Carpenter Gothic
Carpenter Gothic, soms ook Carpenter's Gothic of Rural Gothic genoem, is 'n 19de eeuse stroming binne die Noord-Amerikaanse Neogotiese argitektuurstyl waarin gesofistikeerde houtgeboue met kunsvolle versierings, wat deur timmermans ontwerp en opgerig is, sentraal staan. Die styl was hoofsaaklik beperk tot kleiner privaat wonings en kerkgeboue wat met beperkte fondse en meestal sonder 'n argitek of boutekenaar opgerig is - in sommige streke het Neogotiese strukture nog tot omstreeks 1880 ontstaan.[1]
Amerikaanse timmermans het in hierdie periode 'n boumateriaal wat volop was - hout - met 'n sekere improviserende gawe om Neogotiese stylelemente (soos spitsboogvensters) en sogenaamde gingerbread-versierings met die tradisies van inheemse houtboukuns en die behoeftes van alledaagse woningsbou te verbind. Nuwe tegnologiese ontwikkelings soos stoomgedrewe rolsae, waardeur die bewerking van hout vergemaklik is, het ook 'n rol gespeel in die proses. Die aanleiding vir timmermans was publikasies soos Alexander Jackson David se Rural Residences (1837) en werke deur Andrew Jackson Downing waarin gedetailleerde ontwerpe en bouplanne verskaf is.
Die idee was om sekere stylelemente, wat in die klassieke en outentieke Gotiese boukuns sowel as sy herlewings, veral Neogotiese argitektuur, in steen verwesenlik is, met hout as die tradisionele (en meer bekostigbare) boumateriaal te ontplooi. Opvallend is sterk elemente van improvisasie waarby timmermans eerder 'n ligte, vrolike styl gevolg het as om presiese weergawes van oorgelewerde steenboukuns te skep.
'n Nou verwante styl, Steamboat Gothic, het in die Amerikaanse Suide ontwikkel waar dit inspirasies uit die kunsvol-swierige ontwerp van Mississippi-stoombote ontvang het.
Verwysings wysig
- ↑ Mark Gelernter: A History of American Achitecture. Buildings in Their Cultural and Technological Context. First paperback edition. Hanover and London: University Press of New England 2001, bl. 149