Maia of Maja was in die Griekse mitologie een van die Plejades en die ma van Hermes.

Maia
Griekse, Romeinse nimf
Hermes en Maia, detail van ’n Griekse rooifiguurpot uit c. 500 v.C.
Hermes en Maia, detail van ’n Griekse rooifiguurpot
uit c. 500 v.C.
Naam Maia
Susters Plejades (Grieks)
Verbind met groei
Ouers Atlas en Pleione (Grieks)
Kinders Hermes/Mercurius

Sy was die dogter van Atlas[1] en Pleione die Okeanied,[2] en was die oudste van die sewe Plejades.[3] Die sewe susters is op Berg Kyllini in Arkadië gebore,[4] en word soms bergnimfe of Oreades genoem. Omdat hulle dogters van Atlas was, word hulle ook soms die Atlantiede genoem.[5]

Ma van Hermes wysig

 
Vulcanus en Maia (1585) deur Bartholomäus Spranger.

Volgens die Homeriese Himne aan Hermes het Zeus Maia in die middel van die nag skelmpies in ’n grot met Hermes bevrug. Nadat sy die lewe aan die baba geskenk het, het Maia hom in komberse toegedraai en gaan slaap. Die vinnig groeiende baba het na Thessalië begin kruip, waar hy op die aand van sy eerste dag beeste van sy halfbroer Apollo gesteel en die lire uit ’n skilpaddop ontwerp het.

Maia het geweier om Apollo te glo toe hy beweer Hermes was die dief, terwyl Zeus hom aan Apollo se kant geskaar het. Eindelik het Apollo die beeste vir die lire geruil, en dit het een van sy identifiserende kenmerke geword.

Romeinse Maia wysig

In die godsdiens van antieke Rome het Maia die begrip van groei verpersoonlik,[6] want daar is geglo haar naam is verwant aan die byvoeglike naamwoord maius, maior, "groter". Sy kon apart van die Griekse Maia ontstaan en later met haar vereenselwig gewees het vanweë die vergrieksing van die Latynse letterkunde en kultuur.[7]

In ’n argaïese Romeinse gebed[8] verskyn Maia se naam saam met dié van Vulcanus op ’n lys waar gode en godinne afgepaar word volgens hul ooreenstemmende funksionele aspekte. Sy is minstens een keer verbind met Terra, die Romeinse eweknie van die Griekse Gaia (die aarde).[9]

Die maand Mei (Latyn Maius) is vermoedelik na Maia genoem, hoewel antieke etimoloë dit ook verbind het met die maiores, "voorouers", wat weer eens afgelei is van die byvoeglike naamwoord maius, maior, dus dié wat "groter" is in terme van opeenvolgende geslagte. Op die eerste dag van Mei het die priesters van Vulcanus ’n swanger sog aan Maia geoffer,[10] wat die verband tussen Vulcanus en Maia in die argaïese gebed herhaal. In die Romeinse mitologie was Mercurius (die Romeinse Hermes), die seun van Maia, die beskermer van handelaars en winste, wat dui op nog ’n verband met Maia as ’n godin wat groei bevorder.[11]

Verwysings wysig

  1. Hesiodus, Theogony 938.
  2. Pseudo-Apollodorus, Bibliotheke 3.10.1.
  3. Bibliotheke 3.10.2; Aratus, Phainomena 255–263.
  4. Pseudo-Apollodorus, Bibliotheke 3.10.1.
  5. Diodorus Siculus 3.60.4.
  6. Robert Turcan, The Gods of Ancient Rome: Religion in Everyday Life from Archaic to Imperial Times (Routledge, 2001), p. 70.
  7. Pierre Grimal, The Dictionary of Classical Mythology (Blackwell, 1996, oorspronklik in Frans uitgegee, 1951), p. 270.
  8. Bewaar deur Aulus Gellius, Attic Nights 13.10.2.
  9. Deur Cornelius Labeo, soos aangeteken deur Macrobius, 1.12.20; H.H.J. Brouwer, Bona Dea: The Sources and a Description of the Cult (Brill, 1989), pp. 232, 354.
  10. Macrobius, Saturnalia 1.12.20; Juvenalis, Satires ii.86; Festus 68.
  11. Turcan, The Gods of Ancient Rome, pp. 70–71.