Karosta

Karosta is 'n stadsdeel in die noorde van die Koerlandse hoofstad Liepāja (Duits Libau) in Letland. Dit beslaan sowat 'n derde van dié stad se oppervlakte.

Karosta
Die Russies-Ortodokse Nikolai-katedraal
Karosta
Koördinate: 56°33′0″N 21°0′20″O
Land	Letland
Historiese landskap	Koerland
Streek	Liepāja
Bevolking
• Totaal	7 500
Tydsone	UTC+2 (OET)
• Somertyd	UTC+3 (OEST)

Geskiedenis

Die versterkings, wat op bevel van die Russiese tsaar tussen 1893 en 1906 net noord van Karosta gebou is, is nooit vir militêre verdediging gebruik nie en kort voor die uitbreek van die Eerste Wêreldoorlog opgeblaas

Verlate Russiese woonstelblokke

Karosta was oorspronklik 'n basis van die Russiese Baltiese Vloot wat op bevel van tsaar Alexander III en sy seun Nikolaas II vanaf 1890 ontstaan het. Die nabyheid van die Duitse Ryk se mees oostelike voorpos Nimmersatt in die noorde van Oos-Pruise (tans Nemirseta in Litaue) en die feit dat die hawe gedurende die Baltiese winter ysvry bly was die hoofredes vir die bouprojek wat dan ook die naam "Hawe van die Imperator Alexander III" gedra het - die huidige naam Karosta of "Oorlogshawe" is eers met die onafhanklikwording van Letland ingeburger.

In die vroeë 20ste eeu het Karosta 'n selfstandige militêre Russiese stadsdeel gevorm wat heeltemal onafhanklik van Liepāja bestaan het. Vir 'n tyd lank was Karosta selfs die grootste militêre terrein van Rusland in die Baltiese lande wat oor sy eie hoogs ontwikkelde infrastruktuur met poskantoor, energievoorsiening en ander geriewe beskik het. Ook die lewensstandaard van Russiese soldate en hul gesinne in Karosta was merkbaar hoër as dié van die nabygeleë Letse stadsdele.

In opdrag van tsaar Nikolaas II is tussen 1900 en 1903 die Russies-Ortodokse Nikolai-katedraal vir die militêre personeel van Karosta opgerig. Sy goue koepels is nog steeds die hoogstes langs die Oosseekus. Gedurende die Sowjet-tydperk het die sakrale gebou onder meer as rolprentteater gedien.

Net soos in die Tsaristiese periode was Karosta ook tydens die Sowjet-era nie toeganklik vir die publiek nie en het saam met Liepāja meestal nie op amptelike Sowjet-kaartmateriaal verskyn nie. Die vlootbasis met 140 oorlogskepe en sowat 30 atoomgedrewe duikbote was van strategiese belang vir Moskou. Oorblyfsels uit hierdie tydperk is die groot aantal Russiese woonstelblokke wat van voorafvervaardigde elemente gebou is. Nadat die sowat 20 000 Sowjet-soldate in 1994 uit Karosta onttrek is, staan baie van dié geboue leeg, en slegs 'n derde van die stadsdeel is nog bewoon. Volgens berigte is chemiese wapens en radioaktiewe afval uit Karosta nog voor die Sowjet-Russe se onttrekking tussen 1989 en 1992 in die Oossee voor die Sweedse eiland Gotland gestort.

Karosta se besondere atmosfeer dien intussen as inspirasie vir Letlandse kunstenaars wat hier hul ateljees geopen het.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Karosta.