit het die gekombineerde beheer-en-diensmodule (28 870 kg) en maanmodule model (9 000 kg) van sy parkeerwentelbaansnelheid van 7 793 m/s tot 'n wentelbaansnelheid van 10 822 m/s versnel.[33][1] Dit was die hoogste snelheid, relatief tot die aarde, wat enige mens nog bereik het. Hierdie snelheid was net laer as die Aarde se ontsnapsnelheid van 11 200 m/s. Die versnelling het Apollo 8 se wentelbaan drasties verander na 'n eliptiese Aardwentelbaan wat naby die Maan verbygaan sodat dit deur die Maan se gravitasiekrag gevang kon word.[34]

Die standaard maanwentelbaan beplan vir die Apollo-program was 110 km bokant die Maan se oppervlakte. Aanvanklik was die wentelbaan om die maan 'n elips met 'n perikintion van 111,1 km en 'n apokintion van 312,1 km, teen 'n hoek van 12° met die maan se ewenaar. Hierna was die baan meer sirkelvormig gemaak tot 112,4 by 110,6 km met 'n wenteltyd van 128,7 minute.[33] Die effek van maskons op die wentelbaan was groter as wat aanvanklik voorspel was. Gedurende die tyd van amper 20 uur, wat dit die ruimtetuig geneem het om tien omwentelinge te voltooi, is die wentelbaan verander na 117,8 by 108,5 km as gevolg van die maskons.[35]

Apollo 8 het 'n maksimum afstand van 377 349 kilometer van die Aarde af bereik.[35]

Lansering en maanoorgangversnellingWysig

 
Apollo 8 lansering

Apollo 8 is om 12:51:00 UTC op 21 Desember 1968 gelanseer en die Saturn V-vuurpyl se driefases is gebruik om die ruimtetuig in 'n wentelbaan om die Aarde te plaas.[35] Die S-IC eerste fase het in die Atlantiese Oseaan geval by 30°12′N 74°7′W en die S-II tweede fase het by 31°50′N 37°17′W geval.[36] Die S-IVB derde fase het die ruimtetuig in 'n wentelbaan om die Aarde geplaas en was steeds aan die ruimtetuig gekoppel sodat dit die ruimtetuig in 'n baan na die Maan kon stuur.[37]

Nadat die kombinasie van die S-IVB en die ruimtetuie veilig in 'n wentelbaan om die aarde was, het die bemanning en die Vlugbeheerpersoneel in Houston die volgende twee uur en 38 minute gebruik om alles na te gaan en seker te maak dat die ruimtetuig in werkende orde en gereed was vir die maanoorgangversnellingontbranding.[38] Dit was krities vir die sending dat die S-IVB derdefase 100% korrek werk en tydens die laaste onbemande toets, het dit nie ontbrand nie.[39] Michael Collins was die eerste CAPCOM aan diens en twee uur, 27 minute en 22 sekondes na lansering het hy Apollo 8 per radio laat weet: "Apollo 8. You are Go for TLI."[38] Dit het beteken dat Sendingbeheer sy amptelike goedkeuring gegee het dat Apollo 8 na die Maan kan gaan. Die S-IVB enjin is op tyd ontbrand en dit het die maanoorgangversnelling perfek uitgevoer.[38] Gedurende die daaropvolgende 5 minute het die ruimtetuig se snelheid vermeerder van 7 600 tot 10 800 meter per sekonde.[38]

Nadat die S-IVB derdefase die ruimtuig op 'n koers geplaas het na die Maan, het die Apollo beheer- en diensmodule (BDM) daarvan geskei. Die bemanning het toe die ruimtuig omgedraai sodat hulle foto's van dit kon neem en ook geoefen hoe om in formasie daarmee te vlieg. Nadat die bemanning hul ruimtetuig roteer het, het hulle vir die eerste keer die Aarde gesien soos hulle van dit wegbeweeg het. Dit is ook die eerste keer dat die mens die hele Aarde op een slag kon sien. Borman het begin bekommerd raak dat die S-IVB te naby hulle bly en aan sendingbeheer voorgestel dat hulle 'n skeidingsaksie uitvoer.

