Selfbeeld
Selfbeeld is die geestesbeeld wat 'n individu van hom- of haarself het op grond van fisiese eienskappe soos lengte, gewig, haarkleur ens., asook aangeleerde opinies oor die eie ek wat 'n individu óf uit persoonlike ervarings, óf deur die internalisering van ander se beoordeling gevorm het. 'n Eenvoudige definisie van 'n persoon se selfbeeld is hul antwoord op die vraag "Wat glo jy dink mense van jou?".
Selfbeeld word op drie maniere gevorm:
- Selfbeeld wat voortspruit uit hoe 'n individu hom- of haarself sien.
- Selfbeeld wat voortspruit uit hoe ander die individu sien.
- Selfbeeld as gevolg van die individu se persepsie van hoe ander hom of haar sien.
Hierdie drie maniere waarop selfbeeld gevorm word is soms 'n akkurate voorstelling van die persoon, en soms nie. Alles, 'n paar of een daarvan mag waar wees.
Swak selfbeeld wysig
Oormatige kritiek vanaf die kinderdae kan tot 'n swak selfbeeld lei. Kinders is veral geneig om negatiewe kommentaar van gesagsfigure as die waarheid te aanvaar en hul eie te maak, omdat hulle nog moet leer hoe om uitsprake te evalueer. Adolessente is ook dikwels ontevrede met hul liggame en dit lei tot 'n swak selfbeeld. Individue wie hul eiewaarde geringskat kan sosiale afwykings ontwikkel.
Verskeie faktore kan tot 'n negatiewe selfbeeld lei. 'n Prominente faktor is persoonlikheidstipe. Perfeksioniste, toppresteerders en diegene met 'n "tipe A" persoonlikheid blyk die mees vatbaar te wees vir negatiewe selfbeeld.[1] Dit is omdat sulke mense voortdurend die standaard vir sukses te hoog stel, ver bo 'n redelike, haalbare vlak. Hulle is voortdurend teleurgesteld en voel soos 'n mislukking.
Nog 'n faktor wat tot 'n negatiewe selfbeeld bydra is die skoonheidstandaarde van die samelewing waarin 'n persoon leef. In die Amerikaanse samelewing is dit byvoorbeeld 'n skoonheidsideaal om maer te wees. Meisies voel dikwels dat hulle nie aan die samelewing se "dun" standaarde voldoen nie, wat tot 'n negatiewe selfbeeld lei.[2]
Onderhoud wysig
Wanneer 'n mens ander mense evalueer, kan selfbeeldinstandhoudingsprosesse tot 'n meer negatiewe evaluering lei, afhangende van die beoordelaar se selfbeeld. Dit wil sê individue onderhou hul selfbeeld deur stereotipering en vooroordeel. Individue is minder geneig om 'n lid van 'n stereotipe groep negatief te evalueer as hul selfbeelde deur middel van'n selfbevestigingsproses versterk is, en hulle is meer geneig om daardie persoon stereotipies te evalueer as hul selfbeeld deur negatiewe terugvoer bedreig is.[3] Individue kan hul eie selfbeeld bou deur die lid van'n stereotipe groep af te takel.[4]
Viktimisasie wysig
Slagoffers van mishandeling en manipulasie se selfbeeld ly dikwels onder dié viktimisasie. Die sielkundige profiel van viktimisasie sluit 'n deurdringende gevoel van hulpeloosheid, passiwiteit, die verlies van beheer, pessimisme, negatiewe denke, sterk gevoelens van skuld, skaamte, selfblaam en depressie in. Hierdie denkpatroon kan tot hopeloosheid en wanhoop lei.[5]
Versterkers wysig
Rondom die ouderdom van vyf jaar is daar drie kategorieë wat 'n kind se selfbeeld vorm: hul sosiale self, akademiese persona, en fisiese eienskappe. Daar is verskeie maniere om 'n kind se selfbeeld te bevorder, soos goeie kommunikasie, gerusstelling, ondersteuning van stokperdjies, en die vind van 'n goeie rolmodelle.[6]
Fisiese aktiwiteit wysig
Gereelde oefening lei tot 'n beter selfbeeld. Daar is 'n sterk verwantskap tussen sportdeelname en die soort persoonlikheid wat dwelm- en alkoholverslawing kan weerstaan. Navorsing het getoon dat fisiese oefening tot fisiese en sielkundige welstand lei. Adolessente wat gereeld by fisiese aktiwiteite betrokke was het laer angs- en depressievlakke gehad en minder geïnhibeerde sosiale gedrag getoon as hul minder aktiewe eweknieë.
Verwysings wysig
- ↑ Adler, Ronald B., Lawrence B. Rosenfeld, and Russell F. Proctor, II. Interplay: The Process of Interpersonal Communication, 25.
- ↑ "Risk Factors". National Eating Disorders Association (in Engels). 21 Februarie 2017. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Mei 2020. Besoek op 13 Oktober 2018.
- ↑ Fein, S., & Spencer, S.J. (1997). Prejudice as self-image maintenance: Affirming the self through derogating others. Journal of Personality and Social Psychology 73(1), 31-44.
- ↑ Florack, A., Scarabis, M., & Gosejohann, S. (2005). The Effects of Self-Image Threat on the Judgment of Out-Group Targets. Swiss Journal of Psychology 64(2), 87-101.
- ↑ Braiker, Harriet B., Who's Pulling Your Strings ? How to Break The Cycle of Manipulation (2006)
- ↑ Bourland, Julia. Parenting13. 4 (May 1999): 168-169.