Lawakussing

(Aangestuur vanaf Kussinglawa)

Lawakussings of kussinglawa verwys na 'n sekere soort lawa met 'n kenmerkende kussingvorm wat toegeskryf word aan die uitvloeiing van die lawa onder die water. Kussinglawa in vulkaniese gesteentes word gekenmerk deur dik lae kussingvormige massas van tot 'n meter breed.

Kussinglawa op die seebodem van Hawaii.

Beskrywing wysig

 
Kussingformasies in die Noord-Apennyne, Italië.
 
Kussinglawa in Nieu-Seeland.

Lawakussings is gewoonlik van basalt, maar dié van ander samestellings is ook bekend.[1][2][3] Hoe hoër die silikainhoud (en hoe taaier en vloeitraer) die lawa dus is, hoe groter is die kussings gewoonlik.

Lawakussings kom voor waar lawa onder water uitvloei, soos onder warmkolkettings in die see en die divergente tektoniese plate van mid-oseaniese riwwe. Terwyl die twee tektoniese plate weg van mekaar beweeg, vloei dik lawa uit die magmakamer onder die tektoniese plate en vorm nuwe oseaankors.

Lawakussings word gevorm wanneer magma die seebodem bereik. Die warm lawa koel vinnig in die water af en vorm 'n kors. Omdat die lawa onder die steeds dikker wordende gestolde laag uitbreek en na bo vloei, ontstaan verskillende lae lawa wat die kenmerkende kussingsvorms skep.[4]

Kussinglawa word ook verbind met sommige subglasiale vulkane tydens die vroeë uitbarstingsfases.[5][6] Dit kan ook buite water voorkom wanneer die seebodem waar die kussings gevorm het bo die watervlak uitgestoot word.

Verwysings wysig

  1. "McCarthy, T. & Rubidge, B. 2008. The story of earth and life, Chapter 3, The first continent. 60-91, Struik Publishers" (PDF). Web.wits.ac.za. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 7 April 2009. Besoek op 10 Maart 2014.
  2. Fang, N.; Niu, Y. (2003). "Late Palaeozoic Ultramafic Lavas in Yunnan, SW China". Journal of Petrology. 44 (1): 141–158. Bibcode:2003JPet...44..141F. doi:10.1093/petrology/44.1.141.
  3. Kuroda, N.; Shiraki, K.; Urano, H. (1 Oktober 1988). "Kuroda, N., Shiraki, K. & Urano, H. 1988. Ferropigeonite quartz dacites from Chichi-jima, Bonin Islands: Latest differentiates from boninite-forming magma". Contributions to Mineralogy and Petrology. 100 (2): 129–138. Bibcode:1988CoMP..100..129K. doi:10.1007/BF00373580. S2CID 128613176.
  4. 2005. Volcanoes and the environment by Joan Martí, Gerald Ernst, Cambridge University Press, 488 pp.
  5. "Geology and geodynamics of Iceland, R.G. Trønnes, Nordic volcanological Institute, University of Iceland" (PDF). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 3 Maart 2016. Besoek op 29 Oktober 2021.
  6. "Scientists Study 'Glaciovolcanoes,' Mountains of Fire and Ice, in Iceland, British Columbia, US ScienceDaily, 23 April 2010". Sciencedaily.com. Besoek op 10 Maart 2014.

Skakels wysig