Cecillia du Toit
Cecilia M. du Toit was ’n senior lektor aan die Universiteit van Pretoria en is 'n Afrikaanse dramaturg en skrywer van jeuglektuur.
Lewe en werk
wysigCecilia Magdalena du Toit (gebore Schoeman) is ’n opvoedkundige en skryfster wat veral betrokke is by die kreatiewe skryfwerk onder jongmense. Sy studeer aan die Universiteit van Pretoria en die Pretoria Onderwyskollege, waar sy haar as onderwyseres bekwaam. Sy gee Engels op hoërskoolvlak en later as dosent. Haar nagraadse studies is aan die Universiteit van Pretoria en sy behaal in 2001 die M.A.-graad cum laude met ’n verhandeling oor “The recreational reading habits of adolescent readers: a case study” en in 2004 ’n Ph.D.-graad met ’n proefskrif oor “Transition, Text and Turbulence: Factors Influencing Children’s Voluntary Reading in Their Progress from Primary to Secondary School”. Sy was senior lektor in die Departement Kuns en Tale aan die Universiteit van Pretoria. Sy was ook ’n bestuurslid van ANFASA (Academic and Non-fiction Authors Association of South Africa). Sy skryf “Writing Light & Matching Moods”, stel ’n bloemlesing van gedigte vir kinders saam en skryf ’n handboek oor die onderrig van poësie. Saam met Vreda Pieterse is sy verantwoordelik vir die redaksie van referate wat by die 2009 konferensie van lektore in rekenaarwetenskap gelewer is, onder die titel “SACLA 09: Proceedings of the 2009 Annual Conference of the Southern African Computer Lecturers' Association”. Van haar vakkundige artikels word ook in verskeie tydskrifte gepubliseer, waaronder die SA Journal for Language Teaching.
Skryfwerk
wysigSy spits haar veral toe op drama. In haar jeugdrama “Die skuld van Sarel Sluim oftewel Hoe die Heldhaftige Hendrik Heuningkom die Papenpools gehelp het” skuld die Papenpools (Pappa en sy dogter Popsie) na Ma Papenpool se dood geld aan die skurk Sarel Sluim. Sarel dreig om hulle in die koue en sneeu uit die huis te gooi as hulle nie hulle skuld voor twaalfuur betaal nie. Sarel bied aan om Popsie as vrou te neem in ruil vir die skuld. Hendrik Heuningkom daag egter op en verslaan vir Sarel in ’n tweegeveg, waarna hy ook die geheim van Ma Papenpool se wegsteekplek vir die geld vir Sarel oplos. So word die Papenpools gered en kry Hendrik vir Popsie as vrou. Hierdie drama word opgeneem in die versamelbundel “Die magiese kring”, onder redaksie van Temple Hauptfleisch, en saam met “Slim, slimmer, Simon” (onder haar nooiensnaam C.M. Schoeman) word dit ook opgeneem in die versamelbundel “Van die banke op die planke”, saamgestel deur Elise van Wyk. In laasgenoemde drama bly die dertienjarige Simon Abels by die huis om te leer vir die eksamen, terwyl sy ouer broer en die jonger tweeling saam met sy ouers by die see gaan vakansie hou. In hulle afwesigheid huur Simon al die gesin se besittings soos die televisie, die waaier, rolskaatse en ketel uit om so sakgeld te verdien. Wanneer die gesin onverwags vroeg tuiskom, is hulle ontsteld oor al die goed wat weg is en roep die polisie se hulp in. In 2008 verower “Boetie Beter Bester” die Maskew Miller Longman-prys vir jeugdrama. Hierdie drama is ’n tong-in-die-kies-kyk na die vindingrykheid van kinders. Die drama “Maskermaan” is in 2008 op die kortlys vir die Nagtegaal-prys en die ATKV se prys vir ’n dramateks, en onder regie van Nico Luwes maak in 2009 sy debuut by die Vryfees in Bloemfontein en in 2010 by die Klein Karoo Nasionale Kunstefees. Dit handel oor ’n fiktiewe ontmoeting tussen C. Louis Leipoldt en Eugène Marais, waar hulle gesels oor digterskap, liefde vir die natuur en kennis van die veld. Elkeen het egter ’n verborge agenda. Leipoldt wil Marais help om sy verslawing te oorkom, maar dit ontaard in ’n gewetenlose skaakspel waarin maskers voorgeskuif en weggeruk word en albei gedwing word om fasette van hulle lewens in die oë te kyk. “Granaat” is in 2012 op die kortlys vir die toekenning van die ATKV-prys vir ’n dramateks. In 2012 wen die drama “Swewende maan” die Maskew Miller Longman-prys vir jeugdrama.
