Koffiemasjien

'n Koffiemasjien is 'n toestel wat vir die termiese ekstraksie en filtrasie van gemaalde koffiebone gebruik word, waarby water as ekstraksiemiddel ingespan word. Gewoonlik dien koffiefilters as filterelemente, tog het in die vroeë 21ste eeu ook spesiale koffiekussinkies toenemend gewild geraak by verbruikers.

Die middel-tot-hoër-pryssegment in die mark vir koffiemasjiene word deur voloutomatiese toestelle oorheers wat naas koffie ook espresso kan berei

Gewone koffiemasjiene word vir die halfoutomatiese bereiding van koffie gebruik, terwyl daar ook voloutomatiese masjiene aangebied word wat oor elektroniese programme beskik om die water- en koffietoevoer selfstandig uit te voer, koffie of espresso regstreeks in koppies of bekers kan ingooi en gebruikte koffiepoeier in 'n spesiale houer gooi.

Tegniek

In 'n elektriese koffiemasjien vloei water uit 'n watertenk selfstandig deur 'n waterslang, wat van 'n terugslagklep voorsien is, na die verhitter net onder die warmplaat. Die verhitter bestaan meestal uit 'n verhitte pyp. Die water word onmiddellik verhit totdat stoom uitborrel en die terugslagklep onder stoomdruk sluit. Die verhitte water word vervolgens via 'n stygpyp boontoe in 'n draaibare pyp gedruk wat net bo-oor die filter uitkom. Daarna word die volgende hoeveelheid water na die verhitter gevoer, en die proses word herhaal. Sodra die stoomdruk in die verhitter sterk genoeg is, word die water deur die stygpyp boontoe gedruk.

Sodra die watervoorraad in die tenk opgebruik is, styg die verhitter se temperatuur tot tussen 130 en 150 °C. 'n Temperatuurskakelaar skakel die verhitter af en begin nou die temperatuur van die warmplaat deur middel van sikliese aan- en afskakel reël. 'n Ingeboude veiligheidsskakelaar, wat aangeskakel word sodra die temperatuur sowat 180 °C bereik, voorkom oorverhitting indien die masjien sou breek.

Koffiemasjiene benodig vir die verhitting van water meer energie as elektriese ketels aangesien 'n bepaalde hoeveelheid energie in die stoom steeds vrygestel word. Sodra die koffie berei is, verbruik die warmplaat bykomende energie.

Geskiedenis

'n Outomatiese koffiemasjien wat omstreeks 1920 gebruiklik was (Koffiemuseum Leipzig, Duitsland)

Tradisionele espresso- en mokkamasjiene maak gebruik van die perkolator-tegnologie: kokende water styg uit 'n houer onderaan (A) na bowe en perkoleer vanuit die houer bo-op (C) deur 'n metaalfilter met gemaalde koffie (B)

Die Duitse Wigomat was in die laat 1950's een van die eerste elektriese filterkoffiemasjiene

Die brou van 'n koppie koffie is 'n eenvoudige proses – geroosterde koffiebone word fyngemaal en in warm water opgelos. Dwarsdeur die 19de en nog in die vroeë 20ste eeu het koffiedrinkers gewoonlik water in 'n pot verhit, gemaalde koffiebone bygevoeg, die mengsel gekook totdat die geur vir hulle reg was en dit vervolgens in 'n koppie geskink.

Die eerste outomatiese koffiemasjiene is reeds sowat 200 jaar gelede ontwikkel. Daar is steeds uiteenlopende metodes ingespan om koffie te berei, en aanvanklik is spiritus as energiebron vir koffiemasjiene gebruik. Die eerste moderne koffiemasjien, die Biggin, is omstreeks 1800 in Frankryk ontwikkel en het uit 'n pot met twee vlakke bestaan: gemaalde koffie is in die houer bo-op geplaas en warm water daaroor gegooi. Die koffie het deur klein openings na die koffiepot onderaan deurgeloop.

'n Alternatiewe Franse masjien, die sogenaamde pompperkoleerder, is in dieselfde tydperk ontwikkel. Hier het kokende water uit 'n houer onderaan deur 'n pyp beweeg en deur die gemaalde koffie terug na die houer geperkoleer.

Elektriese koffiemasjiene is eers in die eerste dekade van die 20ste eeu ontwikkel, tog kon gewone verbruikers hulle vanweë die hoë pryse aanvanklik nie bekostig nie. 'n Silwer vergulde koffiemasjien van die Duitse vervaardiger WMF het in die 1930's nog die helfte van die jaarlikse loon van 'n werker gekos.

Eers in die tydperk ná die Tweede Wêreldoorlog het koffiemasjiene vir gewone verbruikers geleidelik bekostigbaar geword. In 1954 is die eerste moderne filterkoffiemasjien Wigomat gepatenteer en het die vroeër gebruiklike perkoleerders en vakuumkoffiemasjiene op die Duitse mark verdring.

In die 1970's het koffiemasjiene tot 'n massamark-artikel ontwikkel en die huidige tegniek, waarby water verhit en druppelsgewys deur 'n koffiefilter met gemaalde koffiebone na 'n koffiekan op 'n warmplaat gelei word, het destyds sy deurbraak behaal.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Koffiemasjien.