Karin Boye
Karin Maria Boye (; 26 Oktober 1900 – 24 April 1941)[1] was 'n Sweedse digteres en romansier. Sy word in Swede aangeprys as 'n digter, maar is op internasionale vlak die beste bekend om haar distopiese wetenskapfiksie roman getitel Kallocain (1940).
Karin Boye | |
|---|---|
 Karin Boye in die 1940's | |
| Gebore | 26 Oktober 1900 |
| Sterf | 21 April 1941 (op 40) |
| Nasionaliteit | Swesds |
| Beroep | digteres, skrywer |
| Eggenoot | Leif Björk (1929–1932) |
| Webwerf | www |
Loopbaan
wysigBoye is gebore in Gotenborg (Göteborg), Swede en verhuis in 1909 met haar gesin na Stockholm. In Stockholm studeer sy tot 1920 aan die Åhlinska skolan. Sy studeer van 1921 tot 1926 aan die Universiteit van Uppsala en debuteer in 1922 met 'n digbundel getiteld Moln (Afrikaans: "Wolke"). Sy was gedurende haar tyd in Uppsala, tot 1930, 'n lid van die Sweedse Clarté-liga, 'n sosialistiese groep wat destyds sterk anti-fascisties was.
In 1931 stig Boye saam met Erik Mesterton en Josef Riwkin die poësietydskrif Spektrum, wat T. S. Eliot en die Surrealiste aan Sweedse lesers bekendstel. Sy vertaal verskeie van Eliot se werke in Sweeds; sy en Mesterton vertaal ook The Waste Land.
Boye is miskien die bekendste om haar gedigte, waarvan die bekendste Ja visst gör det ont (Afrikaans: "Ja, natuurlik maak dit seer")[2]en I rörelse (Afrikaans: "In beweging") uit haar digbundels Härdarna, 1927 (Afrikaans: "Die Harte") en För trädets skull, 1935 (Afrikaans: "Ter wille van die boom") is. Sy was ook vanaf 1931 tot met haar dood in 1941 lid van die Sweedse literêre instelling Samfundet De Nio .
Boye se roman Kris ('Afrikaans: "Krisis") beeld haar godsdienstige krisis en lesbianisme uit. In haar romans Merit vaknar (Afrikaans: "Verdienstelikheid ontwaak") en För lite (Afrikaans: "Te min") ondersoek sy manlike en vroulike rolle.
Buite Swede is haar bekendste werk waarskynlik die roman Kallocain, wat geïnspireer is deur haar besoek aan Duitsland tydens die opkoms van die Nasionaal-Sosialistiese Duitse Arbeidersparty. Dit is 'n uitbeelding van 'n distopiese samelewing in die trant van George Orwell se Nineteen Eighty-Four en Aldous Huxley se Brave New World (al is dit amper 'n dekade voor Orwell se magnum opus geskryf). In die roman vind 'n idealistiese wetenskaplike met die naam van Leo Kall Kallocain 'n soort waarheidsserum uit. Die roman is in 1981 in Swede verfilm en was die grootste invloed op die rolprent Equilibrium.[3][4]
Latere lewe
wysigBoye was tussen 1929 en 1932 getroud met 'n ander Clarté-lid, Leif Björck. Die huwelik was blykbaar 'n vriendskaplike unie. In 1932, nadat sy van haar man skei, is sy in 'n lesbiese verhouding betrokke met Gunnel Bergström, wat op haar beurt haar man, die digter Gunnar Ekelöf, vir Boye gelos het. Tydens haar verblyf in Berlyn (1932-1933) ontmoet sy Margot Hanel (7 April 1912 - 30 Mei 1941), by wie sy die res van haar lewe woon. [5]
Boye pleeg op 23 April 1941 selfmoord deur 'n oordosis slaappille te neem. [1] Sy is (volgens die polisieverslag in die Streekargief in Göteborg) op 27 April deur 'n boer gevind wat gaan stap het, in 'n opgekrulde houding naby 'n rotsblok op 'n heuwel met 'n uitsig net noord van Alingsås naby Bolltorpsvägen. Die rotsblok is nou 'n gedenksteen. Margot Hanel pleeg kort daarna selfmoord.
Karin Boye het twee verskillende grafskrifte gekry. Die bekendste is die gedig Död amazon (Afrikaans: "Dooie Amasone") deur Hjalmar Gullberg, waarin sy uitgebeeld word as "Donker en met groot oë". 'n Ander gedig is geskryf deur haar goeie vriend Ebbe Linde. Dit is getiteld Död kamrat (Afrikaans: "Dooie vriend"). Hierin word sy nie as 'n heldhaftige amasone uitgebeeld nie, maar as 'n gewone mens, klein en grys in die dood, en vrygestel van stryd en pyn.
In 1983 is 'n literêre vereniging gestig wat haar werk lewendig hou deur dit onder nuwe lesers te versprei. In 2004 is een van die takke van die Universiteitsbiblioteek van Uppsala na haar vernoem.
Werke
wysig- Romans
- Astarte, 1931
- Merit vaknar, 1933
- Kris, 1934
- För lite, 1936
- Kallocain, 1940
- Versamelbundels
- Moln, 1922
- Gömda land, 1924
- Härdarna, 1927
- För trädets skull, 1935
- De sju dödssynderna, 1941 (nie voltooi nie, postuum uitgegee)
Verwysings
wysig- ↑ 1,0 1,1 "Karin Boye". Encyclopaedia Britannica. Opgespoor op 12 Augustus 2017.
- ↑ "Yes, of course it hurts" text in English translation by Jenny Nunn.
- ↑ KARIN BOYE
- ↑ Kallocain—Karin Boye’s dark dystopia
- ↑ Karin Boye 100 år at www.janmagnusson.se
Bronne
wysig- Abenius, Margit. 1965. Karin Boye. Stockholm, Swede. Bokförlaget Aldus/Bonniers.
- Hammarström, Camilla. 2001. Karin Boye. Stockholm, Swede. Natur & Kultur. ISBN 91-27-08935-5.
Eksterne skakels
wysig| Wikimedia Commons bevat media in verband met Karin Boye. |