Jorge Bolet (15 November 1914 – 16 Oktober 1990) was a Kubaans-gebore Amerikaanse virtuoos pianis en onderwyser. Sy onderwysers was o.a. Leopold Godowski en Moriz Rosenthal – laasgenoemde te wete 'n briljante leerling van Franz Liszt.[1]

Jorge Bolet
Bolet in 1975
Agtergrondinligting
Gebore(1914-11-15)15 November 1914
Havana, Kuba
Sterf16 Oktober 1990 (op 75)
Mountain View, Kalifornië, Verenigde State
Beroep(e)Pianis

Lewe wysig

Bolet was in Havana gebore en het by die Curtis Institute of Music in Philadelphia gestudeer waar hy self vanaf 1939 tot 1942 sou onderrig gee. Sy onderwysers het Leopold Godowski, Josef Hofmann, David Saperton, Moriz Rosenthal en Fritz Reiner ingesluit.[2]

In 1937 het Bolet die Walter W. Naumburg Stigting Kompetisie gewen en sy debuut uitvoering gegee.[3] In 1942 het Bolet by die Amerikaanse Leër aangesluit. Hy was na Japan gestuur as deel van die Okkupasie-leër. Terwyl hy daar was het hy die Japannese debuut-uitvoering van The Mikado gedirigeer.[2] Hy het sy eerste opname vir die Boston plate-etiket gemaak wat in 1952 opnames van Bolet se uitvoerings gepubliseer het. Hy het hom goed van sy taak gekwyt in die Klavierconcerto No. 2 Op. 16 van Sergei Prokofiëf met die Cincinnati Simfonieorkes vir Don Gabor se Remington etiket. Hy het ook die Vier Scherzi van Frederic Chopin uitgevoer[4] wat ook deur Remington opgeneem is. Hierdie opnames was in die herfs (Noordelike Halfrond) van 1953 gemaak.

Bolet het die klankbaan vir die 1960 biografiese rolprent Song Without End verskaf waarin Dirk Bogarde die rol van die legendariese 19de eeuse klaviervirtuoos, Franz Liszt gespeel het. (Die rolprent het die Oscar vir die Beste Oorspronklike Klankbaan gewen.) Bolet se uitvoering was egter vir dekades deur Amerikaanse musiek-kritici veroordeel synde dat dit volgens die kritici te veel klem geplaas het op romantiese virtuositeit,[5] en derhalwe was sy opnames in die 1960's beperk tot redelik klein en rare etikette. Dit is slegs in 1974 dat Bolet nasionale prominensie verkry het met 'n ontsaglike uitvoering daardie jaar by Carnegie Hall, welke sy reputasie verseker het.[6]

Bolet was van 1968 tot 1977 Professor van Musiek (klavier) by Indiana Universiteit. In 1977 het Bolet Hoof van Klavier by die Curtis Institute geword; hy het Rudolf Serkin opgevolg, maar sy pos bedank ten einde op sy loopbaan as pianis te konsentreer.[7]

In 1984 het die A&E Network 'n reeks van drie programme getiteld Bolet Meets Rachmaninoff gebeeldsend waarin daar gewys word hoe die pianis meesterklasse betreffende Rachmaninoff se Klavierconcerto No. 3 gee. Hierdie meesterklasse was gevolg deur 'n volledige uitvoering van die concerto deur Bolet.

Die Decca/London platemaatskappy het in 1978 'n kontrak met Bolet aangegaan en die 64-jarige Bolet van sy eerste sistematiese blootstelling aan die lewe by 'n groot internasionale plate-etiket voorsien. Opnames van sleutel passasies van sy repertoire was vanaf 1978 tot sy dood gemaak, maar daar was ook baie bandopnames van lewendige konserte uit die tyd wat nooit kommersieel beskikbaar gestel is nie maar in sekere argiewe gevind kan word, vernaam die Internasionale Klavierargiewe in Maryland. Sulke uitvoerngs sluit 'n spesialiteit van Bolet in, naamlik Leopold Godowski se "Konsert Parafrasering op Temas van Johann Strauss se Die Fledermaus" welke hy saam met Godowski studeer het gedurende sy studentejare.

