Jarawas
Die Jarawas (Jarawa: Aong, IFA: əŋ[2]) is ’n inheemse etniese groep van die Andamaneilande in Indië. Hulle kom op Suid- en Middel-Andamaneiland voor en hul getalle word geskat op 250-400 individue. Hulle vermy in ’n groot mate kontak met die buitewêreld en min is oor hulle bekend.
| Jarawas Aong | |
|---|---|
| Totale bevolking: | 250-400 (geraam) 380 (2011-sensus van Indië)[1] |
| Belangrike bevolkings in: | Suid- en Middel-Andamaneilande, Indië |
| Taal: | Jarawa |
| Geloofsoortuiging: | Tradisioneel |
| Verwante etniese groepe: | Ander inheemse groepe, veral die Onge |
Hulle bewoon die eilande al minstens verskeie duisende jare, en waarskynlik langer, saam met ander inheemse volke. Die Andamaneilande is egter al van antieke tye aan buitestanders bekend. Tot onlangs is die Jarawas selde besoek en kontak was sporadies en tydelik. Hulle het vir die grootste deel van hul geskiedenis feitlik net met ander inheemse groepe kontak gehad. Oor die afgelope paar dekades het kontak met die groep aansienlik afgeneem.
Daar is aanduidings dat die Jarawas die nou uitgestorwe Jangi-stam as hul moederstam beskou. Hulle glo hulle het eeue of millenniums gelede van dié stam weggebreek, maar hulle het eindelik die Jagil oorleef.[3] Die Jagil was vermoedelik teen 1931 uitgesterf.[4]
Geskiedenis en gebruike
wysigVoor die 19de eeu was die Jarawa-tuisland in die suidoostelike deel van die Suid-Andamaneiland en sy nabygeleë klein eilandjies. Vermoedelik is dié streek grootliks ontvolk ná die aankoms van Britse setlaars omstreeks 1789 weens siektes.[5] Die Ander Andamanese stamme se getalle het ook afgeneem weens die misbruik van alkohol en opium nadat hulle daaraan bekend gestel is, en die westelike dele van die eiland is leeg gelaat. Die Jarawas het dit stelselmatig hul nuwe tuisland gemaak. Die verspreiding van alkohol en opium is blykbaar in ’n mate deur die koloniale owerheid gebruik om die Jarawa uit te wis.[6]
Die immigrasie van Indiese en Birmaanse setlaars sedert sowat twee eeue gelede het die proses verhaas. Voordat die Jarawas in 1997 kontak met plaaslike setlaars geïnisieer het, het hulle hul onafhanklikheid en afstand van buitegroepe streng bewaar en enige poging om met hulle kontak te maak, sterk teengegaan. Sedert 1998 is hulle toenemend in kontak met die buitewêreld. Alle konrak, veral met toeriste, is egter uiters gevaarlik vir die Jarawas weens die moontlikheid van aansteeklike siektes.[7] Van die oorblywende Andamanese volke het net die Sentinelese daarin geslaag om heeltemal afgesonder te bly. Deesdae is die Jarawas in gereelde kontak met ander mense op die eiland, veral aan die buitewyke van hul nedersettings. Van hul kinders het al by hoofstroomskole opgedaag en gevra om opgevoed te word.[8]
Buiten ’n geskiedenis as jagter-versamelaar-hengelaars het die Jarawas ’n reputasie as vegters en onversetlike verdedigers van hul grondgebied. Hulle het deur die Britse kolonialisasie in die 19de eeu sowel as die latere Japannese besetting oorleef.[9]
Daar is ’n paar honderd van die Jarawas oor. Hul grootste bedreiging is ’n snelweg wat deur hul tuisland van 1 028 km2 se digte, immergroen woude loop.[10]
Jag en dieet
wysigAangesien die Jarawas ’n nomadiese volk is, jag hulle wildevarke, akkedisse en ander diere met ’n pyl en boog. Seebronne is ook vir hulle belangrik. Mans hengel in vlak waters met ’n pyl en boog en vroue vang vis met mandjies.
Weekdiere, doegongs en seeskilpaaie is ook deel van hul dieet. Verder eet hulle vrugte, knolgewasse en heuning uit die woud. Om heuning in die hande te kry, gebruik hulle ’n plantekstrak om die bye te kalmeer.
Verwysings
wysig- ↑ http://www.censusindia.gov.in/2011census/PCA/SC_ST/PCA-A11_Appendix/ST-35-PCA-A11-APPENDIX.xlsx
- ↑ Kumar, Pramod (2012). Descriptive and Typological study of Jarawa (Ph.D.-tesis). Jawaharlal Nehru University.
- ↑ Maurice Vidal Portman (1898), Notes on the Languages of the South Andaman Group of Tribes, Office of the Superintendent of Government Printing, Government of India, https://books.google.com/books?id=1BYTAAAAYAAJ
- ↑ George van Driem (2001), Languages of the Himalayas: An Ethnolinguistic Handbook of the Greater Himalayan Region : Containing an Introduction to the Symbiotic Theory of Language, BRILL, ISBN 90-04-12062-9, https://books.google.com/books?id=fiavPYCz4dYC
- ↑ Sita Venkateswar (2004), Development and Ethnocide: Colonial Practices in the Andaman Islands, IWGIA, ISBN 87-91563-04-6, https://books.google.com/books?id=XFETVExNUYgC
- ↑ Luigi Luca Cavalli-Sforza, Francesco Cavalli-Sforza (1995), The Great Human Diasporas: The History of Diversity and Evolution, Basic Books, ISBN 0-201-44231-0, https://books.google.com/books?id=ApuuiwUkEZ0C, "... Contact with whites, and the British in particular, has virtually destroyed them. Illness, alcohol, and the will of the colonials all played their part; the British governor of the time mentions in his diary that he received instructions to destroy them with alcohol and opium. He succeeded completely with one group. The others reacted violently …"
- ↑ "Jarawa", Survival International, 2009, http://www.survival-international.org/tribes/jarawa, besoek op 2009-07-06
- ↑ Jarawa"primitives" and welfare politics in the Andaman Islands, deur dr. Vishvajit Pandya. 2 Junie 2007 "Archived copy" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Junie 2013. Besoek op 2 Julie 2009.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ "Palaeolithic Cognitive Inheritance in Aesthetic Behavior of the Jarawas of the Andaman Islands". JSTOR 40467418.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(hulp) - ↑ "Database for Indigenous Cultural Evolution" (PDF). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 29 Oktober 2020.
Eksterne skakels
wysig
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