Sendingbeheer het voorgestel dat die ruimtetuig na die Aarde gerig word en om die stuwers van die klein reaksiebeheerstelsel op die diensmodule (SM) te gebruik om 0,34 m/s tot hul spoed weg van die Aarde te voeg, maar Borman wou nie die S-IVB uit die oog verloor nie. Na gesprekke, het die bemanning en Sendingbeheer besluit om ontbranding in die rigting van die Aarde te doen om die spoed te verhoog, maar eerder teen 2,3 m/s. Die tyd wat verloop het om voor te berei, en om die ontbranding uit te voer, het die bemanning met 'n uur vertraag in hulle ander aanboordtake.[37][40]

 
Apollo 8 S-IVB vuurpyl fase net na skeiding

Vyf ure na lansering het Sendingbeheer 'n bevel na die S-IVB gestuur om van sy oortollige brandstof ontslae te raak wat tot gevolg gehad het dat sy baan verander het. Die S-IVB, met die model van maanmodule-3 steeds gekoppel, het geen verdere gevaar vir Apollo 8 ingehou nie, verby die Maan beweeg en in 'n 0.99-by-0.92 Astronomiese eenheid wentelbaan om die Son gegaan. Dié wentelbaan het 'n hoek van 23,47° van die Aarde se ewenaarvlak en die wentelperiode is 340,80 dae.[37] Hier het dit 'n vergete satelliet in heliosentriese wentelbaan geword en sal vir baie jare om die Son wentel, behalwe as dit herwin word.[41]

Die bemanning van Apollo 8 was ook die eerste mense wat deur die Van Allen-gordel beweeg het; die gordel strek sover as 24 000 km vanaf die Aarde. Die wetenskaplikes het voorspel dat mense wat deur die gordels beweeg, teen die ruimtetuig se hoë snelheid, 'n stralingsdosis soortgelyk as dié van 'n X-straal van 'n mens bors sal ontvang, dit wil sê 1 milliGray. Gedurende 'n jaar ontvang die gemiddelde persoon 'n dosis van 2 tot 3 mGy. Om die werklike stralingsdosis te meet was elke bemanningslid toegerus met 'n Persoonlike Stralingsdosimeter wat hul data na die Aarde gestuur het. Hulle was ook toegerus met drie passiewe filmdosimeters wat die kumulatiewe straling ondervind aangedui het. Toe die sending voltooi is, het die bemanning 'n gemiddelde stralingsdosis van 1,6 mGy ontvang.[42]

Baan na die MaanWysig

James Lovell se belangrikste taak as beheermodulevlieënier was as navigator. Sendingbeheer het normaalweg alle navigasieberekeninge uitgevoer maar dit was noodsaaklik dat 'n bemanningslid vaardig was in ruimtenavigasie om te verseker dat die ruimtetuig veilig na die Aarde kon terugkeer indien kommunikasie met Sendingbeheer verbreek is. Lovell het genavigeer deur die sterre se posisies te gebruik met behulp van 'n sekstant wat in die ruimtetuig ingebou is. Hy het byvoorbeeld die hoek tussen 'n ster en die Aarde (of Maan) se horison gemeet en die inligting gebruik. Sy taak was bemoeilik deurdat daar 'n groot wolk van rommel om die ruimtetuig was wat dit moeilik gemaak het om die sterre te onderskei.[43]

Sewe ure na lansering was die bemanning reeds 1 uur en 40 minute agter die vlugplan met take as gevolg van die S-IVB probleem en Lovell se gesukkel om die sterre te sien. Die bemanning het die ruimtetuig in die Passiewe Termiese Beheer modus geplaas, ook bekend as die braaivleisrol. Dit laat die ruimtetuig stadig om sy lang as roteer teen een omwenteling per uur om te verseker dat die hitte eweredig oor sy oppervlakte versprei. In direkte sonlig kan die oppervlakte van die ruimtetuig verhit tot ongeveer 200 °C terwyl die skadukant se temperatuur −100 °C is. Hierdie temperature kan die hitteskild laat kraak en brandstoftoevoerpype laat bars. Dit was egter onmoontlik vir die ruimtetuig om perfek te rol en die werklike rolpatroon was kegelvormig. Die bemanning moes elke 30 minute aanpassings doen omrede die kegelvormige beweging net groter en groter geword het.[44]

 
Die eerste foto van die hele aarde geneem deur 'n mens, moontlik deur William Anders.[45] Suid-Amerika is sigbaar in die onderste helfte.

