Maatstreep
In musieknotasie is ’n maat ’n tydsegment wat ooreenstem met ’n spesifieke aantal maatslae waarin elke maatslag verteenwoordig word deur ’n spesifieke nootwaarde en die grense van die maat aangedui word deur vertikale maatstrepe. Die verdeling van musiek in mate voorsien gereelde verwysingspunte om plekke in ’n stuk musiek te identifiseer. Dit maak geskrewe musiek ook makliker om te volg, aangesien elke maat met balksimbole as ’n groep gelees of gespeel kan word.[1] ’n Stuk bestaan tipies uit etlike mate van dieselfde lengte, en in moderne musieknotasie word die aantal maatslae in elke maat vasgestel aan die begin van die bladmusiek deur die boonste syfer van ’n tydmaatteken (soos 3/4), terwyl die onderste syfer die nootwaarde van die maatslag aandui (in die voorbeeld 3/4 het die maatslag ’n kwartnootwaarde).
Die eerste volledige maat van ’n stuk musiek word ‘maat 1’ of ‘m. 1’ genoem. Wanneer die musiek met ’n anakrusis (’n onvolledige maat aan die begin van ’n stuk musiek) begin, is ‘maat 1’ of ‘m. 1’ die volgende maat.
Maatstreep
wysig’n Dubbelmaatstreep kan bestaan uit twee enkele maatstrepe wat naby mekaar getrek word wat twee afdelings in een stuk musiek skei, of ’n maatstreep wat gevolg word deur ’n dikker maatstreep, wat die einde van ’n stuk musiek of ’n beweging aandui. ’n Ander term vir die maatstreep aan die einde van ’n stuk musiek is eindmaatstreep.[2]
'n Herhalingsteken (of herhalingsmaatstreep[3]) lyk soos die eindmaatstreep, maar dit het twee kolletjies, die een bo die ander, wat aandui dat die gedeelte van die musiek wat daarvoor staan, herhaal moet word. Die begin van die herhaalde gedeelte kan gemerk word deur ’n beginherhaalteken; as dit nie gebruik word nie, word aangeneem dat daar van die begin van die stuk musiek of beweging herhaal moet word. Hierdie beginherhaalteken, as dit aan die begin van die balk staan, tree nie as ’n maatstreep op nie, omdat daar geen maat daarvoor is nie; die enigste funksie daarvan is om aan te dui waar die gedeelte wat herhaal moet word, begin.
In musiek met ’n reëlmatige metrum tree maatstrepe op om ’n periodieke aksent in die musiek aan te dui, ongeag die duur daarvan. In musiek wat van gemengde metrum gebruik maak, word maatstrepe eerder gebruik om die begin van ritmiese nootgroepe aan te dui, maar dit wissel baie: party komponiste gebruik stippelmaatstrepe, ander (onder andere Hugo Distler) het maatstrepe op verskillende plekke geplaas om verskillende groperings van deel tot deel aan te dui.
Igor Strawinski het van maatstrepe gesê:
Mate en maatstrepe dui ook groepering aan: ritmies van maatslae binne en tussen mate, binne en tussen frases en op hoër vlakke, soos in metrum.
Geskiedenis
wysigDie vroegste maatstrepe, wat in klawerbord- en vihuelamusiek in die 15e en 16e eeu, het nie ’n reëlmatige metrum aangedui nie, maar het net ’n skeiding van dele aangedui, of in party gevalle elke maatslag.
Daar is in die laat-16de eeu begin om maatstrepe in ensemblemusiek te gebruik, maar dit is aan die begin ongereeld gebruik. Eeers teen die middel-17de eeu is maatstrepe op die moderne manier gebruik sodat elke maat dieselfde lengte gehad het, en hulle het met tydmaattekens begin verband hou.[4]
Moderne uitgawes van vroeë musiek wat oorspronklik sonder maatstrepe geskryf is gebruik soms 'n mensurstrich.
Hipermaat
wysig
’n Hipermaat, grootskaalse of hoëvlakmaat, of maatgroep is ’n metriese eenheid waarin elke gewone maat oor die algemeen een maatslag (eintlik hipermaatslag) van ’n groter ritme vorm. Gevolglik is ’n maatslag in ’n maat soos ’n maat/hipermaatslag vir ’n hipermaat is. Hipermate moet groter as ’n genoteerde maat wees, as ’n eenheid gesien word, uit ’n patroon van sterk en swak maatslae bestaan en saam met aanliggende hipermate, wat van dieselfde lengte moet wees, ’n sin van hipermetrum skep. Die term is gesmee deur Edward T. Cone in Musical Form and Musical Performance (New York: Norton, 1968),[5] en is soortgelyk aan die minder formele konsep van ’n frase.
Verwysings
wysig- ↑ ChordWizard Software. "www.howmusicworks.org" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Mei 2020. Besoek op 11 September 2012.
- ↑ http://www.dolmetsch.com/musicalsymbols.htm − Kaart van musieksimbole
- ↑ Nickol, Peter (2008).
- ↑ Harvard Dictionary of Music, Tweede uitg. (1972), "Barline"
- ↑ Stein, Deborah (2005).
Verdere leeswerk
wysig- Cone, Edward T. (1968). Musical Form and Musical Performance. ISBN 0-393-09767-6.