Maslow (kortverhaal)

Maslow is 'n wetenskapsfiksie-kortverhaal opgeneem in Nuwe Stories 3 (saamgestel deur Suzette Kotzé-Myburgh en Leti Kleyn), vanaf bl. 56-67. Die verhaal is geskryf deur Susan Gaigher.

Karakters

wysig
  • X/Eva - die dogter/proefkonyn
  • Y/Adam - die seun/proefkonyn
  • Anonieme verteller - die projekleier, maar ook voog

Intrige

wysig

Die verhaal begin in die verhaalhede, waar die verteller na agttien jaar op 'n afgesonderde eiland 'n geselskap te wagte is wat hulle sal kom haal.

Op die "Nuwe Aarde", wat gevolg het ná die Nederlaag van die "Ou Aarde", en die uiteindelike "Hernuwing" (Renaissance), word die Heilige Skrifte (Die Bybel) herontdek en vurig bestudeer. Daarin vind die mensdom 'n morele padkaart geïnspireer deur 'n Al-Wese wat die mensdom wou leer om in vrede saam te leef, om mekaar onvoorwaardelik te aanvaar en sonder selfsug vir mekaar te sorg. Dit het 300 jaar geneem om die tekste te ontsyfer.

Die verteller is uitverkies om die projek op die eiland aan te pak: sy moes ma, pa, oppasser en leraar wees vir X en Y. X en Y is die projekname van 'n tweeling, X is vroulik en Y is manlik. Met pasgebore babas en al is sy per sweefskip op die eiland sonder enige tegnologiese geriewe afgelaai. In die primitiewe toestand is hulle uitgelewer aan al die aardse elemente.

Die hoofdoel is om die oertaal, die Heilige Taal, uit te vind wat Adam en Eva met die Al-Wese sou gepraat het. As die mens eers die Al-Wese se taal ken, dan eers sal die mens werklik uit die as opstaan en dan eers sal die mensdom nooit weer 'n soortgelyke Nederlaag deurmaak nie. Die Heilige Taal is nie Latyn en Hebreeus nie, dit was 'n ou wanpersepsie. Die verteller se tong is uitgesny, sodat sy nie met X en Y kon kommunikeer nie.

Tot haar aanvanklike teleurstelling, met die aanname dat die tweeling engelrein en onskuldig in die natuur en met moederliefde grootword (tabula rasa), verwilder en verdierlik X en Y heeltemal, omrede kultuur en inligting nou slegs nieverbaal oorgedra kan word. Op drie jaar kon die kinders nog nie praat nie, en teen agttien het hulle min rede om met mekaar verbaal te kommunikeer: daarvoor was daar gebare, geluide en nagebootste diereklanke.

Later sal dit tot die verteller deurdring dat gedagtes en konsepte wel met woorde oorgedra kan word. Woorde soos "haat", "verraad", "oorlog", "mens", "moord", "nostalgie", "verlange" en "liefde" ken die kinders dus nie. Daarom, so word aangeneem, kan daar ook nie sulke gedagtes deur die kinders gekweek word nie.

Toe drie navorsers 'n jaar of twee tevore op die eiland per vaartuig (in die kinders se oë 'n "reuseseemonster") voet aan wal sit, en as onbekende lywe uit hierdie "monster" stap (gepaardgaande met 'n kakofonie van klank in hul mondelinge spreekwyse), het die kinders "natuurlik" reageer - met geweld en slagting.

Terug in die verhaalhede is die dag verby. Die drie eilandbewoners is nie kom haal nie. Die verteller glo die volgende dag sal belowend wees.

Oerteks

wysig

Die kortverhaal toon enkele ooreenkomste met 'n antieke legende:

 

Verder duikt telkens de vraag op naar 'de oudste taal', waarbij dan aan één van de nog bestaande talen gedacht wordt. Men denke aan het bekende verhaal van de Egyptische koning Psammetichos bij Herodotus, een experiment om de oudste taal te vinden. Hij liet twee kinderen door een schaapherder opvoeden zonder dat ze een menselijke hoorden. Het eerste woord dat ze uitbrachten was bekos, hetgeen beschouwd werd als een in het Frygisch bestaand woord dat 'brood' betekende. Daaruit concludeerde Psammetichos dat het Frygisch de oudste taal was. - De Groot, A.W. 1964. 'Taalverandering'. In: Inleiding tot de algemene taalwetenschap. Groningen: J.B. Wolters, p. 380.