Daidalos
Daidalos of Daedalus (Grieks: Δαίδαλος; "handige werker") was in die Griekse mitologie ’n talentvolle vakman. Hy het twee seuns gehad, Ikaros en Iapuks, asook ’n susterskind wie se naam wissel. Daidalos het onder andere die Labirint op Kreta gebou waarin die Minotourus (halfman, halfbul) aangehou is en talle toestelle en stukke gereedskap uitgevind. Hy het later saam met sy seun Ikaros van Kreta ontsnap deur op vlerke wat hy van vere en was gemaak het weg te vlieg.[1]
Minotourus
wysigNadat koning Minos die troon van Kreta bestyg het, het hy met sy broers gestry oor die reg om te regeer. Minos het vir Poseidon gevra om vir hom ’n sneeuwit bul te stuur as ’n teken van sy goedkeuring. Hy moes die bul aan Poseidon offer, maar het besluit om dit eerder te hou omdat dit so mooi was. Om hom te straf het Poseidon Pasifaë, Minos se vrou, laat verlief raak op die bul.[2] Sy het Daidalos gevra om vir haar ’n houtkoei te maak, waarin sy toe geklim het om met die bul te paar. Hul kind was ’n monster, die Minotourus. Hy het later wild en boosaardig geword en Minos het Daidalos gevra om die Labirint te ontwerp waarin hy aangehou is.
Later is Teseus uitgedaag om die Minotourus dood te maak en hy het sy pad deur die Labirint gevind met behulp van Ariadne se garing.
Daidalos en sy nefie
wysigDaidalos was so trots op sy werk dat hy geen mededinging geduld het nie. Sy suster het haar seun, wat in verskillende werke Perdiks, Talos of Kalos genoem word, in sy sorg geplaas sodat Daidalos vir hom sy kuns kon leer. Hy was ’n vindingryke jong man wat vinnig geleer het. Eendag het hy langs die see geloop en die rugstring van ’n vis opgetel. Volgens Ovidius het hy dit nagemaak en die saag ontwerp. Later het hy die kompas ontwerp.[3]
Daidalos was baie jaloers en eendag toe hulle saam op die Akropolis in Athene was, het hy hom afgestamp. Atena, wat hou van vindingrykheid, het hom sien val en hom in ’n voël verander wat na hom genoem is: perdix, die patrys. Daidalos is verhoor en verban vir sy daad.
Daidalos en Ikaros
wysig
In Ovidius se Metamorfoses (VIII:183-235) word genoem dat Daidalos in ’n toring op Kreta opgesluit is om te keer dat sy kennis oor die Labirint versprei. Omdat Minos die see- en landroetes beheer het, het Daidalos vlerke van was en vere vir hom en sy jong seun Ikaros gemaak.
Voordat hulle van die eiland af weg is, het Daidalos sy seun gewaarsku om nie te na aan die son of die see te vlieg nie. Oorstelp deur die wonder om te vlieg, het Ikaros nuuskierig deur die lug geswiep. Hy het egter te na aan die son gekom, die was het gesmelt en die vere het afgeval. Hy het in die see geval en verdrink.[4]
Daidalos het veilig in Sisilië aangekom waar hy onder beskerming van koning Kokalos gebly en ’n tempel vir Apollo gebou het. Hier het hy sy vlerke opgehang as ’n offerande aan die god.
Minos het intussen na Diadalos gesoek. Hy het van stad tot stad gereis met ’n raaisel. Hy het ’n spiraalvormige seeskulp gehad en gevra of iemand ’n garing daardeur kon ryg. Toe hy in Kamikos aankom, het koning Kokalos, wat geweet het Diadalos sou die raaisel kon oplos, die ou man in die geheim ontbied. Dié het die garing aan ’n mier vasgemaak en ’n druppel heuning aan die een punt van die skulp gesit as lokmiddel. Die mier het deur die skulp geloop en so die garing daardeur geryg. Minos het toe geweet Diadalos is in die stad en het geëis dat Kokalos hom oorhandig. Kokalos het hom egter oorreed om eers te gaan bad en sy dogters het Minos vermoor.
Verwysings
wysig- Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel en:Daedalos
- ↑ HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8
- ↑ Hamilton, Edith. Mythology, p 151, ISBN 0-451-62702-4
- ↑ Ovidius, Metamorfoses viii.236
- ↑ Graves, Robert (1955). "92 – Daedalus and Talus". The Greek Myths.
Bronne
wysig- Bulfinch, Thomas. Bulfinch's Mythology.
- Encyclopaedia Britannica Daedalus