Seeperdjies en hul dinge

Seeperdjies

Hierdie artikel is ingeskryf vir die Skole Skryfkompetisie [1].
As u van plan was om ’n groot wysiging aan hierdie artikel aan te bring, is dit miskien ’n beter idee om dit vir eers op die besprekingsblad voor te stel. Nog inligting hier.

   Hierdie artikel behoort versmelt te word met seeperd.
Maak seker om die inhoud te skuif na die bladsy wat reeds aan Wikidata gekoppel is!
Indien altwee gekoppel is, sien hier.

Waar kom seeperdjies voor?

Seeperdjies kom voor in die vlak water (1,2-1,7m) soos in die ISimangaliso-valeipark by Sodwana.

Hulle behoort tot die Synqnathidae-familie (pypvisse, pypperde, seedrake)

Die dwerseeprdjie is in 2018 deur navorser in Suidoos-Japan ontdek en is met die grootte van ń ryskorrel vergelyk. Die Hippocumpus japapigu (“Japan pig”) is gevind toe navorsers die seelewe sowat 287km suid van Tokio verken het. Hippocapus is die Griekse woord vir “geboe perd”

Twee jaar later het n Suid-Afrikaanse duikinstrukteur n dwergseeperdjie van sowat 22mm in die sanderige koraalrif in Sodwanabaai in Suid-Afrika ontdek. Die seeperdjie is volgens die webblad Africa Geographic die eerste van sy soort in Afrika en heet Hippocampus nalu, vernoem na die duikinstrukteur Savannah Nalu Olivier.

Knysna-seeperdjies (Hippocampus capensis) was in September 2018 in die nuus toe swaar reen lewende perdjies op die hoe deinings van strande in Plettenberbaai aan die Suid-Kaap uitgespoel het. Die seeperdjies kom hoofsaaklik in die Knysna-strandmeer voor in kleiner getalle in die Keurboomsrivier naby Plettenbergbaai em Swartvlei naby Sedgefield. Mense is gevra om die lewende seeperdjies in die Keurboomsrivier vry te laat en so min as moontlik te hanteer. Die Knysna-seeperdjie is op die Wereldbewaringsunie (IUCN) se lys van die mees bedreigde spesies ter wereld. Dit is die enigste soort seeperdjie ter wereld wat in riviermondings voorkom.  

Van waar gehasi?

Fossiele van uitgestorwe spesies van ongeveer13 miljoen jaar oud en uit die Middelmioseen-tyd is in die Tunjice-heuwels in Slowenie gevind.

Voorkoms!

Met hul lang perd gesigte en borsvinne wat vinnig beweeg is hulle maklik om te herken. n Seeperdjie lewe met n lang snoet en buigsame, tandlose kake.  n lang stert volg agterna wat gebruik word om vas te gryp aan seewiere en alge. Vierkantige – gesegmenteerde sterte sorg vir n ekstra sterk vashougreep. Warm seewater is hulle vookeur en hulle is altyd op die uitkyk vir n lewe in ravine waar sterk strome en seegras is. Hierdie opwindende wesens word nie baie groot nie. Hulle het maar n grootte van 10cm – 18cm. Sommige van hulle word reuse van ongeveer 30cm. Natuurlik kom daar dwerg-seeperdjies ook voor wat maar net 3 – 15cm is.Met hul lang buigsame nekke en krone op hul koppe swem hul soos koninklikes  van die see.Wanneer hulle wegkruipertjie speel met hul teenstanders, kleef hulle aan korale en alge om-te kamofleer.  Om roofdiere te systap, verander hulle soos blits van kleur. Hierdie trotse seespesie is baie uniek omdat hy geen skubbe het nie. Hulle liggame is bedek met benige pantser wat saam pers as hy seergekry het. Hulle is getooi in kaleidoskopiese kleure en kan hulself meesterlik kamofleer. Oe wat onafhanklik funksioneer, help hom om sy prooi en gevare van alle kante raak te sien. Vir unieke stert gewrigte is die benige panteer ook verantwoordelik.

Seeperdjie voorkoms.

Swem is nie eintlik hulle forte!

Hulle swem met n afwaartse posisie met hul neuse, terwyl hul ligg ame steil gehou word. Om te kan swem het hulle 2 swem bande. Een langs die hele liggaam af en n ander op sy kop.Om lewendig in die water te bly beskik perdjies oor “swemblase” en haal deur kieue asem. As een van die skepping se natuurwonders het menigeen al met ongeloof voor die glasbak waarin seeperdjies in akwariums vertoonword, gestaan. Die keer per regopswemmende perdjie wat nooit n Olimpiese swemspan gaan haal nie, word deur n klein vin op dierug aangedryf wat glo van 35 tot 75 keer per sekonde wapper. Twee stuurvinne aan die agterkop help om hulle rigting te bepaal. Hulle verkies om in een gebied te bly en rus.  Al slaan hulle hulle vine 50 keer per sekonde, kan hulle steeds nie vinnig genoeg swem nie.

Een egpaar vir lank of vir altyd.

Die verantwoordelikheid van ouerskap rus vierkantig op die skouers van die mannetjie. Mevrou seeperdjie plaas 100 of meer eiers in n sakkie op die buik van haar man. Mnr seeperd se werk is om sperm in die sakkie te los vir bevrugting en hierna ontwikkel embrio’s in die sak, gevoed deur individuele dooiersakke. Die swangerskap kan dae duur en by lewendige geboorte is van die perdjies so klein as een millimeter. Die pa sal ongelukkig nie huiwe om van die pasgebore kinders te begin verorber om sy ewigdurende honger te stil nie. Die egpaar leef lewenslank monogaam en is glo romanties en erg oor mekaar. Soggens neem hulle aan rituele danse deel om met mekaar te kommunikeer. Hulle is lief vir die liefde.

Seeperdjies is nou nie juis n lekker voorgereg nie!

Een egpaar vir altyd!

Hoewel krapdiere graag seeperdjies eet, seker ook maar net omdat eet eet en n nodigheid is, is daar min seepredatore wat in sulke vooreggies sal belangstel. Niemand is juis lus vir so n taai, benerige vissie nie. Benerig en pantseragtig gaan seeperdjies ook nie die spyskaart van n fynproewersrestaurant haal nie, al is hul self karnivore wat eet sonder ophou.

Mariene Besoedeling

Besoedeling!

Ongelukkig is die besoedeling van die see deesase hulle groot gevaar. Na raming kom meer as 8 miljoen ton plastiek die oseaan jaarliks binne. Omdat plastiek biologies nie afbreek nie, bly dit onbepaald on die see, versprei en vergiftig mariene ekostelsel reg oor die wereld. Elke vierkante kilometer van die see het afvalplastiek. Hierdie besoedeling beinvloed die totale seelewe – van seeperdjies tot walvisse.

Wyshede van seeperdjies

Wyshede wat ons van seeperdjies leer!

Vind jou vreugde in die klein dingetjies van die lewe. Wees gelukkig in die water of daar waar jy woon. Geniet jou lewensmaat en wees getrou. Wees goed geanker in die leween moenie toelaat dat iets of iemand jou ontanker nie. Moet nooit n gegewe perd in die bek kyk nie en moenie die kar voor die perdjie span nie. Moet ook nooit n verkeerde perd opsaal nie. Wees altyd net jouself – spesiaal soos n perd van n ander kleur, selfs al is jy n visspesie so groot soos n ryskorrel.

Bronnelys:

• Voetspore 19 Augustus 2022 Internet https://voetspore.arkpark.com
• Susan Maré 27 November 2021 Internet https://maroelamedia.co.za