Die eerste middebaankorreksie was elf uur na lansering gedoen. Op daardie stadium was die bemanning reeds 16 uur wakker. Voor die lansering het NASA besluit dat ten minste een bemanningslid ten alle tye wakker moet wees om enige probleme wat mag ontstaan, die hoof te bied. Borman was eerste om te gaan slaap maar het dit moeilik gevind met die konstante radio verkeer en meganiese geluide. Grondtoetse met die Apollo-beheer en diensmodule (BDM) se aandrywing het gewys dat daar 'n geringe kans is vir 'n klein ontploffing wanneer dit vir lang periodes gebruik word. Om dit te voorkom moet die ontbrandingskamer van die BDM eers geseël word deur enjin eerste vir 'n kort tydperk te ontbrand. Die eerste korreksie ontbranding was vir slegs 2.4 sekondes en het die snelheid vermeerder met 6.2 meter per sekonde in die rigting van die vlug.[37]Die verandering was minder as die 7.6 meter per sekonde wat beplan was as gevolg van 'n heliumborrel in die oksideerder se pype. Dit het 'n onverwagte lae druk van die aandrywingsmiddel veroorsaak. Die bemanning moes die stuwers van die klein reaksiebeheerstelsel gebruik om snelheid te verhoog tot op die beplande vlak. Twee latere korreksies was gekanselleer omrede die Apollo 8 se baan presies reg was.[44]

'n Uur nadat Borman se slaapskof amptelik begin het, het hy toestemming van grondbeheer gevra om 'n Secon slaappil te mag neem. Die pil het geringe uitwerking gehad, Borman het uiteindelik aan die slaap geraak en toe hy wakker word het hy siek gevoel. Hy het twee keer gevomeer en 'n klein bietjie diarre gehad en dit het tot gevolg gehad dat druppeltjies daarvan in die ruimtetuig rond gesweef het. Die bemanning het die kajuit skoongemaak na die beste van hul vermoë. Borman wou nie gehad dat almal van sy mediese probleem weet nie maar Lovell en Anders wou Sendingbeheer inlig. Die bemanning het toe besluit om die Data Stoor Toerusting-fasiliteit te gebruik - dit kon stem boodskappe en telemetrie opneem en teen hoë sneheid na Sendingbeheer stuur. Nadat hulle 'n opname gemaak het oor Borman se ongesteldheid, het hulle Sendingbeheer gevra om die opname te ondersoek; hulle wou graag "'n evaluasie van die stem kommentaar hê".[46]

Die Apollo 8 bemanning en Sendingbeheer se mediese personeel het konferensie gehou het in 'n oop beheerkamer op die tweedevloer (daar was twee identiese beheerkamers in Houston op die tweede en derde vloere, slegs een word gebruik tydens 'n sending). Die deelnemers aan die konferensie het tot die slotsom gekom daar daar nie werklik iets was om oor bekommerd te wees nie en dat Borman se ongesteldheid of 'n 24-uur griep (Borman het ook so gedink) of 'n reaksie teen die slaappil was.[47] Navorsers glo nou dat hy gely het aan ruimte aanpassing sindroom. Die sindroom affekteer ongeveer een derde van alle ruimtemanne gedurende hulle eerste dag in die ruimte omrede hulle binneoor stelsel moet aanpas by gewigloosheid.[48] Ruimte aanpassing sindroom het nie voorgekom gedurende die Mercury- en Gemini-programme nie omrede daardie ruimtemanne nie vrylik in die klein kajuite van daardie ruimtetuie kon beweeg nie. In die Apollo Bevelmodule het die ruimtemanne groter vryheid van beweging gehad wat bygedra het tot die simptone van ruimte siekte soos ondervind deur Borman en later deur Rusty Schweickart gedurende die Apollo 9-sending.[49]

 
Stilfoto van die film van die bemanning terwyl hulle in 'n wentelbaan om Maan was. Frank Borman is in die middel.

