Grafsteensangers

Die Grafsteensangers is 'n komiese Suid-Afrikaanse musiekgroep wat uit 12 lede bestaan en meestal ou Afrikaanse liedjies met ou kostuums en morbiede gesigte sing. Die lede se ouderdomme wissel van 18 tot 63 jaar.

Die Grafsteensangers
Die Grafsteensangers in 2007
Agtergrondinligting
Jare aktief	~1970 - nou

Stigting

Die groep het sy oorsprong rondom 1970 toe vier mansstudente verbonde aan die Pretoriase Onderwyskollege tydens studentekonserte twee of drie treurige Afrikaanse liedjies in perfekte vierstemmige harmonie gesing het. Alhoewel die item skreeusnaaks was, het die kwartet nie 'n gesig verroer nie.

Nadat die vier mans afstudeer het, het hulle nie meer as groep opgetree nie en hulle ad hoc konsert-item het ophou bestaan. Twee van die huidige (2013) lede van Die Grafsteensangers (Ina Pretorius en Christma Grove) kan saam met Ina se man, Fanie Pretorius, as die stigters van die huidige groep beskou word. Hulle het die ou Onderwyskollege-item laat herleef deur dit tydens kerk-kampe en huispartytjies op te voer - as 'n kwartet wat gewoonlik uit twee mans en twee dames bestaan het. Een of twee addisionele lede is in sulke gevalle gewerf uit die musikale mense wat beskikbaar was. Die klem het steeds geval op mooi harmonie, ou (of nuwe "ou") Afrikaanse liedjies en op die komies-strakke aanbieding daarvan.

Gedurende die laat 1980's was "Die Grafsteensangers" 'n populêre item tydens koffiehuiskonserte in die Kaapse parlementêre dorpie Akasiapark. Pieter Oberholzer het daar betrokke geraak en hy is vandag (2013) steeds een van die hoofkarakters ("Die Ondernemer") van die groep. Pieter en sy eggenote Isobet het voorheen drama aan die destydse Potchefstroomse Universiteit vir CHO studeer, waar Pieter ook leier van die Alabama Studentegeselskap was (Isobet sou later vir etlike jare optree as die bestuurder van die groep).

Judie Schoeman se man (Fanus) was 'n parlementariër en sy het ook by die groep betrokke geraak as kitaarspeler-sanger met ietwat van 'n wulpse aanslag.

Die meeste van die inwoners van Akasiapark het destyds ongeveer die helfte van die jaar (tydens parlementêre resessies) in Pretoria gewoon en gewerk. In die 1980's en 1990's het die lede van die Grafsteensangers tydens hulle verblyf in Pretoria by ouetehuise en huispartytjies opgetree. Marie-Lee Venter, 'n voormalige musiekonderwyser en Estelle Visser het in hierdie tyd betrokke geraak. Hulle sou later bekendstaan as "Die Weduwee" en "Die Weduwee se Skoonsuster".

Vroeg in 1999 het Pieter Oberholzer voorgestel dat die Grafsteensangers toestemming van die bestuur van die Aardklop kunstefees vra om die fees by te woon. Die plan was om met 'n outydse lykswa op en om die feeterrein rond te ry en op te tree vir groepe feesgangers wat op plekke saamdrom of saamsit. Geen optrede in 'n saal of tent is in die vooruitsig gestel nie. Toestemming is hiervoor verkry en die nege lede van die destydse groep het op Aardklop 1999 opgedaag met geen verwagting behalwe om 'n nie-amptelike en gratis "side show" vir feesgangers te wees nie.

Op die eerste dag van die fees het die groep soveel aandag getrek dat 'n opname van hulle straat-optrede vir die TV-program "Pasella" gemaak is; die groep is genooi om laat-aand in die tent van die Aardklop-bestuur op te tree; en die eerste uitnodigings het ingekom vir Die Grafsteensangers om op verskeie van die oop verhoë van Aardklop op te tree.

Aan die einde van Aardklop 1999 was die lede van die groep meer verbaas as enigiemand anders oor hulle gewildheid. Hulle is benoem vir die Aartvark-toekenning vir Innoverende Werk en 'n musiekmaatskappy het hulle omgepraat om 'n eerste CD te maak - iets wat die groep aanvanklik besluit het nooit moet gebeur nie, omdat 'n CD nie die baie belangrike visuele deel van hulle opvoering sou kon weergee nie.

Na Aardklop 1999 het die groep uitgebrei tot gemiddeld 12 lede. Met die oog op verdere kunstefeeste en ander vertonings moes 'n behoorlike verhoogprogram ontwikkel word. Tydens 'n beplanningsbyeenkoms het Marie-Lee Venter (in werklikheid 'n weduwee) gesê dat haar verhoogkarakter die "Weduwee-dot-com" is. So het dit gebeur dat al die karakters in een of ander verhouding tot die Weduwee as die sentrale figuur staan: Die begrafnisondernemer en sy assistent die grafgrawer, die Weduwee se broer, suster, skoonsuster, kleinneef en tweelingdogters, die assuransie-agent en 'n skadu-agtige Hollandse karakter met die naam "Tutz van Boorgaten".

Die groep het al vyf CD's, een video, en een DVD opgeneem. Hulle het by al die groot Afrikaanse kunsfeeste opgetree, naamlik die Klein Karoo Nasionale Kunstefees (KKNK), Aardklop, Innibosfees, Volksbladfees, Suidoosterfees en UKkasie - 'n voormalige Afrikaanse kunsfees wat in Londen gehou was.

Die groep innoveer telkens met die instudeer van nuwe vertonings, en het so pas dertien (droewige!) jare in die professionele vermaaklikheidsbedryf afgehandel. 2013 beloof om weereens vernuwend te wees, met beplanning vir hulle vertoning "Die Ver(r)assing" wat teen die middel van die jaar sal debuteer.

Sien ook

• Lys van Suid-Afrikaanse musiekgroepe

Eksterne skakels

• Die Grafsteensangers se amptelike webwerf Geargiveer 6 Mei 2021 op Wayback Machine
• Die Grafsteensangers se Facebook-bladsy
• Aardklop Kunstefees, Potchefstroom
• Klein Karoo Nasionale Kunstefees (KKNK), Oudtshoorn
• Volksblad-kunstefees, Bloemfontein Geargiveer 18 Desember 2008 op Wayback Machine
• InniBos kunstefees, Nelspruit Geargiveer 15 September 2008 op Wayback Machine
• Suidoosterfees, Kaapstad