Kokosjnik

’n Kokosjnik (Russies: коко́шник, IFA: /kɐˈkoʂnʲɪk/) is ’n tradisionele Russiese kopbedekking wat in die 16de tot 19de eeu deur vroue gedra is.

Die portret van ’n onbekende meisie in Russiese kleredrag deur Iwan Argoenof, 1784, is van ’n Moskouse meisie wat ’n kokosjnik dra.

Oorsig

Dit was histories ’n kopbedekking wat deur getroude vroue gedra is. Ongetroude meisies het ’n soortgelyke kopbedekking, ’n powjazka, gedra wat agter oop was. Die woord kokosjnik beskryf ’n verskeidenheid kopbedekkings wat regdeur Rusland gedra is, insluitende die silindervormige hoede van Weliki Nowgorod, die tweepuntige kika van Wladimir, die driehoekige kika van Kostroma, ens.

Keiserin Aleksandra Fjodorowna in ’n 19de-eeuse koskosjnik (links) en prinses Olga Konstantinowna Orlowa in ’n balkostuum in 1903. (foto deur Jelena Mrozofskaja.

Vandag word die woord gewoonlik verbind met die straal- of pluimvormige kopbedekking wat aan die agterkant met lang, dik bande in ’n groot strik vasgemaak word. Die pluim kan met pêrels en goudwerk, af andersins met eenvoudige appliekwerk, versier wees – gewoonlik met plant- of blommotiewe. Die voorkopgedeelte kan met net versier wees. Wanneer ’n vrou ’n kokosjnik dra, dra sy gewoonlik haar hare in ’n vlegsel.

Geskiedenis

Die woord "kokosjnik" het die eerste keer in dokumente uit die 16de eeu voorgekom en is afgelei van die Oudslawiese kokosj ("hoender"). Die oudste soortgelyke kopbedekkings is egter gevind in grafte uit die 10de tot 12de eeu in Weliki Nowgorod.

Die term word ook gebruik vir die dekoratiewe korbeelboog wat sedert die 16de eeu ’n kenmerkende element van die tradisionele Russiese argitektuur is.

Tydens die herlewing van die nasionale Russiese kultuur in die vroeë 19de eeu het kroonvormige tiaras wat gedeeltelik deur kokosjniks geïnspireer is, deel geword van die amptelike hofdrag van koninklikes en hofdames. In dié tyd het beide getroude en ongetroude vroue die soort kokosjnik gedra wat tradisioneel deur ongetroude meisies gedra is: Dit wys die hare voor en het ’n deurskynende sluier wat agter afhang.

Ná die Russiese Rewolusie (1917) het emigrante die kokosjnik aan die res van Europa bekend gestel. Deesdae word dit hoofsaaklik deur meisies en vroue as deel van Russiese volksdrag gedra. ’n Kokosjnik is ook deel van die tradisionele drag van Snegoerotsjka, die kleindogter en helper van Djed Moroz ("Kersvader").

Eksterne skakels

• Kokosjnik^{[dooie skakel]} in die Groot Sowjet-ensiklopedie (ru)
• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Kokosjnik.
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia