Mercury-Atlas 1
Mercury-Atlas 1 (MA-1) was die eerste poging van Amerika om 'n Mercury-kapsule te lanseer as deel van die Mercury-program. Die vuurpyl is op 29 Julie 1960 te Kaap Canaveral, Florida gelanseer. Dit was 'n onbemande vlug en daar was ook geen lanseerontsnapstelsel aan die kapsule nie. Die Atlas LV-3B vuurpyl het strukturele faling ondergaan na 58 sekondes op 'n hoogte van slegs 9,1 km en 3,4 km vanaf die lanseerplatvorm. Alle telemetrieseine het skielik verdwyn soos die vuurpyl deur maksimum dinamiese druk beweeg het. Die dag was reënerig en bewolk en die vuurpyl was na 26 sekondes nie meer sigbaar nie. Dit was dus onmoontlik om te kon sien wat gebeur het.
Die doelwit was om 'n sub-orbitale vlug te onderneem en weer die atmosfeer binne te dring met die ruimtetuig. Die kapsule was toegerus met skeidingsvuurpyle maar slegs met fop-truvuurpyle. Daar was verskeie ander stelsels wat ook nie in die kapsule geïnstalleer is nie bv. die kajuitdrukstelsel en 'n stoel vir die ruimtevaarder.
Verskeie Mercury-ingenieurs het beswaar aangeteken teen voortsetting van die lansering na aanleiding van die weer, dit sou die sig belemmer. Sommige getuies beweer hulle het 'n ontploffing gehoor maar dit kon nie bevestig word nie. Die kapsule het aanhou inligting uitsaai, totdat dit die water getref het ongeveer 9 km vanaf die lanseerplatform. Die kapsule, Atlasvuurpyl en die vloeibare suurstof ventilasieklep is geberg vanaf die oseaanvloer. Die enjins was nie beskadig nie, behalwe die skade wat hulle gely het tydens impak met die water. Die ventilasieklep en 'n stukkie pyp wat nog aan hom geheg was het opmerkbare metaaluitputtingkrake gehad.
Ondersoek
wysig
Data vanaf die telemetrie dui daarop dat die Atlas normaal gewerk het tot op T+58 sekondes en daar was geen probleem tot op daardie tydstip nie. Toe was daar skielik 'n groot rampspoedige gebeurtenis, die druk tussen die RP-1 en die vloeibare suurstoftenks het geval tot nul, daarna het die enjins krag verloor, die telemetrie het ophou werk en verskeie voorwerpe het skielik op die radar verskyn. Die telemetrie van die kapsule wys ernstige bewegings en wat gevolg is deur die verlies van telemetrie van die Atlas-vuurpyl; die kapsule het egter normaal gewerk totdat dit die water getref het - ongeveer 222 sekondes na lansering. Die outomatiese aborteerstelsel Abort Sensing and Implementation System (ASIS) - blyk normaal te gewerk het en het 'n afskakelinstruksie na die enjins gestuur die oomblik toe die abnormale situasie plaasgevind het. Die valskermstelsel het nie ontplooi nie omrede dit te gou na die lansering was.[1][2]
Die Atlas 50D vuurpyl het minder telemetrietoetskoppe gehad as die Atlas R&D Atlas D. Daar was slegs 50 metings geneem met hierdie eerste vlug. Dit blyk dat die Atlas op 'n konstante vlug was toe die telemetrieverbinding verlore gegaan het op T+60 sekondes. Die laaste 1,2 sekondes se telemetriedata word bevraagteken omrede daar reeds oop skakelaars was in die vuurpyl onmiddellik na die voorval. Uit die kapsule se giroskoopdata blyk dit dat die boonste gedeelte soveel as 10° oorgehel het. Daar was inderdaad twee voorvalle, die een op T+58.5 sekondes wat die verlies van telemetriedata in die voorste gedeelte van die vuurpyl veroorsaak het. Die tweede voorval was op T+59.4 sekondes, nadat die enjin afgeskakel is deur die ASIS-stelsel. Dit blyk dat die aandrywingstelsel nie deur die aanvanklike voorval geaffekteer is nie.
Gevolgtrekkings
wysig.jpg)
Die aanvanklike vermoede was dat die glasveseldop, wat bo-op die kapsule gesit is in die plek van die lanseerontsnapstelsel, het losgebreek en 'n gat in die vloeibare suurstoftenk gemaak. Owen Maynard van NASA, deel van die Mercury-stelselingenieurspan, was in beheer van die berging van die kapsule van die seevloer af. Hy het self 'n 30-voet vryduik uitgevoer om een spesifieke ontbrekende komponent van die kapsule te vind. Hy het tydens 'n mondelingse geskiedenis onderhoud[3] gesê dat sy na-vlugberekeninge daarop dui dat die buitenste bedekking van die vuurpyl, net onderkant die plek waar die kapsule geheg word, sou gebuig het as gevolg van die gekombineerde lugweerstand, versnelling en spanning wat ondervind word tydens die vlug. Daardeur oorskry dit die trekspanning van die bedekking wat veroorsaak is deur die interne druk. Gebaseer op sy bevinding het NASA die bedekking in die betrokke gedeelte van die vuurpyl laat verdubbel. NASA het ook bepaal dat die toekomstige lanseerbane platter moet wees, om die buigstres op die vuurpyl te verminder. Interessant is dat die Atlas Atlas 50D vuurpyl alreeds oor 'n dikker bedekking as die Atlas 10D (Big Joe) beskik het, maar slegs op die RP-1 tenk terwyl die vloeibare suurstoftenk nog uit dieselfde dun bedekking bestaan het. Die probleem het hom nie herhaal op daaropvolgende vlugte nie. Daar is ook vermoed dat die afwesigheid van die lanseerontsnapstelsel 'n negatiewe invloed op die vuurpyl se aërodinamiese profiel gehad het. Convair se ingenieurs het aangedring dat die lanseerontsnapstelsel nodig was vanuit 'n aërodinamiese oogpunt, en ook vir datainvorderingvereistes, maar Mercury se beamptes het daarteen besluit.
Die kapsule het 'n apogee van 13 km bereik en het 9,6 km ver gevlieg. Die vlug het 3 minute en 18 sekondes geduur. Die kapsule het 1 154 kg geweeg en sy reeks nommer is #4 terwyl die Atlas se reeks nommer 50D was.
Stukke van die Mercury #4 ruimtetuig, soos gebruik in die Mercury-Atlas 1 sending, word tans vertoon by die Cosmosphere in Hutchinson, Kansas.[4]Die luik word vertoon by die Amerikaanse Ruimtemuseum in Titusville, Florida.
Verwysings
wysig- ↑ "Post Launch Report for Mercury-Atlas No. 1" (PDF). NASA. 2 Augustus 1960. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 19 Mei 2010. Alt URL
- ↑ "Flight Test Report, Mercury/Atlas MA-1". Convair. 29 Julie 1960. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 April 2013.
- ↑ Maynard, Owen (21 April 1999). "Oral History Transcript" (PDF). Johnson Space Center History Project. p. 12-84.
- ↑ Gerard, Jim. "Mercury spacecraft # 4". A Field Guide to American Spacecraft.
| Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal. |
