Lycophron van Chalcis

Lycophron van Chalcis (Oudgrieks: Λυκόφρων ο Χαλκιδεύς, gebore in omstreeks 330–325 v.C.) was 'n gevierde Alexandrynse filoloog en digter. Hy is gebore in Chalcis op die eiland Evia, en was die aangenome seun van die geskiedskrywer Lycus van Rhegium.

Biografiese gegewens

Lycophron het in Alexandrië gewoon ten tyde van Ptolemeus II Philadelphus se heerskappy, en het van laasgenoemde opdrag ontvang om orde te skep in die omvangryke versameling werke van komediedigters in die befaamde Biblioteek. Tydens en as gevolg van sy intensiewe ondersoek skryf hy 'n omvangryke werk met die titel Περὶ Κωμῳδίας / Oor Komedie, wat 'n gedetailleerde oorsig bied van die aard en die ewolusie van die Oudgriekse komedie, 'n lys van die komediedigters en hul werke, en bowendien 'n hele reeks onderwerpe wat regstreeks of onregstreeks betrekking het op die interpretasieproblematiek van bepaalde komedies.

Daar bestaan ongelukkig nie verdere details oor Lycophron se lewe nie, buiten die feit dat Ovidius weet te vertel (sien Ibis, vv. 531-532) dat hy om die lewe gebring is deur 'n pylskoot.

Literêre werk

Buiten sy bogemelde wetenskaplike werk, verdien Lycophron ook as digter 'n vername plek onder die Griekse tragediedigters, al het daar van sy omvangryke œuvre nouliks 'n paar verse bewaar gebly. Die Suda vermeld 24 titels van Lycophron se tragedies, maar Johannes Tzetzes vermeld selfs 46 (of 64?). Vier verse uit sy tragedie Πελοπίδαι / Pelopiden word aangehaal deur Stobaeus.

Hy skryf ook 'n satiriese drama met die titel Μενέδημος / Menedemus, waarin hy die draak steek met sy streekgenoot, die filosoof Menedemus van Eretria, wat, vreemd genoeg, nogtans Lycophron se tragedies geloof het.

Daar word oor hom vertel dat hy 'n meester was in die maak van anagramme, waarvan hy dan ook verskeie gemaak het in opdrag van die koningspaar Ptolemaeus II en Arsinoë.

Die enigste gedig van Lycophron wat vir ons bewaar bly is sy Κασσάνδρα / Cassandra (of Alexandra). Dit is nóg tragedie, nóg epos, maar 'n lang monoloog in 1474 jambiese verse waarin die digter Priamos se dogter, Cassandra, die val van Troje en die toekomstige lotgevalle van die Griekse en Trojaanse helde laat voorspel. Die werk bevat ook 'n hele reeks mitologiese en historiese uitweidings wat selfs teruggryp na die Argonoutesage, de Amasone, die verhale oor Io en Europa en wat deurloop tot Aleksander die Grote. Die werk gee nie voor om van hoë literêre waarde te wees nie, en is niks meer as 'n moeilik verteerbare brousel van tradisionele alexandrynse geleerdheid. Die Suda omskryf dit as 'n σκοτεινὸν ποίημα / duistere gedig, wat tereg aan sy outeur die bynaam die Duistere besorg het. Nietemin het die ontoeganklike geleerdheid en die duisterheid van die gedig tot in die laat-oudheid verskillende filoloë geïnspireer tot die skryf van waardevolle kommentare.

Diskussie

In die verlede het filoloë soms getwyfel of die tragediedigter Lycophron wel dieselfde persoon is as die outeur van die Cassandra. Sommige verse uit die gedig (1226 e.v. en 1440 e.v.) kan immers geïnterpreteer word as verwysings na die Romeinse geskiedenis, waardeur mens kan aflei dat die outeur nie kon geleef het voor die tyd van Flaminius (omstreeks 190 v.C.) nie. Daarteen word dan die hipotese uitgewerk dat bogenoemde vermelde verse dalk interpolasies kan wees uit latere periodes.

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.

Bronne

• Ph. Smith, art. Lycophron, in W. Smith (red.), A dictionary of Greek and Roman biography and mythology, II, Boston, 1867, p. 248.