Ludwig von Mises

Ludwig von Mises (* 29 September 1881 – † 10 Oktober 1973) was 'n Oostenryks gebore Amerikaanse ekonoom, geskiedkundige, filosoof, skrywer en klassieke liberaal wat 'n beduidende invloed op die moderne Libertynse beweging en die Oostenrykse Leerskool gehad het.

Ludwig von Mises
Geboortenaam	Ludwig Heinrich Edler von Mises
Gebore	29 September 1881 Lemberg, Oostenryk-Hongarye (tans Lwif, Oekraïne)
Oorlede	10 Oktober 1973 (op 92) New York Stad, Verenigde State
Nasionaliteit	Oostenryk  Verenigde State
Instelling(s)	Universiteit van Wene (1919–1934) Institut Universitaire des Hautes Études Internationales, Genève, Switserland (1934–1940) New York Universiteit (1945–1969)
Beïnvloed deur	Böhm-Bawerk, Menger, Turgot
Invloed op	Anderson, Block, Hayek, Hazlitt, Huerta de Soto, Kirzner, Paul, Peterson, Raico, Reisman, Rockwell, Rothbard, Salerno, Schiff, Schutz, Sennholz, Spitznagel, Woods

Bydraes op die Gebied van Ekonomie

Mises in sy biblioteek

Mises het vele lesings gelewer en heelwat geskryf oor die onderwerp van klassieke liberalisme en word gesien as een van die vroeëre leiers van die Oostenrykse Leerskool in ekonomiese wetenskap. In sy verhandeling oor ekonomie getiteld, Human Action, het Mises praxeologie (Die studie van menslike handelinge) bekend gestel as 'n meer algemeen konsepsuele grondslag vir die studie van die menslike wetenskappe en bevind dat ekonomiese wette slegs afgelei kon word deur middel van metodologiese indiwidualisme (studie van sosiale verskynsels aan die hand van die indiwidue se motiverings) en daarmee het hy positivisme en materialisme as 'n grondslag vir sosiale wetenskappe verwerp. Vele van sy werke, insluitende Human Action, het gewentel rondom twee ekonomiese temas:

1. monetêre ekonomie en inflasie;
2. die verskil tussen regeringsbeheerde ekonomieë en vrye markte.

Mises se argument was dat geld in aanvraag was as gevolg van die nut daarvan in die aankoop van goedere, en nie vir die eie ontwil daarvan nie en dat enige ongegronde uitbreiding van skuld sakesiklusse tot gevolg het. Sy ander beduidende argument was dat sosialisme noodwendig ekonomies sal misluk vanweë die ekonomiese berekeningsprobleem – dat dit onmoontlik sal wees vir 'n sosialistiese regering om die ekonomiese berekeninge te doen om 'n komplekse ekonomie te organiseer. Mises het geredeneer dat daar sonder 'n markekonomie daar geen funksionele prysstelsel kon bestaan nie. Hy het 'n prysstelsel as noodsaaklik beskou vir rasionele, doeltreffende en produktiewe aanwending van kapitaalgoedere. Hy het geredeneer dat waar privaateienaarskap sou ontbreek, daar nie 'n wisselkoers of koste vir kapitaalgoedere kon bestaan nie en daar gevolglik nie 'n geldprys of ruilvoorwaardes kan ontstaan nie. Sonder die geldprys sou die vergelyking van die koste van vervaardiging en inkomste nie kon plaasvind nie en daarom sou die aanwending van kapitaalgoedere in die vervaardiging van gebruikersgoedere nie doeltreffend wees nie. In 'n sosialistiese samelewing word kapitaal nie aangewend vir die mees doeltreffende doeleinde nie maar eerder op grond van die goeddunke of teorieë van 'n sosialistiese beplanner sonder die steun van 'n geldelike prys sein as maatstaf van die winsgewendheid daarvan.

Mises het dus tot die gevolgtrekking gekom dat sosialisme noodwendig sal misluk, aangesien die vraag vir goedere nie sonder pryse vasgestel kan word nie. Daarom sou sosialisme, aldus Mises, noodwendig lei tot die kroniese vermorsing van kapitaalgoedere aangesien die aansporing tot produksie en die behoud van kapitaal min sal wees. Volgens hom sou die monopolisering onder dwang van kapitaalgoedere in 'n disfunksionele staat, met slegs die interpersoonlike waardevastelling (demokratiese produksie) van die gebruikswaardes, lei tot ontoereikende ekonomiese berekening en sou daarom nie geskik wees vir die doeltreffende aanwending van kapitaal nie.

Beknopte bibliografie

• Theorie des Geldes und der Umlaufmittel (1912)
• Die Gemeinwirtschaft (1922)
• Liberalismus (1927)
• Grundprobleme der Nationalökonomie (1933)
• Nationalökonomie (1940)
• Die Bürokratie (1944)
• Human Action (1949)