Boggelrug van Notre-Dame

Die Boggelrug van Notre-Dame of Klokkeluier van Notre-Dame (1831) is 'n klassieke roman deur die Franse skrywer Victor Hugo. Dit handel oor ’n goedhartige maar lelike man, genaamd Quasimodo, met 'n boggelrug en sy liefde vir Esmeralda. In die 15de eeu moes hy die klok van die Notre-Dame-katedraal in Parys lui. Die boek is al etlike kere verfilm, onder meer as ’n vollengte animasieprent.

Boggelrug van Notre-Dame Klokkeluier van Notre-Dame
Illustrasie uit 1831 vir die boek se eerste uitgawe.
Oorspronklike titel	Notre-Dame de Paris
Skrywer	Victor Hugo
Omslagontwerper	Luc-Olivier Merson
Land	Frankryk
Taal	Frans
Uitgewer	Charles Gosselin
Uitgegee	16 Maart 1831
Medium	Hardeband
Letterkunde-portaal

Inspirasie

Die skrywer, Victor Hugo, is op 'n dag deur die Paryse katedraal gelei. Hy loop alleen deur een van die kloktorings en ontdek die Griekse woord ANAΓKH teen die muur. Die woord beteken "noodlot". Hugo was nuuskierig oor wie en waarom die woord daar aangebring is. Hy kon nie 'n antwoord kry nie, wat die gedagte oor 'n geboggelde klokkeluier (beiaardier) by hom laat ontstaan het. Die woord is na Hugo se ontdekking daarvan verwyder.

Hugo wou sy tydgenote van die waarde van Gotiese argitektuur bewus maak, wat dikwels verwaarloos, vervang of met nuwer style opgeknap is. As voorbeeld is die gebrandskilderde glas van die Notre-Dame met wit glas vervang om meer lig in die kerk in te laat. Dit verklaar dan ook die die groot beskrywende gedeeltes van die boek, wat die vereistes van die storie oorskry.

Storie

Esmeralda gee vir Quasimodo water. Voorblad van die eerste uitgawe, 1831.

Dit is 1482 in Parys tydens die heerskappy van koning Louis XI. Quasimodo word by die Fees van die Gekke (wat deur 'n Vlaamse gesant gereël is) tot die koning van die gekke gekroon. Maar sy lelike voorkoms blyk geen masker te wees nie. Quasimodo is eenogig, doof en het 'n geboggelde rug. Hy was 'n optelkind, wat so gruwelik lelik was, dat niemand hom wou hê nie. Hy is gevolglik deur Frollo, die aartsdiaken van die katedraal, grootgemaak. So word die klokke sy vriende. Terwyl Quasimodo nou op 'n troon deur die stad gedra word, probeer Pierre Gringoire, 'n digter en filosoof desperaat om die mense na sy toneelstuk in plaas van die parade te laat kyk.

Later die dag sien Gringoire die mooi Esmeralda met haar klein bokkie op die Sandplein dans en toertjies opvoer. Die meisie is deur sigeuners opgevoed, maar sy hoop om haar regte ma te vind. Ná haar optrede volg Gringoire haar deur die strate van die stad en sien hoe sy deur twee mans aangeval word. Hy herken een van hulle as Quasimodo. Hy probeer haar help, maar die aanvallers is te sterk. Toe 'n groep koninklike soldate, aangevoer deur Phoebus de Chateaupers arriveer, vlug die onbekende rower en Quasimodo word gevang. Esmeralda het na die Mirakelhof, die skuilplek van die sigeuners, ontsnap. Gringoire volg haar. Toe die sigeuners hom vang, word dit duidelik dat almal wat van die skuiling weet opgehang word, of met 'n sigeuner moet trou. Esmeralda bied aan om met Gringoire te trou, maar net vir vier jaar, en hy moet op die bank slaap.

"Esmeralda en die bok" deur Antonio G. Rossetti.

