Corrie ten Boom
Cornelia "Corrie" ten Boom (15 April 1892 – 15 April 1983) was 'n Nederlandse horlosiemaker en Gereformeerde Christen wat, saam met haar pa en ander familielede, baie Jode help ontsnap het tydens die Nazi-massamoord op die Jode (Sjoa) tydens die Tweede Wêreldoorlog. Sy was in die tronk opgesluit vir haar optrede. Haar mees bekende boek, The Hiding Place (Afrikaanse vertaling: Die skuilplek), beskryf die beproewing.
Corrie ten Boom | |
|---|---|
 | |
| Gebore | Cornelia Arnolda Johanna ten Boom 15 April 1892 |
| Sterf | 15 April 1983 (op 91) Placentia, Kalifornië, VSA |
| Plek begrawe | Fairhaven Memorial Park, Santa Ana, Kalifornië |
| Beroep | Skryfster, horlosiemaker |
| Bekend vir |
|
| Ouers |
|
| Familielede | Betsie ten Boom (Suster) Willem ten Boom (Broer) Nollie van Woerden (Suster) |
| Geloof | Gereformeerde Christen |
| Webwerf | Ten Boom Museum |
Tweede Wêreldoorlog
wysig
In Mei 1940 het die Nazi's Nederland binnegeval. Onder hul beperkings was onder meer die verbod op 'n klub vir jong meisies wat Ten Boom bestuur het.[1] In Mei 1942 het 'n goed geklede vrou na die Ten Booms gekom met 'n tas in die hand en vir hulle gesê dat sy 'n Jood was. Haar man is in hegtenis geneem 'n paar maande vantevore, haar seun het gaan wegkruip en Okkupasie owerhede het haar onlangs besoek en daarom was sy bang om terug te gaan. Sy het gehoor dat die Ten Booms hul Joodse bure, die Weils, gehelp het en sy het gevra of hulle haar kan help. Casper ten Boom het geredelik ingestem dat sy by hulle kon bly. As 'n toegewyde leser van die Ou Testament, het hy geglo dat die Jode die "uitverkore volk" was, en hy het aan die vrou gesê dat God se mense altyd welkom is in daardie huishouding.[2] Die familie het toe in die geheim baie aktief gewerk om vlugtelinge te versteek; hulle het die Joodse Sabbat eerbiedig.[3]
So het die Ten Booms "die wegkruip plek" of "de schuilplaats" begin, soos dit bekend was in Nederlands (ook bekend as "de Béjé", uitgespreek in Nederlands as "bayay' wat 'n afkorting is van hul straat adres, die Barteljorisstraat). Corrie en Betsie het hul huis oopgestel vir vlugtelinge — beide Jode en ander wat lede was van die weerstandbeweging — wat gesoek was deur die Gestapo en sy Nederlandse eweknie. Hulle het baie kamers gehad alhoewel die oorlogtekorte meegebring het dat kos skaars was. Elke nie-Joodse Nederlander het 'n rantsoen kaart gekry wat die vereiste was vir die verkryging van weeklikse kos koepons. Deur haar liefdadigheidswerk het Ten Boom baie mense in Haarlem geken en sy het van 'n egpaar onthou wat 'n gestremde dogter het. Die vader was 'n staatsamptenaar wat destyds in beheer was van die plaaslike rantsoenkaart kantoor. Sy het een aand na sy huis gegaan en toe hy vra hoeveel rantsoenkaarte sy nodig het, "het ek my mond oopgemaak om te sê; 'Vyf' ", skryf Ten Boom in The Hiding Place. "Maar die getal wat onverwags en ongelooflik uit my mond gekom het was: 'Een honderd'.'"[4] Hy het dit aan haar gegee en sy het kaarte uitgedeel aan elke Jood wat sy ontmoet het.
Arrestasie, aanhouding en vrylating
wysigOp 28 Februarie 1944 het 'n Nederlandse informant genaamd Jan Vogel die Nazi's ingelig oor die Ten Booms se werk; teen ongeveer 12:30 nm het die Nazi's die hele Ten Boom familie in hegtenis geneem. Hulle is na die Scheveningen gevangenis gestuur; Nollie en Willem is dadelik vrygelaat saam met Corrie se neef, Peter; Casper het 10 dae later gesterf. Corrie en Betsie is van Scheveningen gestuur na Herzogenbusch politieke konsentrasiekamp (ook bekend as Kamp Vught), en uiteindelik na die Ravensbrück-konsentrasiekamp wat 'n vroue-arbeidkamp in Duitsland was. Daar het hulle eredienste gehou na afloop van 'n harde dag by die werk, met behulp van 'n Bybel wat hulle geslaagd ingesmokkel het. Nadat haar gesondheid agteruitgegaan het, het Betsie op 16 Desember 1944 gesterf met 'n glimlag op haar lippe. Voordat sy gesterf het, het sy vir Corrie vertel, "Daar is geen put so diep dat Hy [God] nie nog dieper is nie."[5]
Lewe na die oorlog
wysigNa afloop van die oorlog het Ten Boom teruggekeer na Nederland om 'n rehabilitasiesentrum te open. Die vlugtelinghuise het bestaan uit konsentrasiekamp oorlewendes en het skuiling gebied aan die werklose Nederlanders wat voorheen met die Duitsers saamgewerk het tydens die Besetting. Sy het teruggekeer na Duitsland in 1946 en het die wêreld deurreis as 'n openbare spreker. Sy het in meer as 60 lande opgetree en het baie boeke geskryf gedurende hierdie tyd.[6]
Die storie van haar familie en hul werk tydens die Tweede Wêreldoorlog word vertel in haar topverkoper, The Hiding Place (1971). Dit is as 'n World Wide Pictures film gemaak in 1975 met Jeannette Clift as Corrie in die hoofrol en Julie Harris as Betsie. In 1977 het die 85-jarige Corrie geëmigreer na Placentia, Kalifornië. In 1978 het sy twee beroertes gehad; na die eerste beroerte kon sy nie meer praat nie en die tweede lei tot verlamming. Sy is oorlede op haar 91ste verjaardag op 15 April 1983, na 'n derde beroerte.
'n Opvolgfilm, Return to the Hiding Place (War Resistance) is uitgereik in 2011 en is gebaseer op Hans Poley se boek; dit skep 'n wyer indruk van die kring waarvan sy deel was.
Eerbewyse
wysig- Israel vereer Ten Boom deur haar te benoem as Righteous Among the Nations.[7]
- Corrie ten Boom is tot ridder geslaan deur die Koningin van Nederland in erkenning van haar werk tydens die oorlog.
- Die Ten Boom-museum in Haarlem is gewy aan haar en haar familie vir hul werk.
- Die King's College in New York Stad het 'n nuwe dameshuis na haar vernoem.
Verwysings
wysig- ↑ Boom, Corrie ten.
- ↑ Boom, Corrie ten.
- ↑ "H2G2", DNA, The British Broadcasting Company, http://www.bbc.co.uk/dna/h2g2/A622388.
- ↑ Boom, Corrie ten.
- ↑ Boom, Corrie ten.
- ↑ Lessard, William O. The Complete Book of Bananas.
- ↑ Corrie ten Boom - Yad Vashem (en)