Bolet se gesondheid het in 1988 begin agteruitgaan, en in 1989 het hy 'n breinoperasie ondergaan waarvan hy nooit ten volle herstel het nie. Dit was in die media gerapporteer dat hy in Oktober 1990 aan 'n hartaanval in sy huis in Mountain View, Kalifornië beswyk het.[8] Gregor Benko konstateer egter dat Bolet dood is aan komplikasies wat die gevolg was van VIGS.[9]Sjabloon:Better source

Opnames wysig

Bolet word veral goed onthou vir sy uitvoerings en opnames van grootskaalse Romantiese musiek, en veral werke deur Franz Liszt, César Franck, en Frédéric Chopin. Hy het ook gespesialiseer in klaviertranskripsies en ongewone repertoire insluitende die uiters moeilike werke van Godowski. Tydens 'n onderhoud wat aan Elyse Mach gegee is (Great Contemporary Pianists Speak for Themselves, Dover Books on Music), het Bolet op uitvoerige wyse 'n duistere stuk deur Joseph Marx genoem wat in Bolet se eie woorde; sy gunsteling stuk tussen al die virtuoos concertos was as gevolg van die enorme krag wat van die solis vereis word. Bolet se verhoog optrede was een van volle konsentrasie aan die uitvoering, wat gekarakteriseer was deur minimale bewegings.

In 2017-2018 het die Audite plate-etiket 'n reeks CD's uitgereik met uitsendings-opnames deur Bolet van RIAS-Berlin, welke nie voorheen vrygestel was nie en hoofsaaklik uit die 1970s dateer. Die meeste van die repertoire dupliseer sy kommersiële opnames, maar die uitvoerings vertoon die ekstra stimulasie van 'n gehoor.