Haar radiodrama “Barnardbodensteinbuysgoeiemôre” verower ’n tweede plek in die Radio Sonder Grense radiodramakompetisie. Barnard Bodenstein Buys is ’n in- en uitvoermaatskappy en Lindie Lourens werk as ontvangsdame vir dié maatskappy. Sy het onderskeidings gekry vir kantoororde en skakelbordwerk aan ’n sekretariële kollege, maar hier word sy tot die uiterste beproef. “Klippekloof” word in Junie 2014 uitgesaai. Die titel van die drama is simbolies van die kloof wat tussen twee broers ontstaan het, met die klippe simbolies van die harte van die broers. Die geoloog Marius Venter moet die klipformasies in die omgewing van die plaas Klippekloof ondersoek en bly op die plaas oor by Petrus en Kotie Versteen. Hulle is baie gasvry en hy voel dadelik tuis, maar in die nag word hy wakker van ’n perd wat runnik, gevolg deur ’n geweldige slag. By nadere ondersoek vind hy egter absoluut niks nie. Petrus vertel dan van die broedertwis tussen hom en sy broer Joachim, wat so erg was dat hulle ’n heining oor die plaas tussen hulle gespan het. Een nag word Joachim se seuntjie baie siek en die dokter van die dorp verongeluk met sy perd op die plaas teen die heining, met die seuntjie wat ook later die nag oorlede is. Elke donker nag verongeluk die dokter steeds op sy perd op die plaas. Die tragedie en die implikasies daarvan soos dit gaandeweg ontbloot word, verander Marius se lewe.
Sy skryf ook die jeugverhaal[1] “Giepie en Grootjie” onder haar nooiensnaam, waarin die hoofkarakter, die seun Giepie, as derdepersoonverteller aan die woord is. Een nag ontdek hy dat sy oupagrootjie, wat hy voorheen slegs op ’n baie ou foto gesien het, langs sy bed sit. Giepie besluit om weg te loop, want sy ma gaan weer trou. Wanneer hy in die trein klim, is Grootjie saam met hom. Hy neem Giepie na ’n plaas en familie van hom wat hy duidelik nog nooit gesien het nie, en hy word betrek by ’n soektog na die mense se vyfjarige dogtertjie Leentjie. Hier neem Grootjie afskeid van Giepie. Tydens die soektog na die dogtertjie val Giepie in ’n grot en ontdek Leentjie daar. In hierdie afgeslote ruimte ontdek hy dieper waarhede en verkry meer insig in homself. So word hy meer volwasse, met ’n beter begrip van die lewe, homself en ander mense. Dit laat hom ook in die werklike lewe anders optree en hy aanvaar sy ma en sy aanstaande pa.
Ander pryse sluit in die Maskew Miller Longman-prys vir BFF in 2014 en Swewende Maan in 2012.
Publikasies.
wysig| Jaar | Publikasies |
|---|---|
| 1992 | Giepie en Grootjie (C.M. Schoeman) |
| 2008 | Boetie Beter Bester |
Bronnelys
wysigBoeke
wysig- Hauptfleisch, Temple: “Die magiese kring” Jutalit Kenwyn. Eerste uitgawe. Derde druk. 1995