Die volgende dag word Quasimodo vir die aanval (wat hy in opdrag van Frollo gedoen het) verhoor. As straf word hy vir twee ure in die kasteel gemartel. Frollo het nodeloos probeer om hom te troos en Esmeralda, wat 'n groot indruk op hom gemaak het, bied vir hom water aan.

Twee maande later word Esmeralda deur die ryk Fleur-de-Lys de Gondlaurier, die verloofde van Phoebus, opgemerk. Dit word gou duidelik dat Phoebus ook van Esmeralda hou, en dat Fleur haar as 'n mededinger sien. Sy beskuldig Esmeralda van heksery. Phoebus en Esmeralda ontmoet in die geheim en sy verklaar haar liefde aan hom. Phoebus probeer haar oorreed om haar maagdelikheid prys te gee. Frollo, wat al die tyd agter die deur staan, storm binne en steek Phoebus met 'n mes dood. Toe Phoebus se liggaam gevind is, word Esmeralda van moord beskuldig. Sy word gefolter en bely, waarna sy ter dood veroordeel en opgesluit word. Frollo besoek haar in die tronk met die voorstel dat, as sy hom kies, hy haar vonnis tot niet sal maak. Esmeralda weier. Die volgende dag, voor sy gehang kon word, red Quasimodo haar op skouspelagtige wyse en vat haar na die kerk. Die kerk is heilige grond, waar asielreg in die Middeleeue gegeld het. Sy kon dus nie maklik hier in hegtenis geneem word nie. Frollo vlug.

Tydens haar verblyf in die Notre-Dame sorg Quasimodo vir haar soos vir 'n kosbare skat. Op 'n dag sien Esmeralda dat Phoebus nog leef en vra Quasimodo om hom te volg. Hy volg die kaptein na sy verloofde se huis en vertel hom dat Esmeralda nog leef. Phoebus wil hom egter nie glo nie.

Frollo keer terug en sien wat aangaan. Die nag kan hy sy onstuimige gevoelens nie langer bedwing nie en bekruip hy die meisie in die toring waar sy slaap. Quasimodo kom tussenbeide en slaan Frollo byna dood, tot hy sien wie die aanvaller is, want ten spyte van alles is Quasimodo nog getrou aan die man wat hom grootgemaak het.

Frollo soek Gringoire op en beraam 'n plan om Esmeralda weg te voer. Hy oortuig Gringoire dat die Parlement besondere toestemming gegee het dat Esmeralda uit die kerk verwyder mag word. Gringoire besluit om die sigeuners te betrek om Esmeralda na veiligheid te bring. Quasimodo dink egter dat die sigeuners Esmeralda wil uitlewer en beveg hulle, presies soos Frollo beplan het. Dan arriveer die koning se soldate, wat die sigeuners uiteendryf. Tydens die aanval word Esmeralda deur Gringoire en 'n gemaskerde vreemdeling uit die Notre-Dame gelei. Die vreemdeling blyk later die aartsdiaken te wees, wat weer desperaat sy luste bely. Hy lewer Esmeralda aan die soldate uit nadat sy weer sy aanbod van die hand wys. Tydens hierdie gebeure vind Esmeralda haar ma terug; sy is 'n bekende kluisenaar wat al vyftien jaar om haar vermiste dogter treur.

In die Notre-Dame is Quasimodo wanhopig op soek na Esmeralda. Dan sien hy Frollo op 'n balkon voor hom uitstaar. Toe Quasimodo afkyk, sien hy haar aan die galg hang. Woedend gooi hy sy voog oor die balustrade. Daarna verdwyn hy en is hy nie weer lewend gesien nie. Ongeveer twee jaar later word die ineengevlegde geraamtes van 'n jong vrou en 'n man met 'n krom ruggraat tussen die gehangdes gevind. Hierdie man se werwels is nie gebreek nie en dit was duidelik dat hy nie gehang is nie.

Sien ook

• Kifose

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Boggelrug van Notre-Dame.