Christendom in Belarus

Met meer as 100 etniese en godsdienstige groepe word na Belarus as 'n multi-etniese en multi-religieuse land verwys. In die 9de eeu het Belarus onder die heerskappy van Kiëf-Roes gekom en is vervolgens gekersten. Sy veelsydigheid en kulturele rykdom het sy oorsprong onder meer in die land se verlede as 'n deel van die Grootvorstedom Litaue en die Pools-Litause Gemenebes - so het die Litause heersers reeds in die laat 14de eeu die immigrasie van Islamitiese Tatare bevorder. Later het groot Joodse gemeenskappe voordeel uit dié land se religieuse verdraagsaamheid getrek.

Die Kerk van die Verheffing van die Heilige Kruis in Haradzišča - een van Belarus se bekende "blou kerke"

Sint-Joris-kerk in Vyalikiya Kruhovichy

Die Russies-Ortodokse Kerk in Brest

Vanweë die huidige politieke situasie - Belarus word as die laaste Europese land met 'n diktatoriese bewind beskou - is godsdiensvryheid net soos ander menseregte destyds nie gewaarborg nie. President Aleksander Loekasjenko, wat in 1994 aan die bewind gekom het, verwys na homself as "ortodokse ateïs".

Die meerderheid van Belarus se bevolking van sowat tien miljoen is egter aanhangers van inheemse Oosters-Ortodokse Kerke en ander Christelike en nie-Christelike denominasies. Volgens die gevolmagtigde verteenwoordiger van religieuse sake en aangeleenthede van nasionale minderhede beloop die aandeel religieuse Wit-Russe sowat 60 persent.

Hiervan is sowat 82 persent lidmate van die Ortodokse Kerk van Belarus wat aan die Moskouse Patriargaat ondergeskik is. Die kerk se besondere status word deur die Wit-Russiese staat erken, alhoewel dit in die praktyk geen voorregte geniet nie. Daar is ook 'n Witrussiese Onafhanklike (Outokefale) Ortodokse Kerk wat nie amptelik geregistreerd is nie.

Sowat twaalf persent is Rooms-Katolieke wat in die aartsdiosese van Minsk en Mahiljou georganiseer is (met drie dioseses in Hrodna, Pinsk en Witebsk), en vier persent aanhangers van religieuse verenigings soos Hare Krisjna en Baha'i. Die aandeel Protestantse Christene beloop maar sowat twee persent. Baptiste-gemeentes, wat aan die Baptiste-Wêreldalliansie gekoppel is, het in 1998 meer as 11 000 lidmate gehad. Daar was 170 Pinkstergemeentes in 1993. Lutherane vorm deel van die Evangelies-Lutherse Kerk in Rusland en ander state.

Alle religieuse denominasies word deur die staat gereglementeer. Al waarborg die Wit-Russiese grondwet hulle gelykheid voor die reg en vrye beoefening van hul gelowe, maak dit nogtans voorsiening vir staatsinmenging wat "hulle invloed op die vorming van geestelike, kulturele en staatstradisies van die Wit-Russiese volk" betref.

Volgens die wet oor geloofsgemeenskappe van 2002 word tradisionele gelowe deur die staat erken mits hulle volgens 'n ingewikkelde prosedure amptelik geregistreer is; hieronder val die Ortodokse, Rooms-Katolieke en Lutherse Kerke net soos Islam en Jodedom. Die wet word nie toegepas op nuwe religieuse bewegings nie - die owerhede weier gewoon "om tegniese redes" om hulle te registreer. So is byvoorbeeld 'n verbod op Sciëntologie geplaas.

Maar selfs enkele Christelike gemeenskappe, wat reeds sedert die 17de eeu in Belarus bestaan soos Russiese Ougelowiges en die Evangeliese Kerk van die Helvetiese Belydenis (Calviniste), word amptelik nie erken nie. Dit is onwettig om nie-erkende gelowe te beoefen, insluitende aanbidding tuis. Die invoer en verspreiding van religieuse literatuur moet deur die staat goedgekeur word.

Vir die Loekasjenko-bewind skep veral religieuse groeperings, wat hulle vir die agting van menseregte beywer, probleme. Die "Nuwe Lewe"-gemeente het in 2006 'n hongerstaking georganiseer om 'n wysiging van die wet oor religieuse gemeenskappe af te dwing. Ook 'n aantal leidende persoonlikhede van Belarus se politieke opposisie is belydende Christene. Daar is 'n Christen-Demokratiese beweging van Wit-Russiese vroue en 'n Christen-Demokratiese Party wat die tradisie van Wit-Russiese Christen-Demokrate van die vroeë 20ste eeu voortsit, maar nie amptelik geregistreer word nie.