Diogenes Laërtios
Diogenes Laërtios (antieke Grieks: Διογένης Λαέρτιος; gedy c. 3de eeu n.C.) was 'n biograaf van die Griekse filosowe. Niks is omtrent sy lewe bekend nie, maar sy behoue Lewens en Menings van Vooraanstaande Filosowe is 'n onontbeerlike ekstante bron vir die geskiedenis van Griekse filosofie.
| Diogenes Laërtios | |
| |
Denkbeeldige voorstelling uit die 17de eeu
| |
| Gebore | vroeë 3de eeu Laertes, Sisilië |
|---|---|
| Nasionaliteit | Antieke Griekeland |
| Vakgebied | poësie, filosofie, biografie |
| Bekend vir | Diogenis Laertii vitae philosophorum |
Lewe
wysigGeen besonderhede van sy lewe is bekend nie. Hy moes egter ná Sextus Empiricus (c. 200 n.C.) geleef het, wat hy vermeld, en vóór Stephanos van Bisantium en Sopater (c. 500 n.C.), wat hom beide aanhaal. Sy werk maak geen melding van Neoplatonisme nie, ten spyte van die geadresseerde, 'n vrou wat "’n geesdriftige Platonis" was.[1] Dit is waarskynlik dat hy in die eerste helfte van die derde eeu aktief was, tydens die bewindstermyne van Alexander Severus (222–235) en sy opvolgers.
Die presiese vorm van sy naam is onseker. In die antieke manuskripte van sy werk, word hy telkens na verwys as "Laërtios Diogenes," en hierdie vorm van die naam word herhaal deur Sopater,[2] en die Souda.[3] Die moderne vorm van die naam "Diogenes Laërtios" is veel skaarser, en word deur Stephanos van Bisantium aangegee,[4] en in 'n lemma aan die Griekse Antologie.[5] Hy staan ook bekend as "Laërtes,"[6] of net as "Diogenes."[7]
Die oorsprong van sy naam "Laërtios" is eweneens onseker. Stephanos van Bisantium verwys in een reël na hom as "Diogenes van Laërtieos,"[8] wat sou impliseer dat hy die boorling van 'n sekere dorp was, miskien die Laërte in Karië, of die een in Silisië. 'n Alternatiewe voorstel is dat een van sy voorgeslagte 'n lid van die Romeinse Laërtii-familie as 'n beskermpersoon gehad het.[9] Die moderne siening is dat "Laërtius" 'n bynaam is, wat hom onderskei van vele ander persone genaamd Diogenes in die antieke wêreld, en afgelei is van die Homeriese epiteton "Diogenes Laërtiade," wat by die aanspreking van Odusseus gebesig word.[10]
Sy tuisdorp is onbekend, tensy sy naam op sy herkoms sou dui. 'n Bestrede strofe in sy geskrifte[11] is dan aangewend ten gunste van Nikaia in Bithynië.[12]
Geskrifte
wysig- Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Lewens en Menings van die Vooraanstaande Filosowe.
Die werk waarvoor hy bekend is, Lewens en Menings van die Vooraanstaande Filosowe, is in Grieks geskryf en veronderstel om 'n verslag te lewer van die lewens en gesegdes van die Griekse filosowe. Alhoewel dit allereers 'n onkritiese en onfilosofiese samestelling is, het die insiggewende waarde daarvan in die private lewens van die Griekse wysgere, Montaigne genoop om te benadruk dat hy wens dat daar instede van slegs een Laërtios, eerder 'n dosyn was.[13] Daarteenoor stel moderne geleerdes voor dat ons Diogenes se testimonia met omsigtigheid konsulteer, veral waar hy nie sy bronne vermeld nie: "Diogenes het 'n belang buite alle verband met sy meriete verwerf weens die verlies van vele primêre bronne, en van die vroeëre sekondêre samestellings, wat hom per toeval verhef tot die gesaghebbende kontinue bron vir die geskiedenis van Griekse filosofie."[14] Werner Jaeger, outeur van Aristoteles: The Fundamentals of his Development, het hom verdoem as 'daardie groot ignoramus.'[15]
Hy word merendeels gekritiseer dat hy oorwegend oor die oppervlakkige besonderhede van die filosowe se lewens besorg was, en ontdaan was van die intellektuele bevoegdheid vir enige grondige verkenning van die filosowe se leringe in sy boek.
Diogenes behandel sy onderwerp in twee afdelings wat hy beskryf as die Ioonse en die Italiaanse skole; 'n betwyfelbare onderskeid wat ontleen blyk te wees uit die verlore doksografie van Sotion. Die biografië van die voorgenoemde outeur begin met Anaximander, en eindig met Klitomachos, Theophrastos en Chrysippos; laasgenoemde begin met Pythagoras, en eindig met Epikurus. Die Sokratiese skool, met sy onderskeie vertakkings, word by die Ioonse gereken; terwyl die Eleate en skeptici onder die Italiese ressorteer. Die verklarings van Walter Burley ('n 14de-eeuse monnik) in sy De vita et moribus philosophorum sou dit laat blyk dat die teks van Diogenes eens veel ruimer sou wees as wat ons vandag oor beskik.
