Frans in die Verenigde State van Amerika
| Hierdie artikel is 'n weesbladsy. Dit is nie geskakel of in ander bladsye ingesluit nie. Help Wikipedia deur na moontlike teks te soek en 'n skakel hierheen te plaas. |
Die Franse taal is in 'n aantal gebiede van die Verenigde State ingevolge die immigrasie van Franstaliges en die Franse kolonisasie ingeburger. Volgens die 2000 sensus praat 1,6 miljoen Amerikaners ouer as vyf Frans as huistaal. Verder praat byna 'n half miljoen Franse Kreool.[1] Frans word veral in die deelstaat Louisiana en in Nieu-Engeland (Maine, New Hampshire en Vermont) gepraat.
Meer as 13 miljoen Amerikaners is van Franse afkoms, tog is daar net sowat 1,6 miljoen mense wat Frans kan praat. 'n Groot Haïtiaanse gemeenskap bestaan in Miami (Florida), terwyl ook baie afgetredenes uit die Franstalige Kanadese provinsie Québec hulle in Florida gevestig het.
Daar is min Franstaliges in ander dele van die VSA.
Nieu-Engeland
wysigTussen 1840 en 1930 vestig 'n half miljoen Franstalige Kanadese hulle in Nieu-Engeland, en tot by die middel van die 20ste eeu bestaan daar 'n Franstalige gemeenskap met naastenby een miljoen sprekers. Met die agteruitgang van die plaaslike nywerhede is talle frankofone woonbuurte aan geleidelike verengelsing blootgestel, en tussen 1970 en 1990 het die aantal Franse moedertaalsprekers in die gebied van 906 000 tot 339 000 gedaal.
Louisiana
wysigIn die 16de eeu verken Spaanse ekspedisies die gebied van die huidige Louisiana, tog word dit in 1682 deur Robert Cavelier de la Salle as 'n Franse kolonie in besit geneem. In 1763 word die gebied aan Spanje oorgedra.
Die oorspronklike Franse kolonistebevolking van Louisiana groei danksy die vestiging van tussen 3 000 en 5 000 Akadiërs, wat deur die Britte uit Kanada verdryf is.
As gevolg van die slaweopstande in Haïti vlug in die tydperk tussen 1791 en 1810 sowat 10 000 blankes en swartes na Louisiana, wat tussen 1800 en 1803 nog 'n keer onder Franse bewind kom. Napoléon Bonaparte verkoop die kolonie daarna aan die VSA.
Die huidige Franstalige bevolking van Louisiana bestaan uit drie groepe:
- Die Creoles (Blancs) is die nakomelinge van die eerste Franse setlaars met tans 3 000 tot 4 000 Franssprekendes.
- Die Cajuns is die nakomelinge van die Akadiese vlugtelinge en immigrante uit onder meer Italië, Duitsland en Ierland, wat met hulle vermeng het. Volgens die sensus van die jaar 2000 praat 194 000 mense in Louisiana die sogenaamde Cajun-Frans.
- Die Creoles (Noirs) is die 40 000 nakomelinge van slawe, wat tussen 1791 en 1810 van die Karibiese eilande na Louisiana gekom het.
Die status van die Franse taal
wysigDie Engelstalige omgewing oefen vir 'n lang tyd 'n groot invloed op die Franse taal in die VSA uit en begin dit geleidelik verdring. Sedert die sewentigerjare van die 20ste eeu erken die owerhede die belangrike bydrae van die Franse taal en kultuur. Staatsinstellings soos die Council for the Development of French in Louisiana (CODOFIL, "Raad vir die Ontwikkeling van Frans in Louisiana") bevorder die gebruik van Frans, wat ook as die tweede ampstaal van Louisiana dien.