David Johannes Coetsee is ’n Afrikaanse skrywer en dramaturg.[1] Hy is op 11 Februarie 1905 gebore en ontgin in sy skryfwerk veral die armblanke-vraagstuk van die dertigerjare.

Skryfwerk wysig

Die roman “Armoede en hartkwaal[2] skets die bywonerslewe met ’n realistiese uitbeelding van hierdie mense se lewens en taalgebruik, met die “hartkwaal” as die armblanke se gebrek aan moed, wat slegs deur die liefde van sy mede-Afrikaner genees kan word. Oom Kalie Venter is ’n vooruitstrewende boer wat onvermoeid sy plaas bewerk en uitbou. As ouderling voel hy verplig om in sy wyk die evangelie van die arbeid te verkondig. By die Swanepoel-familie kry oom Kalie egter die wind van voor, want hulle het die hartkwaal baie erg. Die vader, Faan Swanepoel, weier om die studiebeurs wat oom Kalie vir sy seun Hans kry te aanvaar, want hy wil nie hê dat sy seun moet leer en hom dan later verag nie. Dan word Oom Kalie getref deur ’n ramp en verloor baie geld. Deur selfondersoek besef hy dat sy doelwit die najaag van rykdom was, eerder as dat hy die Here as anker in sy lewe gehad het. Hy gaan weer hard werk, maar nie net om ryk te wees nie, maar om gelukkig te wees. In sy probleme besef hy ook dat sy armblanke bure nie ’n anker in die lewe het nie en daarom so mismoedig is. Gewapen met nuutgevonde lewenswysheid gaan oom Kalie weer op huisbesoek en los nou die probleme met sy bure op. Die skrywer slaag daarin om die sielkundige en godsdienstige aspek van die armblanke-vraagstuk vas te vat en te beklemtoon. Die drama “Agterstevoorboerdery” beeld ook die armblankes uit. In hierdie drama wil ’n jong man moderne boerderymetodes invoer teen sy pa se wense. In 1928 stel hy ’n manuskrip van “Gedigte” saam wat hy voorlê vir beoordeling van die Hertzogprys, maar sy gedigte word nooit gepubliseer nie.

Publikasies wysig

Jaar Publikasies
1930 Geskiedenisstories uit alle tye
1932 Agterstevoorboerdery
1933 Agterstevoorboerdery

Bronnelys wysig

Boeke wysig

  • Dekker, G. “Afrikaanse Literatuurgeskiedenis” Nasou Beperk Kaapstad Elfde druk 1970
  • Kannemeyer, J.C. “Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 1” Academica, Pretoria en Kaapstad  Tweede druk 1984
  • Nienaber, P.J. “Die Hertzogprys Vyftig Jaar” Nasionale Boekhandel Kaapstad Eerste uitgawe 1965
  • Nienaber, P.J,; Senekal, J.H en Bothma, T.C. “Mylpale in die geskiedenis van die Afrikaanse
  • letterkunde” Afrikaanse Pers-Boekhandel Tweede hersiene uitgawe 1963
  • Nienaber, P.J. et al “Perspektief en Profiel” Afrikaanse Pers-Boekhandel Johannesburg Derde hersiene  uitgawe 1969
  • Schoonees, P.C. “Die prosa van die tweede Afrikaanse beweging” J.H. de Bussy, Pretoria / Hollandsch-
  • Afrikaansche Uitgevers Maatschappij v/h J. Dusseau & Co, Kaapstad 1939 (derde druk)
  • Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel I” J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe  1998

Internet wysig

Resensies en notas wysig

  1. Wisselvorme van hierdie skrywer se naam kom algemeen voor. “David” en “Dawid” word in verskillende bronne aangedui, asook “Coetsee” en “Coetzee”, met alle moontlike kombinasies wat voorkom. Dit bemoeilik betekenisvolle navorsing. Die naam wat hier gebruik word is dié waaronder “Armoede en hartkwaal” gepubliseer is, met die veronderstelling dat die uitgewer hopelik die skrywer se naam akkuraat sou weergee.
  2. Malherbe, François “Nuwe Brandwag” Deel 5 no. 4, November 1933