Skeepsbou
Skeepsbou verg baie vernuf. Die bouwerk vind in verskillende uiters ingewikkelde stadiums plaas en vereis kunstigheid sowel as ingenieursvernuf. Geen twee skepe is in alle opsigte eenders nie, daarom kan hulle nie soos motors in monteerfabrieke uit reeds bestaande onderdele aanmekaargesit word nie. Wanneer 'n redery 'n skip wil laat bou, moet daar eers besluit word hoeveel vrag en passasiers vervoer gaan word en met watter snelheid.
Die skeepsontwerpers gebruik dan hierdie gegewens om in oorleg met die ingenieurs en tegnici die skip te beplan. Sodra die sketsplanne goedgekeur is, begin die skeepswerftekenaars tekeninge maak, tot in die fynste besonderhede, van al die skip se onderdele. Die aankope-afdeling van die werf nader nou honderde firmas wat die nodige staal en ander benodigdhede moet verskaf. Duisende ambagslui is gewoonlik met die bou van 'n groot skip gemoeid, want die onderdele moet vervaardig en gemonteer word.
Daarna moet die masjiene en hulpmasjiene opgebou en op hul plek in die romp aangebring word. Baie van die werk vind ook buite die werf plaas op die persele van firmas wat bv. daarin spesialiseer om roeswerende verf te maak, of stabiliseerders ontwerp, of hulle op die vervaardiging van lugreëlingsapparaat toelê. Teen die tyd dat die skip se romp voltooi en in ruime en kompartemente opgedeel is, begin die binne- argitekte en ander kunstenaars oor die meubels en ander toebehore besluit.
Kort op hul hakke volg 'n klein skare huisskilders, elektrisiëns, loodgieters. meubileerders en stoffeerders om hul besluite uit te voer. Ander deskundiges begin om die skeepshospitaal toe te rus, of om die bioskoopsaal in te rig. Terselfdertyd werk ingenieurs wat in die elektronika spesialiseer volstoom om al die radio- en radartoerusting op die regte plekke op te stel. Die skip word hierna van buite geverf en kort daarna te water gelaat en in die toerusdok vir die finale afwerking vasgemeer.
Daarna vertrek die skip op 'n reeks proefvaarte waarop dit aan deeglike toetse onderwerp word. Bogenoemde bedrywighede maak maar 'n klein deeltjie van die skeepsbouer se werk uit. Een van die belangrikste take wat 'n skeepswerf moet bemeester, is om die werk so in te deel dat die verskillende stadiums in die bouwerk sonder onderbrekings verloop. Om te verseker dat die skip 'n getroue weergawe van die ontwerper se sketsplanne is, moet elke onderdeel in sy werklike grootte uitgeteken word, aangesien dit belangrik is dat onderdele perfek sal pas.
Hierdie groot tekeninge word in 'n reusagtige saal, bekend as die patroonsolder, op die vloer uitgeteken. In die moderne skeepswerwe van Duitsland en Japan word 'n ander metode gevolg. Tekeninge word volgens die skaal 1:100 gemaak. Hierna word daar fotoplate van die tekeninge gemaak. Die fotoplate of skyfies word nou in 'n outomatiese vlamsnymasjien geplaas, waar die buitelyne volgens 'n foto-elektriese proses afgetas en honderdvoudig vergroot word, en die onderdeel dan regstreeks uit die staalplate gesny word.
Hierdie proses bespaar die moderne skeepswerf geweldig baie tyd en arbeid. Om die tewaterlating te vergemaklik, word 'n kimslee van swaar houtbalke om die skeepsbodem gebou, en met staalkabels daaraan vasgemaak. Hierdie slee rus op die stapelbaan, wat bestaan uit houtbalke wat in die skeepshelling vasgebou is. Die skeepsromp word nou met behulp van wie opgelig, die kielblokke word versigtig omgeslaan en die skip rus met sy voile massa op die kimslee.
'n Spesiale smeermiddel word nou oor die bokant van die stapelbaan aangewend. Wanneer die skip gereed is om van stapel te loop, word 'n groot hidrouliese domkrag gebruik om die kimslee 'n stootjie te gee, en gly die slee met die romp daarop op die gladde stapelbaan tot in die water. Sodra die skip begin dryf, val die slee weg, en neem sleepbote die halfvoltooide skip na die toerusdok, waar die tweede helfte van die werk afgehandel word.
Eers word die hoofmasjiene sowel as die hulpmasjinerie aangebring, die dekke beklee, die bobou afgewerk en maste en skoorstene opgerig en opgetuig. Hierna word al die toebehore aangebring, die kajuite gemeubileer en die skip in die kleure van die redery geverf. Die skip onderneem nou 'n reeks aanvaardingsproefvaarte ter see om sy snelheid te bepaal, en vas te stel of hy aan die voorgeskrewe vereistes vir maneuvreerbaarheid voldoen. Voorts word al die toerusting aan boord van die skip deeglik getoets voordat dit aan sy eienaar oorhandig en in gebruik geneem word.
Bronnelys
wysig- KENNIS, 1980, ISBN 0798108258, volume 3, bl. 462, 463
Eksterne skakels
wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Skeepsbou.