Sy eie opinies bly onduidelik. Dit is al voorgestel dat Diogenes 'n Epikuriër was, of 'n skeptikus. Ten gunste van die sienswyse dat hy 'n Epikuriër was, is sy geesdriftige apologie vir Epikurus.[16] Boek 10, wat Epikurus bespreek, is van hoë gehalte, en bevat drie lang briewe deur Epikurus self, wat Epikuriese doktrine uitlê.[17] Ten gunste van die sienswyse dat hy 'n skeptikus was, is die wyse waarop hy jeens al die skole onbevooroordeeld bly in die trant van die antieke skeptici, en sy nadruk op die skool se opeenvolging, meer as by enige van die ander skole. By een punt, blyk hy selfs na die skeptici te verwys as "ons skool."[11] Daarteenoor, kan meeste van hierdie punte verklaar word uit die wyse waarop hy onkrities uit sy bronne aanhaal. Dit is onmoontlik om seker te wees dat hy enige skool aangehang het, en hy bly meestal meer in die biografiese detail geïnteresseerd as in filosofiese doktrines.[18]
Benewens die Lewens, was Diogenes die outeur van 'n werk in versvorm oor beroemde persone, in verskillende versmate.
Notas
wysig- ↑ Diogenes Laërtios, iii. 47
- ↑ Sopater, ap. Photios, Biblioth. 161
- ↑ Souda, Tetralogia
- ↑ Stephanos van Bisantium, Druidai
- ↑ Lemma aan Anthologia Palatina, vii. 95
- ↑ Eustathios, oor die Ilias, M. 153
- ↑ Stephanos van Bisantium, Enetoi
- ↑ Stephanos van Bisantium, Cholleidai
- ↑ "Diogenes Laertius Geargiveer 25 Junie 2009 op Wayback Machine" inskrywing, in William Smith (redakteur), (1870), Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology
- ↑ Herbert S. Long, Introduction, bladsy xvi, in die 1972 herdruk van Diogenes Laërtius, Lives of Eminent Philosophers, band 1, Loeb Classical Library
- ↑ 11,0 11,1 Diogenes Laërtios, ix. 109. Spesifiek verwys Diogenes na "ons Apollonides van Nikaia," wat veronderstel word om òf "my medeburger" te beteken, òf "’n skeptikus soos ek self."
- ↑ Routledge Encyclopedia of Philosophy, band 4, (1998), bladsy 86.
- ↑ Montaigne, Opstelle II.10 "Omtrent Boeke" Geargiveer 14 Februarie 2009 op Wayback Machine.
- ↑ Herbert S. Long, "Introduction", bladsy xix, in die 1972 herdruk van Lives of Eminent Philosophers, Loeb Classical Library
- ↑ Werner Jaeger, Paideia: The Ideals of Greek Culture, band III, 330 n.2.
- ↑ Diogenes Laërtius, x. 3-12
- ↑ Diogenes Laërtios, x. 34-135
- ↑ Herbert S. Long, "Introduction", bladsye xvii-xviii, in die 1972 herdruk van die Lewens van Vooraanstaande Filosowe, Loeb Classical Library
Werke
wysig- Kritiese uitgawe: Diogenis Laertii Vitae philosophorum edidit Miroslav Marcovich, Stuttgart-Lipsia, Teubner, 1999-2002. Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, band 1: Boeke I—X; band 2: Excerpta Byzantina; band 3: Indekse deur Hans Gärtner
- Trans. R. D. Hicks, Lives of Eminent Philosophers, I, 1925. Harvard University Press, Loeb Classical Library, ISBN 978-0-674-99203-0
- Trans. R. D. Hicks, Lives of Eminent Philosophers, II, 1925. Harvard University Press, Loeb Classical Library, ISBN 978-0-674-99204-7
Bibliografie
wysig- Barnes, Jonathan, "Diogenes Laertius IX 61-116: the philosophy of Pyrrhonism" in W. Haase en H. Temporini (red.) Aufstieg und Niedergang der römischen Welt, II 36.6 (de Gruyter: Berlin/New York, 1992): pp. 4241–4301.
- Mansfeld, Jaap, Diogenes Laertius on Stoic philosophy Elenchos, 1986, VII: 295-382.
- Mejer, Jørgen, Diogenes Laertius and his Hellenistic background. Wiesbaden, Steiner, 1978.
- Mejer, Jørgen Diogenes Laertius and the transmission of Greek philosophy in W. Haase en H. Temporini (red.) Aufstieg und Niedergang der römischen Welt, II 36.5 (de Gruyter: Berlin/New York, 1992): pp. 3556–3662.
- Sollenberger, Michael The lives of the Peripatetics: an analysis of the contents and structure of Diogenes Laertius' Vitae philosophorum, boek 5, in W. Haase en H. Temporini (red.) Aufstieg und Niedergang der römischen Welt, II 36.6 (de Gruyter: Berlin/New York, 1992): pp. 3793–3879.