Die vaart na die Maan was relatief stil met geen insidente nie en die bemanning moes net die toerusting monitor om seker te maak dat alles in orde en hulle op koers is. Gedurende hierdie tyd het NASA 'n televisie uitsending geskeduleer vir 31 ure na lansering. Die bemanning het 'n 2-kg kamera aan boord gehad wat slegs in swart-en-wit kon uitsaai. Die kamera het 'n video buis gehad en twee optiese lense, een vir wye hoek skote van 160° en 'n telefoto lens van 9°.[50][51]

Met die eerste uitsending het die bemanning die kykers op 'n toer deur die ruimtetuig geneem en hulle probeer wys hoe die Aarde uit die ruimte lyk. Dit was egter moeilik om die kamera met die nou hoeklens in die regte rigting te hou omrede dit nie oor 'n skerm beskik het nie en dus om die Aarde te wys was feitlik onmoontlik. Ook is die beeld beinvloed deur enige helder bron omrede die kamera nie oor optiese filters beskik het nie. Op die ou einde het die kykers die Aarde net as 'n helder dowwe kol gesien.[50] Na sewentien minute se uitsending het die rol van die ruimtetuig die hoëwins antenna uit die siglyn van die ontvangstasies op die Aarde geneem en die uitsending is be-eindig toe Lovell sy ma geluk gewens het met haar verjaarsdag.[51]

Op daardie stadium het die bemanning totaal van die beplande slaap skedule afgewyk. Lovell het na 32.5 ure gaan slaap, drie ure voordat sy beplande slaaptyd. 'n Rukkie later het Anders ook geslaap nadat hy 'n slaappil geneem het.[51] Die bemanning kon vir die grootste gedeelte van die uitwaartse tog glad nie die Maan sien nie. Daar was twee faktore wat dit vir die bemanning moeilik gemaak het om die Maan te sien: drie van die vyf vensters het opgewasem as gevolg van gasse wat uit die silikon verseëlaar ontsnap het en die hoek waarteen die ruimtetuig moes wees vir passiewe termiese beheer terwyl dit in vlug was. Die bemannning het eers die Maan gesien nadat hulle agter die Maan om beweeg het.[52]

Daar was 'n tweede televisie uitsending gemaak, 55 ure na lansering. Hierdie keer het die bemanning filters opgestel sodat hulle beelde van die Aarde deur die telefotolens kon vaslê. Dit was nog steeds moeilik om die kamera op die aarde gerig te kry omrede die hele ruimtetuig rondbeweeg moes word, tog het die bemanning daarin geslaag om die eerste televisie beelde na die aarde te send. Die bemanning het gedurende die transmissie die Aarde beskryf, wat sigbaar is en kleure wat hulle kon sien. Die transmissie het 23 minute geduur.[50]

Die uitwerking van die maansfeerWysig

 
Hierdie foto van die Maan is van 'n posisie geneem toe Apollo 8 ongeveer 70 grade op die oosterlengtegraad was.

Ongeveer 55 uur en 40 minute na lansering, en 13 uur voor hulle in 'n wentelbaan sou gaan, het die bemanning die eerste mense geraak wat die gravitasiesfeer van 'n ander hemelliggaam betree het. Dus het die Maan se gravitasiekrag volgens Newton se Swaartekragwet 'n groter invloed uitgeoefen as die Aarde s'n. Op daardie stadium was Apollo 8 ongeveer 62 377 km van die Maan af en hulle het 'n snelheid van 1 220 meter per sekonde relatief tot die Maan gehandhaaf. Hierdie historiese oomblik het ongemerk vir die bemanning verbygegaan want hulle het steeds die baan bereken vanaf die lanseerblad te Kennedy-ruimtesentrum. Hulle het aanhou werk op die beginsel totdat die laaste middebaankorreksie aangebring is. Daarna het hulle 'n verwysingsraamwerk gebruik.

Die laaste groot gebeurtenis voor Apollo 8 in 'n wentelbaan om die Maan moes gaan, was die tweede middebaankorreksie. Die korreksie was teen die rigting van beweging in, en die ruimtetuig se snelheid is met 0,61 meter per sekonde verminder. Dit het die naaste afstand wat Apollo 8 aan die Maan verby sou beweeg, verminder. Presies 61 uur na lansering, 38 900 km vanaf die Maan, het die bemanning die klein reaksiebeheerstelsel vir 11 sekondes ontbrand. Dit het tot gevolg dat hulle 115,4 km vanaf die Maan se oppervlakte verbybeweeg het. [33]

FotogaleryWysig

  • Lansering van Apollo 8 met behulp van 'n Saturn V-vuurpyl.

