Monument vir die vermoorde Jode van Europa
Die Monument vir die vermoorde Jode van Europa (of Joodse Volksmoord-monument vir kort; Duits: Denkmal für die ermordeten Juden Europas) in die Duitse hoofstad Berlyn is ter herdenking van die Joodse burgers opgerig, wat tydens die Sjoa (of Joodse Volksmoord) deur die Nasionaal-Sosialistiese Party (ook bekend as die Nazi-Party) vermoor is.
Die monument het tussen 2003 en die lente van 2005 op 'n oppervlakte van sowat 19 000 vierkante meter naby die Brandenburgse Poort (Brandenburger Tor) in die middestad van Berlyn volgens 'n ontwerp van die Amerikaanse argitek Peter Eisenman ontstaan. Die monument is op 10 Mei 2005 plegtig ingewy en staan sedert 12 Mei 2005 oop vir besoekers. In sy eerste bestaansjaar is die Sjoa-monument deur sowat 3,5 miljoen mense besigtig.
Ontwerp
wysig
Op 'n golwende grondvlak is 2 711 reghoekige, sag hellende betonblokke in parallele lyne met 54 spille in 'n noord-suidelike en 86 spille in 'n oos-westelike rigting opgerig. Die blokke is hol met 'n buitewand van sowat 15 sentimeter en het almal dieselfde plattegrond van 2,38 by 0,95 meter, maar verskillende hoogtes, wat van gelykvloers (112 blokke) tot by 4,7 meter wissel. 367 blokke bereik 'n hoogte van minder as een meter, 869 is tussen een en twee meter hoog, 491 tussen twee en drie meter, 569 tussen drie en vier meter, en 303 is hoër as vier meter. Die swaarste blokke het 'n massa van elf ton. Die oppervlak van die blokke is volgens 'n spesiale metode behandel sodat graffiti maklik verwyder kan word.
Om die blokkeveld is 41 bome aangeplant. Die geplaveide oppervlakte van 13 100 vierkante meter is gedeeltelik benede die vlak van die omliggende strate. Tussen die blokke lê gelykmatige wandelgange met 'n wydte van 0,95 meter, sodat die hele monument vir besoekers begaanbaar is. Mense moet agtermekaar deur die nou gange loop.
Die aantal van 2 711 betonblokke het volgens die stigting, wat die monument beheer, geen simboliese betekenis nie, maar is die gevolg van die perseel se mate.
Die monument beskik oor 'n ondergrondse museum (Duits: Ort der Information - Plek van Inligting) met 'n oppervlakte van 930 vierkante meter. Die museum vertoon onder meer 'n lys met alle bekende name van Joodse slagoffers en bied daarnaas 'n tentoonstellingsruimte (778 vk m), lesingkamers (106 vk m) en 'n boekwinkel (46 vk m).
Koste
wysigDie totale koste van die monument het 27,6 miljoen € beloop, wat deur die Duitse federale regering gedra is. 25,3 miljoen € is aan die blokkeveld en die Ort der Information bestee en 2,3 miljoen aan die tentoonstellingsgebou. Die blokkeveld self is teen 'n koste van 14,8 miljoen € opgerig.
Die stigting wat die monument beheer beskik oor 'n jaarlikse begroting van 2,1 miljoen €, wat deur die Duitse Staatsminister van Kultuur befonds word.
Literatuur
wysig- Ute Heimrod (uitgewer): Der Denkmalstreit – das Denkmal? Die Debatte um das „Denkmal für die ermordeten Juden Europas". Eine Dokumentation. Philo Verlagsgesellschaft: Berlyn 1999
- Jan-Holger Kirsch: Nationaler Mythos oder historische Trauer? Der Streit um ein zentrales "Holocaust-Mahnmal" für die Berliner Republik. Böhlau-Verlag: Keulen 2003
- Claus Leggewie, Erik Meyer: "Ein Ort, an den man gerne geht". Das Holocaust-Mahnmal und die deutsche Geschichtspolitik nach 1989. Carl Hanser Verlag: München 2005
- Hans-Ernst Mittig: Gegen das Holocaustdenkmal der Berliner Republik. Karin Kramer Verlag: Berlyn 2005
- Hans-Georg Stavginski: Das Holocaust-Denkmal. Der Streit um das "Denkmal für die ermordeten Juden Europas" in Berlin (1988-1999). Schöningh Verlag: Paderborn 2002
- Holger Thünemann: Holocaust-Rezeption und Geschichtskultur. Zentrale Holocaust-Denkmäler in der Kontroverse. Ein deutsch-österreichischer Vergleich. Schulz-Kirchner Verlag: Idstein 2005
- Karen E. Till: The New Berlin. Memory, Politics, Place. Minneapolis/Londen: University of Minnesota Press 2005
Eksterne skakels
wysig| Wikimedia Commons bevat media in verband met Memorial to the Murdered Jews of Europe. |