Güyük Khan
Güyük Khan (Mongools: Гүюг хаан, Chinees: 贵由, omstreeks 1206–1248), ook bekend as Koejoek, was die derde Groot Khan van die Mongoolse Ryk. As die oudste seun van Ögedei Khan en ’n kleinseun van Djengis Khan, het hy van 1246 tot 1248 regeer. Koeblai Khan, wat die Yuan-dinastie gestig het, het hom later die Chinese tempelnaam keiser Dingzong van Yuan gegee.
| Güyük | |
|---|---|
| Khan, keiser (nadoods) | |
| |
| Güyük Khan op 'n Persiese miniatuur | |
| Dinastie | Bordjigin |
| Bewind | 24 Augustus 1246 – tussen 27 Maart en 24 April 1248 |
| Kroning | 24 Augustus 1246 |
| Volle naam | Mongools: Гүюг, ᠭᠦᠶᠦᠭ |
| Gebore | 1206 |
| Gesterf | Tussen 27 Maart en 24 April 1248 (op 42 jaar) |
| Xinjiang | |
| Voorganger | Ögedei Khan |
| Opvolger | Möngke Khan |
| Gade | Oghoel Qaimisj |
| Vader | Ögedei Khan |
| Moeder | Töregene |
Lewe
wysigGüyük het militêre opleiding ontvang en as offisier gedien onder Djengis Khan en Ögedei Khan. Hy het deelgeneem aan die inval in Kiëf-Roes en Sentraal-Europa in 1236–1241 saam met ander Mongoolse prinse, onder andere sy neef Batoe en halfbroer Kadan. Hy het sy afdeling gelei in die beleg van Rjazan. In dié tyd het hy en Batoe stry gekry.[1][2]
In 1241 het Ögedei gesterf en Batoe het probeer om die verkiesing van ’n nuwe Groot Khan te vertraag. Vyf jaar later is Güyük egter verkies.
Bewind
wysig
Güyük het van sy ma, wat tot met sy verkiesing regent was, se ongewilde verordeninge herroep en was ’n taamlike goeie khan. Hy het egter sy onderdane kwaad gemaak deur verskeie hoë offisiere van die vorige regering tereg te stel vir verraad. Hy was streng en intelligent, hoewel iesegrimmig en siek. Sy drinkgewoonte het sy gesondheid verder benadeel.
Batoe het Güyük se nuwe status aanvaar. Hy het ná die verkiesing die onderkoning van die hele westelike deel van die ryk geword; hy het roetinesake tussen die Russiese prinse hanteer, die goewerneurs van Iran aangestel en afgevaardigdes van die Kaukasus ontvang. Nadat die Mongole die Sultanaat van Rûm in Anatolië verower het, het Baijoe, die Mongoolse bevelvoerder in Persië, Dawid VII Oeloe uit die gevangenskap gered van sy tante, koningin Roesoedan van die Koninkryk van Georgië, en hom na Batoe en Güyük gestuur. Omdat Roesoedan bang was vir Baijoe se aggressiewe beleid, het sy haar seun Dawid VI Narin na Batoe se hof gestuur om amptelike erkenning te kry as haar opvolger. Batoe het Dawid VI ondersteun en hom die reg as opvolger gegee. Güyük het Dawid Oeloe egter die senior koning van Georgië gemaak en gelas dat Dawid Narin ondergeskik aan hom moes wees.
Die wantroue tussen Batoe en Güyük het hierna toegeneem, en Güyük het die amptenare in Iran en die Kaukasus met sy eie manne vervang. In 1248 het Güyük Batoe beveel om in Mongolië se rigting te reis en hy sou hom langs die pad ontmoet. Sommige mense het gedink hy wou Batoe in hegtenis neem en het hom gewaarsku. Batoe het die bevel gehoorsaam, maar ’n groot leër saamgeneem. Intussen het hy tyd probeer wen. Terwyl Güyük weswaarts getrek het, is hy skielik dood en ’n moontlike botsing is afgeweer.
Verwysings
wysig
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