  • Derde fase van die Saturn V-vuurpyl.

  • Die Aarde kom op oor die Maan se horison.

  • Apollo 8 se kapsule nadat dit in die Stille Oseaan geplons het.

NotasWysig

  1. ↑ Tydens 'n maansending, is die beheermodulevlieënier die rol van navigator toegeken, terwyl die Maanmodulevlieënier die rol van vlugingenieur gehad het. Laasgenoemde was verantwoordelik vir die monitor van al die stelsels van die ruimtetuig, selfs al het die sending nie 'n maanmodule gedra nie.
    Die navigeerstelsel se konsoles was direk voor die middelste sitplek en die omgewings- en elektriese stelsel se konsole voor die regtersitplek geplaas.
Voorafgegaan deur
Apollo 7 		Apollo-program Opgevolg deur
Apollo 9

VerwysingsWysig

  1. ↑ 1,0 1,1 "Apollo 8 Press Kit" (PDF) (Press kit). NASA. Desember 15, 1968. pp. 33–34. Release No. 68-208. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 2022-10-09. Besoek op Junie 28, 2013.
  2. ↑ Overbye, Dennis (Desember 21, 2018). "Apollo 8's Earthrise: The Shot Seen Round the World—Half a century ago today, a photograph from the moon helped humans rediscover Earth". The New York Times. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2022-01-01. Besoek op Desember 24, 2018.
  3. ↑ Boulton, Matthew Myer; Heithaus, Joseph (Desember 24, 2018). "We Are All Riders on the Same Planet—Seen from space 50 years ago, Earth appeared as a gift to preserve and cherish. What happened?". The New York Times. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2022-01-01. Besoek op Desember 25, 2018.
  4. ↑ Widmer, Ted (Desember 24, 2018). "What Did Plato Think the Earth Looked Like?—For millenniums, humans have tried to imagine the world in space. Fifty years ago, we finally saw it". The New York Times. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2022-01-01. Besoek op Desember 25, 2018.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Logsdon 1976.
  6. ↑ 6,0 6,1 Brooks, Grimwood & Swenson 1979.
  7. ↑ Brooks, Grimwood & Swenson 1979, pp. 72–77.
  8. ↑ Brooks, Grimwood & Swenson 1979, pp. 48–49.
  9. ↑ 9,0 9,1 Brooks, Grimwood & Swenson 1979, p. 374.
  10. ↑ Collins 2001, pp. 288–294.
  11. ↑ Hacker & Grimwood 1977, p. 533.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 Orloff 2000, p. 33.
  13. ↑ Cunningham 2010, p. 109.
  14. ↑ Brooks, Grimwood & Swenson 1979, p. 261.
  15. ↑ 15,0 15,1 Brooks, Grimwood & Swenson 1979, p. 375.
  16. ↑ Kranz 2000, p. 27.
  17. ↑ Phillips 1975, p. 179.
  18. ↑ Kranz 2000, pp. 230, 236, 273, 316, 320.
  19. ↑ 19,0 19,1 Lattimer 1985, p. 53.
  20. ↑ Collins 2001, pp. 334–335.
  21. ↑ Brooks, Grimwood & Swenson 1979, p. 256.
  22. ↑ Ertel, Newkirk & Brooks 1978, pp. 237–238.
  23. ↑ Brooks, Grimwood & Swenson 1979, p. 257.
  24. ↑ 24,0 24,1 Brooks, Grimwood & Swenson 1979, pp. 257–260.
  25. ↑ Brooks, Grimwood & Swenson 1979, p. 262.
  26. ↑ Collins 2001, pp. 296–298.
  27. ↑ Chaikin 1994, p. 76.
  28. ↑ Vick, Charles P. "Unmasking N1-L3 An In-depth Analysis of a Critical Aspect of the Cold War: The Soviet Manned Lunar Programs, from the American and Russian Perspective". GlobalSecurity.org. 08-16-04, Revealing Some of the Top Secret Follow-on Reconnaissance Satellite Imagery & Data from Open Sources, By Charles P. Vick, 1999-04. Besoek op 23 Februarie 2015.
