Poolse kookkuns

Pole se kookkuns is veelsydig en toon naas baie ooreenkomste met dié van sy oostelike buurlande ook enkele invloede uit Sentraal-Europa en Skandinawië. Die Poolse eetkuns weerspieël die historiese adelskultuur en landelike tradisies net soos die land se geografiese kenmerke. Maar ondanks die invloede van buite en die groot verskeidenheid kulinêre streeksvariante volg die Poolse kookkuns ten opsigte van sy geregte en eetgewoontes 'n gemeenskaplike nasionale standaard.

Zupa ogórkowa – Poolse komkommersop

Die bekendste Poolse spesialiteite sluit deegprodukte, soppe, wors, wildsvleis, soet snoeperye en tert, wit kaas, wodka, gepekelde komkommers en 'n groot verskeidenheid sampioene in.

Algemene kenmerke

Die Poolse kookkuns geniet op internasionale nie dieselfde erkenning soos dié van Frankryk of Italië nie, alhoewel Poolse restaurante in ander Europese lande en oorsee aangetref word. Een van die hoofredes is die beperking tot inheemse bestanddele en 'n groter aantal swaar geregte wat nie met ligte Mediterreense etes kan meeding nie. Nogtans het Poolse sjefs hul kookkuns steeds verder ontwikkel.

'n Mandjie met tipiese Paaskos wat deur 'n priester geseën en op Paassondagoggend by die huis genuttig word

Pole se klimaattoestande is besonders geskik vir die verbouing van graan, verskillende soorte kool en aartappels. Winterharde wortelgroentes word regdeur die koue seisoen genuttig. Geografiese en weerstoestande is eweneens gunstig vir veeteelt (veral varke en beeste), terwyl die kusgebiede, mere en riviere as belangrike visbronne dien en die spyskaart met 'n verskeidenheid visgeregte aanvul.

Daarnaas het ook godsdienstige tradisies hul stempel op die Poolse eetkuns afgedruk. Die Rooms-Katolieke geloof oefen nog steeds 'n groot invloed op die lewe van groot dele van bevolking uit, en Pole hang hulle kerk nog met erns aan. So word die Vastyd voor die Paasfees nog bewus gevolg, net soos kerklike feesdae waarop besondere disse by die huis geëet word.

Die lang en wisselvallige geskiedenis van Pole het eweneens sy spore gelaat - so kan 'n mens invloede uit die Duitse, Joodse en Russiese eetkuns aanwys, alhoewel hulle belangrikheid steeds afneem. Die plaaslike variant van Rusland se nasionale gereg, boršč ('n sop wat van rooi beet berei word), kom as barszcz nog op die spyskaart van baie Poolse restaurante voor, net soos Duitse bredies met kool en vleis en vis-jellie, wat aan die Joodse eetkuns ontleen is. Daarnaas maak ook enkele geregte van Tataarse, Armeense, Hongaarse en Kosak-oorsprong al sedert eeue deel uit van die Poolse kookkuns.

Die verskillende geweste van Pole het hul eie spesifieke geregte - so staan die noorde van die land met sy groot aantal mere vir sy visgeregte bekend; Masowië met sy sanderige grond is die tuiste van 'n żur of żurek (die laasgenoemde is 'n verkleinwoord), 'n sop wat van suurdeeg berei word; terwyl pierogi, 'n tipe gevulde deegpoffertjie of ravioli, as 'n Oos-Poolse spesialiteit beskou word (alhoewel die gereg in verskillende variante dwarsoor Oos-Europa genuttig word).