Die Grootegelukmyn is 'n oopgroef-steenkoolmyn in die Waterberg-steenkoolveld van die Limpopoprovinsie van Suid-Afrika. Dit word deur Exxaro bedryf. Die myn is 25 kilometer van Lephalale, en het 2 000 mense in diens.[1]

Steenkoolontdekking

wysig

In 1920 is steenkool in die Ellisraskom ontdek, maar aanvanklik is min gedoen om die grootte van die hulpbron te ondersoek. [2] Tussen 1941 en 1952 is 143 diamantboorgate en twee prospekteerskagte gesink om 'n geologiese kaart van die Waterberg-steenkoolveld te verkry. In 1957 het Yskor (later ontbondel in Kumba Resources en Mittal Steel South Africa) bogrondse regte op ses plase in die steenkoolveld gekoop. In 1973 het Yskor met gedetailleerde verkenning van die afsettings onder die plase begin om die kwaliteit en hoeveelheid steenkool te bepaal. In 1979 het Yskor die mynhuurkontrakte op die plase verkry en in 1980 is die Grootegeluk-steenkoolmyn gestig.[3]

Die myn bevat semi-sagte kookssteenkool, termiese steenkool en metallurgiese steenkool. Daar word geskat op 2 800 Mt toeganklike steenkool uit 'n totale gemete hulpbron van 4 600 Mt steenkool.[1] 'n 19 meter bolaag bedek 95 meter bruikbare steenkool, wat afgewissel word met drie vuilbande wat altesaam 13,4 m in dikte is.[4] Die rou steenkool het minder as 25% brandbare stof.[5]

Die steenkool vir Matimba- en Medupi-kragstasies word gemyn en geprosesseer by die Grootegelukmyn.

Bedryf

wysig

In 2005 was die Grootegeluk-oopgroef-steenkoolmyn die enigste steenkoolbedryf in die Waterberg-steenkoolveld.[6] Die myn het byna 2 000 mense in diens gehad om jaarliks 14,5 miljoen ton steenkool te produseer. Van hierdie werknemers was slegs 'n baie klein persentasie bestuurders, deels weens 'n ernstige tekort aan bestuursvaardighede in Suid-Afrika.[7] Die mynwerkers plofskiet die 15 meter-hoë banke, grawe dan die gebreekte steenkool uit en vervoer dit na die konsentrasie-aanleg.[8] Die myn gebruik trolliebystandvragmotors om brandstof- en onderhoudskoste te verminder en produktiwiteit te verhoog.[9] Die belangrikste vloot van 20 x Komatsu Haulpak 730E's gebruik die trolliebystandfunksie sowel as 'n hulpvloot van Hitachi EH4500 en EH3500-vragmotors. Die trolliebystandvragmotors word aangedryf deur GS-elektrisiteit vanaf oorhoofse kabellyne teen 1200V.[10]

Die Grootegeluk-aanleg gebruik horisontale bandvakuumfiltrasie om fynstowwe te ontwater.[11] Die myn het die wêreld se grootste steenkoolveredelingsfasiliteit, met ses aanlegte wat 8 000 ton per uur se uitloopsteenkool opgradeer.[1] Die aanleg wat geïnstalleer is om steenkool vir die nuwe Medupi-kragstasie te ontgin en te verwerk, sal die eerste in die wêreld wees wat mobiele wipbakke en brekers in die put naby die banke gebruik. Hierdie toerusting sal vorder soos die myn vorder. Om produksieonderbrekings tot die minimum te beperk, sal daar uitloop-van-myn-voorraad tussen die put en die aanleg wees. Voorraadstapels sal ook tussen die aanleg en die weggooistortstapelaars gebruik word. Die aanleg sal droë sifting gebruik om te verhoed dat uitskot na uitskotdamme gepomp hoef te word.[12]

Die afvalmateriaal van die Grootegeluk-myn, veral op die laer vlakke, is geneig tot spontane ontbranding. Verskeie eksperimente is uitgevoer om die beste manier te vind om hierdie materiaal te bedek wanneer die myn teruggevul word om die risiko te verminder. 'n Bekommernis is dat die bedekking minder doeltreffend sal word soos dit suurstof absorbeer.[13]

Uitset

wysig

Die myn produseer jaarliks 18.8 Mt finale steenkoolprodukte.[1] Vanaf 2008 het Exxaro Eskom se Matimba-kragstasie van steenkool voorsien. [14] Exxaro het jaarliks 14.8 Mt kragstasie-steenkool na die Matimba-kragstasie via 'n 7 kilometer vervoerband gelewer.[1] Grootegeluk produseer 1.5 Mt metallurgiese steenkool wat jaarliks aan metaalnywerhede en ander gebruikers in Suid-Afrika verkoop word. Exxaro verkoop ongeveer 1 miljoen ton termiese en halfsagte kookssteenkool aan binnelandse en oorsese klante. Die myn produseer 2,5 Mt halfsagte kookssteenkool jaarliks, en lewer die meeste daarvan per spoor direk aan Mittal SA.[1] In die laat 2000's is die spoorverbinding na die Grootegeluk-myn opgegradeer.[15] Exxaro verwag om hul uitvoer van hoëgehalte-steenkool deur die Richardsbaaihawe uit te brei.[14]

In 2007 het Exxaro 'n kontrak aangekondig om steenkool aan Eskom se nuwe Medupi-kragstasie te verskaf, wat ook in die Waterberge is en in 2012 geopen sou word.[14] Exxaro het R9 miljard belê om ontginning uit die bestaande put te bespoedig, met lewering van steenkool aan die eerste opwekkingseenheid by Medupi wat in die 3de kwartaal van 2011 begin het. Twee nuwe digte media-steenkoolveredelingsaanlegte is by die myn gebou en sou teen 2014 volle kapasiteit bereik. Hulle sal die Medupi-kragopwekkers jaarliks van ongeveer 14,6 Mt kragstasie-graad steenkool voorsien vir die volgende veertig jaar. Die uitbreiding sal sowat 550 permanente werksgeleenthede by Grootegeluk skep.[16]

23°40′18″S 27°31′44″O / 23.67167°S 27.52889°O / -23.67167; 27.52889

Verwysings

wysig

Bronne

wysig