Hispania Tarraconensis

Romeinse provinsie op die Iberiese Skiereiland (27 vC-460 nC)

Hispania Tarraconensis was 'n Romeinse provinsie.[1][2]

Reste van Tarraco, die hoofstad

Tot en met keiser Augustus was Spanje in twee provinsies verdeel, Hispania Citerior en Hispania Ulterior. Augustus het die skiereiland in drie provinsies verdeel, waarna algemeen verwys is as Hispania Citerior, Baetica en Lusitania. Daar word na die eerste ook verwys as Hispania Citerior Tarraconensis.[3]

Die hoofstad was Tarraco die huidige Tarragona. Later is die drie provinsies herverdeel in vyf: Gallaecia, Lusitânia, Tarraconensis, Baetica en Cartaginensis.[4]

Die Romeinse padnetwerk in Hispania het langs vier hoofasse ontwikkel. Eerstens, die via Augusta wat deur Tarraco langs die Mediterreense kus na Dertosa (Tortosa), Saguntum, Carthago Nova (Cartagena) en die oewer van die Baetisrivier tot by die Atlantiese Oseaan geloop het; tweedens, die via Augusta wat vanaf Tarragona na die noordwestelike kus gelei het; derde, die via wat, deur die Meseta Sentraal, Caesaraugusta met die provinsie Lusitania verbind het; en vierde, die sogenaamde 'via de la Plata', wat die provinsie Baetica en die streek van Gallaecia deur die provinsie Lusitania verbind het. Hierdie asse, met enkele veranderinge, is sedert prehistoriese tye gebruik.[5]

Religie wysig

Soos in ander provinsies het die Romeinse gode begin om stadig in Tarraconensis deur te dring. Daar is nogtans min voorbeelde daarvan en mense het aan hulle eie voorstellings vasgehou.

'n Sleutelkenmerk van hierdie plaaslike interpretatio van die Romeinse religie in die Tarraconensis is die uiterste belang van die Lares. Daar is ongeveer 80 uit die 122 gevalle wat gemengde formules met 'n Latyngodheid en 'n epichoriese bynaam in die provinsie het. Hulle is besonder goed in die Conventus Bracaraugustanus verteenwoordig. In die heiligdom van Cangas de Morrazo, Facho de Donón, 'n skiereiland van die Rias Baixas aan die Atlantiese Oseaan teenoor die Cies-eilande het die pelgrims meer as 150 ara's opgerig vir deus Lar Berobreus.[6]

Mynbou wysig

Plinius die ouere was prokureur van Hispania Tarraconensis en het eerstehandse ondervinding gehad van die grootskaalse goudontginningsbedrywighede in die noordweste van die provinsie. Die goudmyne van die noordweste is deur 'n spesiale equites-prokureur van Asturië en Gallaecia beheer. Hy is bygestaan deur verskeie keiserlike vrymanne, die procuratores metallorum, en 'n aansienlike militêre kontingent. Met ander woorde, die mynbou van hierdie streek was te omvangryk om deur die prokurator van Hispania Tarraconensis, in wie se provinsie die streek lê, beheer te word. Mynbou in hierdie gebied was duidelik in twee opsigte grootskaals: eerstens, in die sin dat sekere mynterreine self groot was en 'n komplekse organisasie van produksie vereis het; en tweedens in die sin dat die hele gebied, wat enkele groot myne, maar ook baie kleiner bedrywighede ingesluit het, fiskaal as een groot eenheid georganiseer is. Oor die algemeen was die tydperk van die grootste produksie vanaf die middel van die eerste eeu n.C. tot die begin van die derde eeu, soos opgrawings en veldopnames in die Duerna-vallei en by El Caurel suggereer.[7]

Galba wysig

 
Servius Sulpicius Galba

Galba wat later keiser geword het, was vyf jaar lank goewerneur van die provinsie. Die skrywer Suetonius beskryf hom as 'n gierige en wrede man.

Volgens Suetonius het hy die stede van Spanje en diegene wat traag was om vir sy saak te steun, gestraf deur swaar belasting te hef en soms selfs deur hul walle te laat afbreek. Toe die inwoners van Tarraco 'n goue kroon van vyftien pond aangebied het wat uit die tempel van Jupiter geneem is, het hy dit laat smelt en drie onse goud meer geëis wat volgens hom ontbreek het.[8]

Vakansieoord wysig

Die kus van Tarraconensis was reeds in die oudheid bekend as 'n vakansieoord. In 'n gedig van Martialis, 'n digter wat self in Bilbilis in die provinsie se binneland gebore was, sal sy welsprekende vriend Licinianus vir die winter aan die sonnige strande van Tarraconensis gaan herstel: "aprica repetes Tarraconis litora / tuamque Laietaniam".[9]

Flamines wysig

Die flamines van 'n provinsie was gewoonlik die hoogste posisie in 'n provinsie wat deur plaaslike aansienlikes beklee is. Hulle het dikwels tot die ridderskap behoort. Daar is meer as sewentig flamines uit hierdie provinsie; hulle het almal aan die munisipale aristokrasie of die ridderskap behoort. [10]

Verwysings wysig

  1. (en) provinces of the roman empire
  2. (en) province-chronology
  3. Stout, Selatie Edgar (1926). ""L. Antistius Rusticus."". Classical Philology. 21 (1): 43–51.
  4. ANASTÁCIO, VANDA (2009). ""Fragmenting Iberia: Images of Castile in Seventeenth-Century Portuguese Pamphlets."". Portuguese Studies. 25 (2): 199–214.
  5. Campedelli, Camilla (2022). “The Impact of Roman Roads and Milestones on the Landscape of the Iberian Peninsula.” in: The Impact of the Roman Empire on Landscapes: Proceedings of the Fourteenth Workshop of the International Network Impact of Empire (Mainz, June 12-15, 2019). Brill. pp. 111–30.
  6. Simón, Francisco Marco, Manfred Hainzmann, and Nicolas Mathieu. (2013). “Local Cult in Global Context: Interpretatio and the Emergence of New Divine Identities in the Provincia Tarraconensis.”; in: Théonymie Celtique, Cultes, Interpretatio - Keltische Theonymie, Kulte, Interpretatio 1st ed. Austrian Academy of Sciences Press. pp. 221–32.{{cite book}}: AS1-onderhoud: gebruik authors-parameter (link)
  7. Edmondson, J. C (1989). ""Mining in the Later Roman Empire and beyond: Continuity or Disruption?"". The Journal of Roman Studies. 79: 84–102. doi:10.2307/301182.
  8. LE ROUX, Patrick (1984). ""GALBA ET TARRACO : A PROPOS DE SUETONE, Galba, XII, 1."". Pallas. 31: 113–24.
  9. Syme, Ronald (1979). ""The Patria of Juvenal."". Classical Philology. 74 (1): 1–15.
  10. Eck, Werner (2016). ""Zwei Fragmentarische Inschriften Für Senatoren Aus Andalusien."". Zeitschrift Für Papyrologie Und Epigraphik. 199: 202–07.