Hendrik Claudius

Hendrik Claudius is ’n sewentiende eeuse Nederlander aan die Kaap, wie se reisverslae belangrike inligting oor die taal, plaaslike inwoners en kultuur van die tyd dokumenteer.

 Lewe en werk

Hendrik Claudius is omstreeks 1655 in Breslau in Silesia gebore. ’n Medikus van Batavia stuur hom na die Kaap om daar vir hom plante en kruie te versamel. Hy beïndruk hier egter met sy bekwaamheid en die Kompanjie neem hom in diens, waarna hy in die Kaap aanbly. Sy waterverfskilderye van inheemse plante en diere word baie bekend en gewild. Hy vergesel vaandrig Olof Bergh in 1683 op sy tog na Namakwaland, met die doel om die bron van die ryk kopererts te vind en is die amptelike joernaalhouer van hierdie reis. Hy vergesel goewerneur Simon van der Stel in 1685 op ’n soortgelyke reis, waartydens hy ook ’n aantal gekleurde sketse van diere en plante van die binneland maak. In 1685 doen die Fransman en Jesuïet Vader Tachard op ’n reis van Siam die Kaap aan en verkry van Claudius sy belangrikste inligting. In Tachard se “Voyage de Siam” neem hy tekeninge van Claudius op, terwyl hy in sy “Second voyage” in 1687 voorbeelde van Claudius se plantversameling opneem. Hendrik Claudius is omstreeks 1697 oorlede.

Skryfwerk

Claudius hou twee joernale in die tyd van die vroeë Hollandse besetting van die Kaap, naamlik “Rapport van den Vaendrich Olof Bergh… op hare reyse na de Cralie van de Namaquas” (1683) en die “Dagregister en beschryvinge van de voyagie gedaan naar het Amaquas land, onder het beleid van den Ed.Heer Simon van der Stel, commandeur van Cabo de Boa Esperança” (1685–1686). Hoewel dit in ’n omslagtige styl geskryf is en te veel vervelige inligting oor hoofsaaklik die weer bevat, is hier tog interessante vertellings oor avonture op hierdie reise.

Bronnelys

Boeke

• Antonissen, Rob “Die Afrikaanse letterkunde van aanvang tot hede” Nasou Beperk Derde hersiene uitgawe Tweede druk 1964
• Conradie, Elizabeth “Hollandse skrywers in Suid-Afrika (Deel I) (1652–1875) J.H. de Bussy, Pretoria 1934
• Dekker, G. “Afrikaanse Literatuurgeskiedenis” Nasou Beperk Kaapstad Elfde druk 1970
• Kannemeyer, J.C. “Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 1” Academica, Pretoria en Kaapstad Tweede druk 1984

Internet

• Afrikaner Geskiedenis: http://www.afrikanergeskiedenis.co.za/verkenning-van-die-land/
• Digitale Bibliotheek voor Nederlandse Letteren: http://www.dbnl.org/tekst/conr002holl01_01/conr002holl01_01_0004.php
• Esaach: http://www.esaach.org.za/index.php?title=Claudius,_Hendrik
• Wikipedia: en:Hendrik Claudius