Walvis (sterrebeeld)
Die Walvis (Latyn: Cetus) is ’n sterrebeeld in die suidelike hemelruim. Die naam verwys na ’n seemonster in die Griekse mitologie, maar dit word vandag die Walvis genoem. Dit kom in ’n deel van die lug voor wat "Die See" genoem word omdat baie ander waterverwante konstellasies ook hier aangetref word soos die Visse, Waterdraer en Eridanus.[1]
| Walvis | ||||
| ||||
| Latynse naam | Cetus | |||
| Genitief | Ceti | |||
| Afkorting | Cet | |||
| Waarnemingsdata (Epog J2000) | ||||
| Regte klimming | 1,42h | |||
| Deklinasie | 11,35º | |||
| Grootte | 1 231 vk. grade (4de) | |||
| Kwadrant | SQ1 | |||
| Besonderhede | ||||
| Hoofsterre | 15 | |||
| Helderste ster | Deneb Kaitos (Beta Ceti) | |||
| Naaste ster | Luyten 726-8 | |||
| Sterre helderder as 3 m | 2 | |||
| Sterre met planete | 17 | |||
| Messier-voorwerpe | 1 | |||
| Bayer-/Flamsteed-sterre | 88 | |||
| Meteoorreëns | Oktober-Cetiede, Eta-Cetiede, Omicron-Cetiede | |||
| Aangrensende sterrebeelde | ||||
| Ram, Visse, Waterdraer, Beeldhouer, Oond, Eridanus, Bul | ||||
| ||||
Ruimtevoorwerpe
wysigHoewel die Walvis nie amptelik deel van die diereriem uitmaak nie, beweeg die sonnebaan baie naby aan sy grens verby en kan die planete vir kort rukkies in die sterrebeeld gesien word.
Die merkwaardigste ster in die Walvis is Mira (of ο Ceti), die eerste veranderlike ster wat ontdek is. Oor ’n tydperk van 331,65 dae kan dit ’n maksimum helderheid van tot 2 mag bereik. Dit is dan een van die helderste sterre aan die naghemel en kan maklik met die blote oog gesien word. Daarna neem die magnitude af tot 10,1, voor dit weer helderder word. Ander sterre sluit in Alpha Ceti (Menkar), Beta Ceti (Deneb Kaitos), die sterrebeeld se helderste ster, en Tau Ceti, die 17de naaste ster aan die Aarde. AA Ceti is ’n driesterstelsel waarvan die helderste komponent ’n helderheid van 6,2 mag het.
Baie verafgeleë sterrestelsels kan in die Walvis gesien word omdat dit nie deur ruimtestof van die Melkweg verberg word nie. Van hulle is die spiraalvormige Messier 77 (NGC 1068), die helderste met ’n magnitude van 9. Onlangs is bevestig dat die sterrestelselswerm JKCS 041 die verste swerm is wat nog ontdek is.[2] NGC 246, wat ook die Cetus-ring genoem word, is ’n planetêre newel 1 600 ligjare van die Aarde af met ’n helderheid van 8 mag.
Geskiedenis en mitologie
wysigCetus is dalk aanvanklik verbind met die walvis, wat mitiese status onder die kulture van Mesopotamië sou gehad het. Dit word egter eintlik verbind met die Griekse mitologiese seemonster Cetus, wat deur Perseus verslaan is toe hy Andromeda van Poseidon se wraak gered het.
Verwysings
wysig- ↑ Staal 1988, pp. 33-35
- ↑ "Scientists identify new galaxy". Metro (in Engels). 23 Oktober 2009. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 November 2012. Besoek op 18 Julie 2012.
- Levy, David H. (2005). Deep Sky Objects. Prometheus Books. ISBN 1-59102-361-0.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - Ian Ridpath en Wil Tirion (2007). Stars and Planets Guide, Collins, Londen. ISBN 978-0-00-725120-9. Princeton University Press, Princeton. ISBN 978-0-691-13556-4.
- Staal, Julius D.W. (1988). The New Patterns in the Sky. The McDonald and Woodward Publishing Company. ISBN 0-939923-04-1.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp)
Eksterne skakels
wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Walvis (sterrebeeld).
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