  • Bach, J.S., PIANO VIRTUOSOS—CZIFFRA, MOISEIWITSCH, & BOLET, Georges Cziffra, Benno Moiseiwitsch, & Jorge Bolet, Philharmonia Orchestra, Charles Groves, Medici Arts 1333 DVD
  • Chopin, Four Ballades, Opp. 23, 38, 47, 52; Barcarolle Op. 60; Fantaisie Op. 49. Londen 417 651-2. [Opgeneem in die Walthamstow Assembly Hall, 9/1986.]
  • Chopin, 24 Preludes Op. 28; Ballade No. 2 in F major Op. 38; Ballade No. 4 in F minor Op. 52; Fantasie in F minor Op. 49. Eloquence 458 172-2 CD. [Ballades en Fantasie dieselfde as hierbo; Preludes in 6/1987 opgeneem. Ook vrygestel op DECCA Eclipse.]
  • Chopin, 24 Preludes Op. 28; Nocturnes Op. 27 Nos. 1&2, Op. 55 No. 1 and Op. 62 No. 2. Londen 421 363-2. [Opgeneem in St Barnabas' Church, Londen, 6/1987; klavier: Baldwin].
  • Chopin, Piano Concertors Nos. 1 and 2. Orchestre Symphonique de Montreal, Charles Dutoit. Londen 425 859-2. [Opgeneem in St Eustache, Montreal, 5/1989.]
  • Chopin, Jorge Bolet In Concert Vol 1 - Chopin Andante Spianato e Grande Polonaise Op. 22; Barcarolle Op. 60; Impromptus 1, 2, & 4; Four Scherzos; Polonaises Op. 26; Nocturnes Op. 9 No. 3, Op. 15 No. 2, Op. 27 No. 2, & Op. 55 No. 1; Sonata No. 3 in B minor Op. 58; Chant Polonaise Op. 74 No. 12 "My Joys" (arr. Liszt); Waltz No. 14 in E minor Op. Posth., Jorge Bolet, Marston 52035-2 CD
  • Debussy, Claude, Preludes Books 1 & 2 (seleksies), Jorge Bolet, Decca 425 518 2 CD
  • Grieg, Edvard, Piano Concerto in A minor Op. 16, Jorge Bolet, Berlin Radio Symphony Orchestra, Riccardo Chailly, Decca 417 112 2 CD [Opgeneem in Mei 1985]
  • Liszt, Études D’Exécution Transcendante, Ensayo 9711 CD. [Opgeneem in Barcelona, 1970.]
  • Liszt, Bolet reDiscovered, RCA Red Seal: Liebestraum No. 3; Gnomenreigen; Un Sospiro; Funerailles; La Campanella; Waldesrauschen; Grand Galop chromatique; Rhapsodie Espagnole; Tannhäuser Overture. [Opgeneem in RCA Ateljee A, 1972–73; alle stukke behalwe die laaste twee was later vir DECCA her-opgeneem.]
  • Liszt, GREAT PIANISTS OF THE 20TH CENTURY VOLUME 11: JORGE BOLET II, Mephisto Waltz No. 1; Venezia e Napoli; Funérailles; Liebestraum No. 3; La Leggierezza; La Campanella; Sonetto 104 del Petrarca; Harmonies du soir; Gnomenreignen; Au bord d'une source; Consolation No. 3; Hungarian Rhapsody No. 12; Ricordanza; Réminiscences de Norma (Lewendig), Jorge Bolet, Philips 456 814-2 CD [Opgeneem in 1978-88 vir DECCA]
  • Liszt, Paraphrases, Ensayo CD-9742 [Opgeneem in 1969]. Schubert, Die Forelle and Ständchen von Shakespeare; Chopin, Meine Freuden and Mädchens Wunsch; Schumann, Widmung and Frühlingsnacht; Liszt, Liebestraum No. 3; Donizetti, Reminiscences de Lucia di Lammermoor [see Great Pianists, Vol. 10]; Wagner, Spinner-Lied from Der fliegended Holländer; Verdi, Rigoletto Paraphrase.
  • Liszt, Piano Works Vol. 1, Decca 410 257-2 CD: Hungarian Rhapsody No. 12, Liebestraum No. 3; Mephisto Waltz No. 1; Funerailles; Rigoletto - Concert Paraphrase; La Campanella. [Opgeneem in Kingsway Hall, Londen, 2&9/1982; klavier: Bechstein].
  • Liszt, Piano Works Vol. 2, Decca 410 575-2 CD: Schubert Song Transcriptions: Die Forelle; Der Müller und der Bach; Wohin?; Lebe wohl!; Das Wandern; Der Lindenbaum; Horch, horch, die Lerch; Auf dem Wasser zu singen; Die Post; Aufenthalt; Lob der Tränen; Erlkönig. [Opgeneem in Kingsway Hall, Londen, 11/1981; klavier: Baldwin].
  • Liszt, Piano Works Vol. 3, Decca 410 115-2 CD: Sonata in B minor; Valse Impromptu; Liebesträume Nos. 1-3; Grand galop chromatique. [Opgeneem in Kingsway Hall, Londen, 9/1982; klavier: Bechstein].
  • Liszt, Piano Works Vol. 4, Decca 410 162-2 CD: Annees de Pelerinage: Deuxieme Annee: Italie (volledig, 7 stukke: Sposalizio, Il Penseroso, Canzonetta del Salvator Rosa, Sonetti 47, 104, 123 del Petrarca, Dante Sonata). [Opgeneem in Kingsway Hall, Londen, 9&12/1982; klavier: Bechstein].
  • Liszt, Piano Works Vol. 5, Decca 410 160-2 CD: Annees de Pelerinage: Premiere Annee: Suisse (complete, 9 pieces: Chapelle de Guillaume Tell, Au lac de Wallenstadt, Pastorale, Orage, Vallee d'Obermann, Eglogue, Le mal du pays, Le cloches de Geneve). [Opgeneem in Kingsway Hall, Londen, 3/1983; klavier: Bechstein].
  • Liszt, Piano Works Vol. 6, Decca 410 803-2 CD: Venezia e Napoli (3 stukke: Gondoliera, Canzone, Tarantella); Les jeux d'eau a la Villa d'Este; Benediction de Dieu dans la solitude; Ballade No. 2. [Opgeneem in Kingsway Hall, Londen, 10/1983; klavier: Bechstein].
  • Liszt, Piano Works Vol. VII, London 414 601-2 CD: Transcendental Studies, S. 161 (volledig): Preludio; Molto vivace; Paysage; Mazeppa; Feux follets; Vision; Eroica; Wilde Jagd; Ricordanza; Allegro agitato molto; Harmonies du Soir; Chasse-neige. [Opgeneem in St Barnabas' Church, Londen, 3/1985; klavier: Bechstein].
  • Liszt, Concert Studies, S144 and S145; Consolations S172 [volledige siklusse, altesaam 11 stukke]; Reminiscences de Don Juan, S418. DECCA 417 523-2 CD. [Opgeneem in Kingsway Hall, Londen, 12/1978; behalwe vir die Consolations: opgeneem in St Barnabas' Church, Londen, 3/1985.]
  • Liszt, Totentanz S126; Malediction S121; Hungarian Fantasy S123. London Symphony, Ivan Fischer. DECCA 417 079-2 CD. [Opgeneem in Walthamstow Assembly Hall, Londen, 3/1984; klavier: Bechstein.]
  • Liszt, Piano Works, DECCA 467 801-2 9CD. London Symphony Orchestra, London Philharmonic Orchestra, Iván Fischer, Georg Solti. All nege Liszt CD's hierbo plus Liszt se orkestrasie van Schubert se Wanderer Fantasie (met LPO en Solti).
  • Liszt, Favourite Piano Works, Double DECCA 444 851-2 CD. Goeie seleksie van die DECCA jare. TT 139,51 minute. Sluit die Sonate in B mineur, Reminiscences de Don Juan, Erlkönig, en andere in.
  • Liszt, Various works, Jorge Bolet RCA 63748-2 CD
  • Rachmaninoff, Piano Concerto No. 3 in D minor Op. 30 [Recorded Live, 1969; Indiana University Symphony Orchestra]; Liszt, Die Forelle (Schubert); Des mädchens Wunsch (Chopin); Widmung (Schumann); Réminiscences de Lucia di Lammermoor (Donizetti); Spinnelied aus Der fliegende Holländer (Wagner); Rigoletto Paraphrase (Verdi) [Recorded in studio, 1969]. Palexa 0503 CD. Dirigent word nie op die CD-omslag genoem nie.
  • Rachmaninoff, Piano Concerto No. 3 in D minor Op. 30. London Symphony, Ivan Fischer. London 414 671-2. [Opgeneem in Kingsway Hall, Londen, 9/1982; klavier: Bechstein.]
  • Rachmaninoff, Variations on a Theme of Chopin Op. 22; Preludes Op. 3 No. 2, Op. 23 Nos. 5 and 10, Op. 32 Nos. 7 and 12; Melodie Op. 3 No. 3; Liebesleid and Liebesfreud. London 412 061-2. [opgeneem in St Barnabas' Church, Londen, 1/1986 (Variasies) en in Walthamstow Assembly Hall, Londen, 1/1987 (die res); klavier: Bechstein.]
  • Schumann, Robert, Piano Concerto in A minor Op. 54, Jorge Bolet, Berlin Radio Symphony Orchestra, Riccardo Chailly, Decca 417 112 2 CD
  • Liszt, Franz, Bolet Rediscovered: Liszt Recital, Jorge Bolet, RCA 63748, 04/03/2001
  • J Brahms; R Schumann: Klaus Tennstedt Jorge Bolet, London Philharmonic Orchestra; Klaus Tennstedt, BBC Legends, BBCL42512
  • GREAT PIANISTS OF THE 20TH CENTURY VOLUME 10: JORGE BOLET I.
    • Live in Carnegie Hall (25/2/1974): Bach-Busoni, Chaconne; Chopin, 24 Preludes; Strauss-Tausig, Man lebt nur eimanl and Nachtfalter; Schulz-Evler, Arabesques on The Blue Danube; Wagner-Liszt, Tannhäuser Overture; Moszkowski, La Jongleuse; Rubinstein, Staccato Etude.
    • Rachmaninoff's Transcriptions and Paraphrases (7/1973, RCA Studios, New York): Rimsky-Korsakov, The Flight of the Bumble-bee; Kreisler, Liebesleid and Liebesfreud; Mendelssohn, Scherzo from A Midsummer Night's Dream; Bach, Prelude (from Violin Partita No. 3); Mussorgsky, Hopak; Behr, Polka de W.R.; Tchaikovsky, Lullaby Op. 16 No. 1; Bizet, Menuet from L'Arlesienne.
    • Liszt-Donizetti, Reminiscences de Lucia de Lammermoor, daar word gekonstateer dat die opname datum onbekend is, maar hierdie is die 1969 opname wat vir Ensayo gemaak is.

