Sammy Marks-tiekie

Die Sammy Marks-tiekie is ‘n besondere Suid-Afrikaanse munt met groot versamelaarswaarde.

Geskiedenis

Sammy Marks was goed bevriend met Paul Kruger en ander leiers in die destydse ZAR. Hy het dikwels opgetree as hul finansiële adviseur. Volgens oorlewering is die staatsmunt in Pretoria vir een volle dag tot Marks se beskikking gestel as belonig vir sy dienste. Hy het met die stempels vir die 3-pennie-munte 215 van die munte in goud laat slaan. Gewoonlik was die munte in silwer. Al die stempels vir die 1898-reeks van die ZAR-munte het reeds uit Duitsland in Transvaal aangekom, maar was nog nie gebruik nie. Die tiekie-stempels is vir Marks se doel aan die reeks onttrek. In 1898 is daar dus geen tiekies in silwer gemunt nie. Die Sammy Marks-tiekie was nie ‘n wettige betaalmiddel in die ZAR nie en hulle was nooit in omloop nie. Marks het die goue tiekies as geskenke aan sy familie en vriende, soos die president en sekere Volksraadslede gegee. Hierdie munte is baie skaars en daar is al ‘n eksemplaar verkoop vir ‘n R1½ miljoen.

Metaal

Die gewig van so ‘n tiekie is 2.611 gram (in die destydse maat 40 grein). Die munt het ‘n middellyn van 16.3mm en die metaalinhoud van goud is 916.67 en van koper 83.33.

Uitbeelding

Aan die voorkant word die syprofiel van pres. Paul Kruger afgebeeld. Aan die agterkant is ‘n lourierkrans rondom die jaartal 1898 en die syfer 3 (vir 3 pennies) en die afkorting ZAR. Otto Schultz van Berlyn was die ontwerper.

Bibliografie

• coinweek.com
• Green, Lawrence G.: Something Rich and Strange. The Story of South Africa’s Treasures, Famous and Unknown, Sunken and Buried, and Some Personal Experiences in the Search for Lost Hoards. Kaapstad: Howard Timmins, 1962.