Diereskuilings

Vir skuilings wat diere self maak, sien biokonstruksie

Diereskuilings is 'n veilige hawe waar verdwaalde, verlore, verlate of oorgegee diere – meestal honde en katte – gehuisves word.

'n Hond by 'n diereskuiling

'n Kat by 'n diereskuiling

In Suid-Afrika is die Beskermingsvereniging (DBV) ’n bekende inrigting (dierehawe) wat tydelike skuiling aan loslopende of hawelose huisdiere bied.

Dit is ’n feit dat mense ongelukkig die natuurlewe beide vernietig en bewaar. In die afgelope 2 000 jaar het ’n geraamde 200 spesies soogdiere en voëls uitgesterf. Dit beteken dat gemiddeld een spesie elke sowat dekade verdwyn. Wetenskaplikes is dit eens dat die mens in ’n tydperk van massa-vernietiging leef en dat die meeste dierespesies wat uitgesterf het – veral die afgelope twee eeue – die slagoffers was van mense en hul aktiwiteite wat (soms onbewustelik), vernietigende gevolge het.

Dit sluit onder meer die volgende in:

1. Die vernietiging van diere se habitat en skuilings wanneer gebiede ontbos of andersins voorberei word om grond vir nuwe stede of boerdery te benut. Kommer heers veral oor die vernietiging van tropiese woude, wat met hul biodiversiteit uiteenlopende diereskuilings bied.
2. Lug- en waterbesoedeling deur fabrieke, voertuie, fossielbrandstof soos steenkool, kragopwekking en ander bedrywighede. Suurreën, met ’n hoë konsentrasie van swael- en salpetersuur, vernietig dierelewe.
3. Jag en visvang dun ook dieregetalle uit en verdryf diere uit hul natuurlike skuilings.
4. Die groeiende wêreldbevolking en die gepaardgaande eise bedreig ook dierespesies.

In Suid-Afrika het twee spesies byvoorbeeld in die afgelope twee eeue uitgesterf: die kwagga (Equus quagga) en die bloubok (Hippotragus leucophaeus). Die laaste kwagga is in 1883 in die Amsterdamse dieretuin dood. Verskeie voorbeelde bestaan in die res van die wêreld.

Gelukkig het bewaringsbewuste mense sedert die tweede deel van die negentiende eeu – van sowat 1870 af – bekommerd geraak oor kwynende dieregetalle. Groot bewaringspogings is begin om dierelewe in beskermde gebiede te herstel, onder meer deur toepaslike bewaringswette, die herstel van die diere se habitat en selfs die teel van uitgedunde of bedreigde spesies in gevangenskap.

Lees ook

• Biokonstruksie

Bronne

• Apps, Peter & Du Toit, Richard. Creatures of Habit. Understanding African Animal Behaviour. Struik. 2000. ISBN 1 86872 433 6
• Bateman, Graham. The Illustrated Encyclopedia of the Animal Kingdom. Andromeda Oxford. 1991. ISBN 1 871869 10 2
• Branson, Andrew. The Illustrated Encyclopedia of How Animals Live. Andromeda Oxford. 1993. ISBN 1 871869 13 7
• Burnie, David. Animal. The Definite Visual Guide to the World’s Wildlife. Darling Kindersley. 2001. ISBN 0-7513-3427-8
• Geiser, Franz & Hans Dossenbach. Survival in the Animal World. Orbis. 1985. ISBN 0-85613-886-X
• Gerber, Attie. Bôgom. Lapa. 2004. ISBN 0 7993 3316 6
• Goodfellow, Peter. Birds as Builders. David Charles – Newton Abbot. 1977. ISBN 0 7153 7401 X
• Labuschagne, F.J. & Eksteen, L.C. Verklarende Afrikaanse Woordeboek. Agtste hersiene en uitgebreide uitgawe. J.L. van Schaik. 1993. ISBN 0 627 01740 1
• Odendal, F.F. & Gouws, R.H. HAT. Handwoordeboek van die Afrikaanse Taal. Vyfde uitgawe. Pearson Education. 2010. ISBN 978-1-77025-665-1
• Paneel adviseurs. The World Book Encyclopedia A-1. World Book. 2010. ISBN 978-0-7166-0110-4
• Paneel redakteurs. Wêreldfokus 3. ’n Geïllustreerde ensiklopedie van Suid-Afrika en die wêreld. Tweede hersiene uitgawe. Ensiklopedie Afrikana. 1981. ISBN 0 908409 15
• Smith, Laurie. Hoe verklaar u dit? Deel 3. Ekogilde. 1997. ISBN 0-9583889-9-3
• Stuart, Chris & Stuart, Tilde. Veldgids tot die soogdiere van Suider-Afrika. Struik. 1995. ISBN 1 86825 520 4