Russiese Sosiaal-Demokratiese Arbeidersparty

Die Russiese Sosiaal-Demokratiese Arbeidersparty (RSDAP, Russies: Российская социал-демократическая рабочая партия - РСДРП) was 'n sosialistiese groep wat in 1898 in Minsk gestig is.

Verkiesings propaganda van 1917ː "Alle bewuste burgers van die Russiese Republiek stem vir die RSDAP"

Skeuring

Gebou in Minsk waar die eerste partykongres van die RSDAP in 1898 gehou is

Tydens die Londense partykongres van 1903 het twee faksies ontstaan, naamlik die Mensjewiste rondom Julius Martov en Georgi Plechanov en die Bolsjewiste rondom Vladimir Lenin. Die skeuring in die RSDAP was die resultaat van meningsverskille oor artikel 1 van die party-grondwet waarin partylidmaatskap omskryf is. Martov wou almal toelaat wat die partyprogram erken en bereid was om die reëls na te kom. Lenin wou hê dat die lidmaatskap tot professionele rewolusionêres beperk moes word. Martov en Plechanov beskou die idees van Lenin as die teenoorgestelde en ontkenning van die Marxistiese idee dat die proletariaat danksy objektiewe ekonomiese ontwikkelings self 'n rewolusionêre klassebewussyn sou kon kry, sodat die verwerping van kapitalisme onvermydelik sou wees. Volgens Lenin sou werkers sonder 'n gesentraliseerde party slegs 'n vakbondbewussyn kon ontwikkel en nie 'n revolusionêre sosialistiese bewussyn nie.

Martov se siening word met 28 stemme teen 23 ondersteun. Toe die vyf Joodse sosialiste van die Bund (wie se outonomie as 'n lidorganisasie binne die RSDAP verwerp is) en die ekonome (hervormende vakbondlede wat deur die Iskra-beweging verslaan is) kwaad was, en die byeenkoms verlaat het, het Lenin skielik die meerderheid met 19 teenoor 17. Die aanhangers van Lenin is die Bolsjewiste genoem, na die Russiese woord vir meerderheid (bolshusetvo). Die aanhangers van Martov is die Mensjewiste genoem, na die Russiese woord vir minderheid (menservicevo). Lenin het die meerderheid gebruik om sy magsposisie in die redaksie van die partytydskrif Iskra te vergroot deur die Mensjewiste soos Zasulich, Akselrod en Potresov uit die redaksie te verwyder en deur die Bolsjewiste te vervang. Vanweë Lenin se houding het Martov geweier om in die redaksie van Iskra te bly.

In 1905 het die RSDAP ongeveer 8 400 lede gehad. Omstreeks 1910 was daar 10 000 Marxiste in die Russiese Ryk, waarvan die Bolsjewiste minder as 10% verteenwoordig het. In 1912 is die skeuring tussen die Mensjewiste en die Bolsjewiste voltooi deur twee verskillende partyorganisasies te stig. Die lidmaatskap van die Bolsjewistiese Party vroeg in 1917 is deur die Bolsjewistiese leier Schaplikikov op 10 000 lede geskat.

Later het die Bolsjewiste ook meer radikaal geword as die Mensjewiste, wat probeer het om met ander sosialistiese en liberale partye saam te werk. Laasgenoemde was ook nie van plan om dadelik 'n rewolusie te beywer nie, maar wou in samewerking met die regering 'n diktatorskap van die proletariaat vestig. Laastens het die Bolsjewiste ook volgens die beginsels van demokratiese sentralisme gewerk. Dit het beteken dat elke lid van die party hul eie stem gehad het, maar nadat 'n besluit geneem is, moes almal dit ondersteun.

Hierdie party, die Russiese Sosiaal-Demokratiese Arbeidersparty (Bolsjewiste) was die voorloper van die uiteindelike Kommunistiese Party van die Sowjetunie.

Verwysings

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.