  29. ↑ Benke, Richard (Desember 21, 1998). "Astronauts look back 30 years after historic lunar launch". The Augusta Chronicle. Morris Communications. Associated Press. Besoek op Junie 28, 2013.
  30. ↑ Kluger 2017, pp. 149–151.
  31. ↑ 31,0 31,1 31,2 Bilstein 1996, pp. 360–370.
  32. ↑ Akens, David S. (1971). "Appendix H—Saturn at the Cape". Saturn Illustrated Chronology. Huntsville, AL: Marshall Space Flight Center. MSFC MHR-5. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Maart 2008. Besoek op 1 Februarie 2008.
  33. ↑ 33,0 33,1 33,2 Orloff 2000, p. 46.
  34. ↑ Woods 2008, pp. 108–109.
  35. ↑ 35,0 35,1 35,2 Orloff 2000, p. 39.
  36. ↑ Orloff 2000, p. 34.
  37. ↑ 37,0 37,1 37,2 37,3 Orloff 2000, p. 35.
  38. ↑ 38,0 38,1 38,2 38,3 Brooks, Grimwood & Swenson 1979, p. 276.
  39. ↑ Brooks, Grimwood & Swenson 1979, pp. 250–252.
  40. ↑ Brooks, Grimwood & Swenson 1979, pp. 276–278.
  41. ↑ "Saturn S-IVB-503N—Satellite Information". Satellite database. Heavens-Above. Besoek op September 23, 2013.
  42. ↑ Bailey, J. Vernon (1975). "Radiation Protection and Instrumentation". Biomedical Results of Apollo. Lyndon B. Johnson Space Center. NASA SP-368. Geargiveer vanaf die oorspronklike op Januarie 17, 2008. Besoek op Januarie 28, 2008. Sec. 2, Ch. 3.
  43. ↑ Woods, W. David; O'Brien, Frank (April 22, 2006). "Day 1: Green Team". Apollo 8 Flight Journal. NASA. Geargiveer vanaf die oorspronklike op Januarie 14, 2008. Besoek op Januarie 30, 2008.
  44. ↑ 44,0 44,1 Woods, W. David; O'Brien, Frank (April 22, 2006). "Day 1: Maroon Team". Apollo 8 Flight Journal. NASA. Geargiveer vanaf die oorspronklike op Januarie 7, 2008. Besoek op Februarie 4, 2008.
  45. ↑ Woods, W. David; O'Brien, Frank (2006). "Day 1: The Green Team and Separation". Apollo 8 Flight Journal. NASA. Geargiveer vanaf die oorspronklike op September 23, 2008. Besoek op Oktober 29, 2008. TIMETAG 003:42:55.
  46. ↑ Woods, W. David; O'Brien, Frank (April 22, 2006). "Day 2: Green Team". Apollo 8 Flight Journal. NASA. Geargiveer vanaf die oorspronklike op Maart 11, 2008. Besoek op Januarie 30, 2008.
  47. ↑ Collins 2001, p. 306.
  48. ↑ Quine, Tony (April 2007). "Addicted to space: An appreciation of Anousheh Ansari, Part II". Spaceflight. British Interplanetary Society. 49 (4): 144. ISSN 0038-6340.
  49. ↑ Kozlovskaya, Inessa B; Bloomberg, Jacob J.; et al. (2004). "The Effects of Long-Duration Space Flight on Eye, Head, and Trunk Coordination During Locomotion". Life Sciences Data Archive. Lyndon B. Johnson Space Center. LSDA Exp ID: 9307191. Besoek op Junie 28, 2013.
  50. ↑ 50,0 50,1 50,2 Orloff 2000, p. 36.
  51. ↑ 51,0 51,1 51,2 Woods, W. David; O'Brien, Frank (April 22, 2006). "Day 2: Maroon Team". Apollo 8 Flight Journal. NASA. Geargiveer vanaf die oorspronklike op April 4, 2008. Besoek op Februarie 4, 2008.
  52. ↑ Brooks, Grimwood & Swenson 1979, p. 277.

Eksterne skakelsWysig

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Apollo_8&oldid=2575913"