Instrumente wysig

Bolet het regdeur sy loopbaan gebruik gemaak van Baldwin en C. Bechstein klaviere en het dit ook onderskryf. Bolet se Decca/London opnames was opgeneem met gebruikmaking van 'n deskundig voorbereide Baldwin SD-10 gevleuelde konsertklavier.[10]

Verwysings wysig

  1. "argiefkopie" (PDF). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 13 Oktober 2020. Besoek op 30 Julie 2019.
  2. 2,0 2,1 "Bolet, Jorge", Grove Music Online, 2007. Besoek op 2 Junie 2007.
  3. H. HOWARD TAUBMAN (27 Oktober 1937). "JORGE BOLET GIVES A DEBUT RECITAL". The New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Oktober 2013.
  4. « C comme Chopin  », Improvisation so piano, Jean-Pierre Thiollet, Neva Editions, 2017, bl.28. ISBN 978-2-35055-228-6
  5. HAROLD C. SCHONBERG (17 Oktober 1990). "Jorge Bolet, Pianist, Is Dead at 75; Specialist in Romantic Literature". The New York Times.
  6. HAROLD C. SCHONBERG (27 Februarie 1974). "Bolet's Romantic Pianism Evokes Giants of the Past". The New York Times.
  7. http://www.bach-cantatas.com/Bio/Bolet-Jorge.htm
  8. "Jorge Bolet, Pianist, is Dead at 75", The New York Times, 17 Oktober 1990. Besoek op 29 Maart 2008.
  9. Gregor Benko. Liner notes to VAI Audio's 2-CD set "Liszt - The 19 Hungarian Rhapsodies" (co-written with Mark Ainley)
  10. http://www.musicweb-international.com/classRev/2009/Sept09/Debussy_Bolet_4801131.htm

Eksterne skakels wysig