Roofkopie

Die term roofkopie verwys na kopieë van byvoorbeeld kompakskywe en DVD's of sagteware wat onwettig gedupliseer, onwettig van webtuistes afgelaai of onwettig bemark is. Die term is in die laat 20ste eeu veral deur groot bewusmakings-veldtogte van die musiek- en rolprentbedryf gemunt.

Kritiek

Die term is internasionaal omstrede aangesien onwettige duplisering aan roof gelykgestel word. Volgens die strafwetboeke van die meeste land word roof as 'n misdaad gedefinieer waarby 'n beweeglike objek deur middel van geweld of deur intimidasie (die dreiging van geweld) gesteel word. Deur die vervaardiging van 'n onwettige kopie word die kopiereghouer egter nie van die oorspronklike opname of sagteware ontneem nie, nog word geweld toegepas of met geweld gedreig.

'n Meer neutrale term wat voorgestel is om na 'n onwettige kopie te verwys is "swartkopie", in analogie met terme soos "swartmark".

Onwettige duplisering in Suid-Afrika

In Suid-Afrika verwys die Suider-Afrikaanse Federasie teen Outeursregdiefstal (Safact) en die teenroofkopie-eenheid van die Opnamebedryf van Suid-Afrika (Risa) na die strafregtelike aspekte van roofkopieë (verskeie handelaars is al swaar beboet) en hul verkoop op byvoorbeeld vlooimarkte in groter stede, maar fokus ook op bewusmaking van die oningeligte publiek wat onwettige kopieë aankoop en moontlik nie besef watter skade hierdeur vir die plaaslike en internasionale musiekbedryf en veral kunstenaars berokken word nie.

Statistieke

Die Business Software Alliance (BSA) publiseer jaarliks sy sogenaamde Piracy Study wat probeer om die verspreiding van onwettige sagtewarekopieë te bepaal en in die media gereeld aangehaal word. Kritici betwyfel egter dat die BSA se beramings ten opsigte van die skade wat berokken is as akkuraat beskou kan word, net soos die berekeningsmetode wat BSA gebruik. Die syfers is volgens hulle moontlik oordrewe.

By die berekeningsmetode word die "gemiddelde behoefte aan sagteware" vir 'n rekenaar vasgelê en sodoende met die aantal rekenaars in gebruik vermenigvuldig. Die verskil tussen die verkoopte sagteware-eenhede en die teoretiese behoefte word volgens die BSA se ondersoeke voorgehou as die aantal onwettige kopieë. Kritici beweer dat vrye en ouer sagteware nie in ag geneem word nie: Indien 'n rekenaargebruiker nie elke jaar sy hele sagteware opdateer of vrye sagteware gebruik nie, vermeld die statistieke hierdie gedrag as die gebruik van onwettige kopieë (ter vergelyking: op slegs naastenby 30 persent van alle webbedienaars in die internet word onvrye bedienaar-sagteware gehardloop).

Wanneer die skadeberekening gedoen word, veronderstel BSA daarnaas dat elke gebruiker, wat onwettige kopie dupliseer, ook bereid sou gewees het om geld aan wettige kopieë te bestee – 'n onrealistiese verwagting veral in die geval van duur sagteware.

'n Ander problematiese metode is om die "sagtewarebehoefte" van 'n klein aantal lande as grondslag vir die berekening van die behoefte van 80 lande te neem. Kritici gaan nie daarvan uit dat die "sagtewarebehoeftes" in verskillende lande met mekaar vergelyk kan word nie. Vir die jaar 2004 is 'n skade ter waarde van VSA-$ 32,7 miljard bereken. In 2007 het hierdie syfer na bewering gestyg tot VSA-$ 48 miljard.

Daar word ook fundamentele kritiek gelewer op die berekening van die totale skade wat na bewering deur roofkopieë berokken is – die metode is immers dieselfe as in die geval van materiële goedere of voorwerpe: die verkoopprys word met die beraamde aantal roofkopieë vermenigvuldig, alhoewel digitale inhoud maklik gekopieer kan word. Die skade wat berokken word bly dan beperk tot die verlore netto wins sonder materiaalkoste (terwyl die beweerde verkoopsyfers steeds bevraagteken word).

Literatuur

• Artur Wandtke und Winfried Bullinger: Praxiskommentar zum Urheberrecht. 2de uitgawe. C. H. Beck 2006. ISBN 978-3-406-53423-2
• Marcus von Welser, Alexander González, Marken- und Produktpiraterie, Strategien und Lösungsansätze zu ihrer Bekämpfung. 2007, Wiley-VCH, ISBN 3-527-50239-4
• Jan Hachenberger: Intellektuelles Eigentum im Zeitalter von Digitalisierung und Internet. Eine ökonomische Analyse von Missbrauchskalkülen und Schutzstrategien. DUV Verlag 2003, ISBN 3-8244-7765-3
• Hans Joachim Fuchs: Piraten, Fälscher und Kopierer, Strategien und Instrumente zum Schutz geistigen Eigentums in der Volksrepublik China, 2006, Gabler Verlag 2003, ISBN 978-3-8349-0159-0
• Jan Krömer und Evrim Sen: No Copy – Die Welt der digitalen Raubkopie. Berlyn: Tropen Verlag 2006. ISBN 3-932170-82-2. (Digitalisat Geargiveer 8 April 2009 op Wayback Machine)

Eksterne skakels

• Portaal oor kopiereg in die digitale wêreld (de)

Verwysings

• Hierdie artikel, of gedeeltes daarvan, is uit die volgende Wikipedia-artikel vertaal: Raubkopie