Rene Bohnen

Afrikaanse digter

René Bohnen is ’n Afrikaanse digter.

Lewe en werk wysig

René Badenhorst word as die oudste van twee kinders op 24 Augustus 1958 op Estcourt in Natal gebore. Sy gaan skool by die laerskool op die dorp wat nog deur die Voortrekkers opgerig is en matrikuleer in 1976 aan die Hoërskool Estcourt op die dorp. Vanaf 1977 studeer sy verder aan die Universiteit van die Oranje-Vrystaat in Bloemfontein, waar sy in 1979 haar B.A.-graad verwerf en dan ook in 1980 haar B.A. Honneurs-graad in Engels. Aan die einde van haar Honneursjaar bekom sy ’n navorsingspos by die Engelse Departement aan die universiteit, waar sy swart Afrika skrywers bestudeer en dan ’n “Bibliography of Criticism” publiseer. Hierna werk sy vir twintig jaar buite die letterkunde en verhuis gereeld. Sy spandeer tyd in feitlik al die provinsies, totdat sy in Johannesburg gaan bly. Hier neem sy deel aan gedigte-aande, tree gereeld op by die bekgevegte by kunstefeeste en woon ook ’n ATKV-skryfskool by die Potchefstroomse Universiteit onder leiding van Hans du Plessis by. As vryskutskrywer neem sy in 2007 en 2008 deel aan poësiebesprekings vir die daaglikse koerant Beeld, terwyl sy ook fasiliteerder is by kreatiwiteitswerkswinkels, by narratiewe terapiesessies en by spanbougeleenthede by die Universiteit van Johannesburg. Sy bedryf die webwerf http://renebohnen.wix.com/renebohnen, waar sy eksperimenteer met visuele uitdrukking van poëtiese materiaal. In 2009 verwerf sy die M.A.-graad in Kreatiewe Skryfkuns aan die Universiteit van Pretoria met ’n verhandeling oor “Die gedig as outoëtnografiese konkretisering van ’n spirituele individuasieproses soos vergestalt in geselekteerde gedigte uit ‘’n blaar hierdie boot’”. Sy is getroud en later weer geskei en het twee kinders uit die huwelik. Haar eerste gediggie, “Wurm”, is reeds in graad twee in ’n jeugtydskrif gepubliseer. In 2000 debuteer sy met die bundel “Spoorsny”,[1] wat sy self uitgee. Soos die titel aandui, verken die gedigte reise asook die soeke na iets.[2] Daar is herinneringsreise, verbeeldingsreise en ook reise na see of strand, maar die fisiese reis vorm nie die spil waarom dit hier gaan nie. Veel eerder is dit die soeke na ontwykende antwoorde, onder meer oor die digkuns en persoonlike verhoudings, wat oorheers. Die labirint op die voorblad van die bundel gee die implisiete boodskap dat daar altyd ’n weg uit is, al loop jy oor en oor op jou spoor terug. Die sterk tematiese binding van die bundel en verskeie knap gedigte (byvoorbeeld “Sandloper”, “Geboorte” en “Die mars van die reën”) maak dit ’n belangwekkende debuut. Hierdie bundel is in 2001 ’n finalis by die toekenning van die Ingrid Jonker-prys. “In die niks al om[3]” is haar tweede digbundel. Soos met haar debuut word die bundel nie in afdelings gestruktureer nie, maar spreek die sikliese gang van ’n samehang. Verskeie temas word siklies verwerk. Só vind die weergawe van eie geboorte in die openingsgedig ’n teenhanger in die slotgedig oor ’n terugskouing van die aardse bestaansgeskiedenis. Tussenin beskryf sy haar eie grootwordjare in Natal en keer later in die bundel hierna terug om met die finaliteit van daardie geborge verlede gekonfronteer te word. Siklies is ook die mislukte liefdesverhoudings, die verliesverwerking wat volg en die daaropvolgende aanduidings van ’n nuwe liefdesontwaking. Hierdie belewings word geskets teen die agtergrond van ’n mistieke religieuse ingesteldheid wat sowel die tradisionele, inheemse aanbiddingswyses as Rooms-Katolisisme en Oosterse godsdienste betrek. Die bundeltitel word verkry uit hierdie religieuse beskouing. Sommige gedigte beeld die individuele nietigheid asook die vereenselwiging met die natuur uit, met die pleeg van gruwele teen die medemens en die  natuur wat verafsku word. Die bundel het ’n ryk intellektuele inhoud, wat ten spyte van enkele poëtiese swakhede soos gesogte woordkeuses en alliterasieverleidings beïndruk.Van haar gedigte word opgeneem in “Groot verseboek” en verskyn ook in die versamelbundels “As die son kom oogknip”, “Woordreise”, “Honderd Dichters 3”, “Crossroads of the Century”,Electric Juice, “Meandering Paths” en in die tydskrifte Tydskrif vir Letterkunde en Karapaks. In 2020 word haar gedigte ‘fraktaal’ en ‘vloeipunt’ in Vers en vrou opgeneem. [4] Op die internet verskyn haar verse in De Gekooide Roos en op LitNet. Sy verower in 2014 die eerste prys in Versindaba se kompetisie vir lykdigte oor gestorwe digters met haar gedig oor “Peter Blum”.

Eerbewyse wysig

In 2015 word Cordis-Trust se Orde van die Beiteltjie aan haar toegeken vir haar deurlopende ywer in die bevordering van areas van die Afrikaanse woordkuns.

Publikasies wysig

Jaar Publikasies
2000 Spoorsny
2011 In die niks al om
2017 Op die vingerpunte van die heelal

Bronnelys wysig

Tydskrifte en koerante wysig

  • Anoniem “Bohnen seëvier in lykdigkompetisie” “Beeld” 5 Augustus 2014
  • Nieuwoudt, Stephanie “Daar ís ’n weg uit die labirint” “Beeld” 28 Februarie 2001
  • Stehle, Rudolf “Hulle kry Orde van die Beiteltjie” “Beeld” 16 Februarie 2015

Internet wysig

Ongepubliseerde dokumente wysig

Verwysings wysig

  1. Grové, A.P. “Beeld” 26 Maart 2001: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2001/03/26/15/6.html
  2. Hambidge, Joan “Die Burger” 20 Desember 2000: http://joanhambidge.blogspot.co.za/2013/03/rene-bohnen-spoorsny-2000.html
  3. Odendaal, Bernard “Beeld” 23 Julie 2012
  4. De Wet, K. (samest.) Vers & vrou. Kaapstad: Human & Rousseau. 2020